به گزارش گروه ترجمه خبرگزاری حوزه به نقل از "الموقف العراقی" تدریس دینی اساس آموزش در عراق است و در گذشته کودکان عراقی خواندن و نوشتن را در مکتبخانه و در کنار قرائت قرآن فرا می گرفتند و غیر مسلمانان نیز در کلیسا با کنیسه این کار را انجام می دادند تا اینکه عثمانی ها عراق را اشغال کردند و والی عثمانی ها در موصل در زمان حکومت آل الجلیلی(۱۷۲۶-۱۸۲۴) به تعلیم کودکان اهتمام کرد و مدارس بدایة المتعلمین را در کنار مکتبخانه ها بنا کرد.
اولین مدارس دینی در توسط پدران کلیسای کرملین در ۱۷۲۱ و کلدانی ها در سال ۱۸۴۳ ساخته شد و پس از آن مدحت پاشا چهار مدرسه را در عراق تاسیس کرد که مدرسه مدنی الرشدیة، مدرسه نظامی الرشدیة، ابتدایی نظامی و مدرسه فنون و صنایع نام داشتند و زبان رایج در این مدارس ترکی بود و در پایتخت و موصل و شمال غرب عراق بودند و هیچ مدرسه ای در مرکز جنوب عراق نبود.
پس از آن متون درسی جدید مانند جغرافی و تاریخ و حسال و خط و لغات بیگانه در مدارس رایج شد و اولین مدرسه ای که در عراق بنا شد مدرسه نظامی الرشدیة بود که در سال ۱۸۶۹ بنا شد و دانش آموزانی که مکتب خانه را تمام کرده بودند پذیرش می کرد و دانش آموزان در این مدرسه برای پذیرش در ارتش عراق تربیت می شدند.
با توجه به موفق بودن این تجربه مدرسه دیگری نیز در کرکوک و در سال ۱۸۷۰ بنا شد و آموزش این مدارس زیر نظر حکومت ترکیه بود برخی از این دانش آموزان به صورت گزینشی به دانشکده نظامی استانبول اعزام می شدند که تعداد آنها به ۲۵ دانش آموز عراقی رسید و تا این دوره هنوز هیچ دانش آموزی در جنوب عراق فرصتی برای تحصیل نداشت و این مدارس در جنوب و بصره با تاخیر افتتاح شد و آموزش فقط در شهرهای مذکور ادامه یافت زیرا این شهرها مورد توجه والیان بود تا اینکه اولین دانشکده اسلامی عراق به نام دانشکده اعظمیه در سال ۱۹۱۱ در بغداد افتتاح شد و در مراسم افتتاح آن بزرگان کشور و نظامیان و سران دولت و مردم حضور داشتند.
بر اساس این گزارش اولین مدرسه ای که در بصره تاسیس شد در زمان سلیمان فیضی و به نام مدرسه تذکار الحریة بود که در سال ۱۹۰۸ بنا شد و و پس از آن گروهی از تاجران بغداد مدرسه الترقی را تاسیس کردند.
در این میان یک تهمت نسبت به مراجع شیعه نجف نسبت داده شد که آنها فتوا داده اند که ثبت نام دانش آموزان شیعه در مدارس دولتی حرام است و افراد کینه توز این گونه شایعه کردند که مراجع شیعه با تحصیل و کسب دانش مخالفند در صورتی که این گونه نبود و ماجرای تحریم مدار دولتی توسط مراجع نجف روایت دیگری دارد که به شرح زیر است:
ساطع الحصری اهل سوریه در آن زمان یکی از بزرگان قومیت عرب در آن زمان بود که وزارت معارف سوریه را در سال ۱۹۱۹ تاسیس کرد و برنامه و متون درسی و آموزشی سوریه و عراق را تصویب کرد و علاوه بر اینها مشاور اتحادیه کشورهای عربی نیز بود و در پایان عمر خود به سلفیه گرایش یافت.
پس از انقلاب عشرین(ثورة العشرین) عراق که برخی به دنبال تشکیل دولت برای عراق افتادند، این شخص به تصویب متون و برنامه درسی عراق مامور شد و در آن زمان مراجع تقلید شیعه به انتخاب این شخص اعتراض کردند و فتوا دادند که ثبت نام دانش آموزان شیعه در مدارس دولتی حرام است و علت مخالفت مراجع این بود که متون و برنامه درسی انتخاب شده توسط این شخص باعث می شد دانش آموزان شیعه بر اساس اندیشه سلفی تربیت شوند و هیچ چیز درباره تاریخ اهل بیت فرا نگیرند و هنگامی که این فتوا صادر شد، برخی متون درسی مورد بازنگری قرار گرفت که باز هم نتوانست موافقت مراجع شیعه را کسب کند و برای بار دوم نیز متون تغییر یافت که این بار مراجع با اکراه قبول کردند و در عین حال این کتاب تاریخ مدارس ابتدایی و راهنمایی شامل دو صفحه مطلب در مدح معاویه و شخصیت او بود در حالی که درباره شخصیت امام علی فقط چهار سطر نوشته شده بود.
