دکتر محمد جواد توکلی در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری حوزه، با تأکید بر لزوم چاره اندیشی سریع و مطلوب در رابطه با وضعیت کنونی اقتصاد کشور اظهار داشت: یکی از مهم ترین وزارتخانه هایی که نقش مهمی در اقتصاد کشور برعهده دارد و به خصوص می تواند به مدیریت اوضاع در جنگ اقتصادی کمک کند، وزارت صمت است.
وی افزود: این وزارتخانه همچنین در مقوله واردات و صادرات نقش محوری دارد و در شرایط حساس فعلی باید بتواند نقش خود را در بحث تأمین کالا و ارزاق مردم و به ویژه مقابله با سوء استفاده گران و محتکران و گران فروشان به درستی ایفا کند.
وی همچنین گفت: در جنگ اقتصادی اخیر با توجه به افزایش شدید قیمت دلار، متاسفانه عده ای به جای این که به دنبال تأمین مواد اولیه داخل باشند آن ها را صادر می کنند و در عوض ارز حاصله را از طریق رانت به وجود آمده در بازار آزاد می فروشند که این سودجویی زمینه ساز اختلال در بازار شده است.
برنامه های وزارت صمت باید جلوی افزایش تورم را بگیرد
این اقتصاددان حوزوی افزود: در این راستا وزارت صمت باید به گونه ای عمل کند که فشار به تولیدکننده واقعی وارد نشده و از آن سو مردم به عنوان مصرف کننده زیر فشار تورم و گرانی بیش از این قرار نگیرند.
وی بیان داشت: یکی از مشکلات در حال حاضر این است که به عنوان مثال نهاده های دامی که بعضاً در گمرک وجود دارد، به خاطر ناهماهنگی و عدم تخصیص ارز برای مرغداران تأمین نشده و یا گران تر تمام شده و همین مساله در هفته های گذشته در افزایش قیمت مرغ و تخم مرغ مؤثر بوده است. در این بخش ها وزارت صمت باید با کنترل و رصد و پایش درست و حسابی مانع از اختلال و نابسامانی ها در بازار شود.
وی خاطرنشان کرد: از سویی باید توجه داشت که گاه نقش هماهنگی وزارت صمت حتی مهم تر از بُعد نظارت است، به ویژه با این هدف که بازار دچار مشکل کمبود نشود. در حال حاضر حدود ۶۵ درصد واردات ما مربوط به کالاهای واسطه ای و ۲۰ درصد نیز کالاهای سرمایه ای است و مابقی مربوط به کالاهای نهایی می شود که به درست مصرف کننده می رسد که در همه این بخش ها وزارت صمت نقش مهمی ایفا می کند.
ناهماهنگی میان وزارتخانه ای، زمینه ساز برخی مشکلات است
توکلی گفت: از سوی دیگر، در بحث مقابله با معضل قاچاق آن هم به خصوص در جنگ اقتصادی، وزارت صمت ایفاگر نقش مهمی است و حال آن که متأسفانه برخی ناهماهنگی ها میان وزارت صمت و جهاد کشاورزی باعث بروز مشکلاتی می شود به این معنا که گاه سیاست ها و جهت گیری های وزارت جهاد کشاورزی با جهت گیری های وزارت صمت ناسازگاری هایی دارد که همین مساله باعث اختلال هایی در اقتصاد می شود.
وی در بخش دیگری از سخنان خود بیان داشت: در این نبرد گسترده اقتصادی، آن چه بیش از هر چیز نیاز است که ما باید قرارگاه جنگ اقتصادی داشته باشیم. همان طور که در وزارت خزانه داری آمریکا یک ستاد جنگ اقتصادی علیه کشور ما تشکیل شده و لذا ما هم نیاز به قرارگاهی داریم که در مواقع لازم در آن جا سریع تصمیم گیری شده و به شکل ضربتی اقداماتی انجام دهد تا مشکلات مردم کمتر شود.
مقابله با رانت ها و فسادها در قرارگاه جنگ اقتصادی
وی افزود: به عنوان مثال، در بحث تخصیص ارز باید موارد ضروری مورد توجه بوده و در عین حال، از بروز رانت ها و فسادها جلوگیری به عمل آید. انتظار این است که در شرایط جنگ اقتصادی با وجود این قرارگاه و ظرفیت چابک آن، سریع اقدام و عمل صورت گیرد، به ویژه با عنایت به این که بروکراسی کُشنده در فضای اداری، مشکلات زیادی در جنگ اقتصادی ایجاد کرده است.
عضو انجمن اقتصاد اسلامی حوزه علمیه قم با بیان این که باید با روحیه جهادی به دنبال تحقق مولفه ها و شاخصه های اقتصاد مقاومتی بود، گفت: ما قبل از هر چیز باید باور داشته باشیم که در جنگ اقتصادی هستیم و اگر این طور شد می بایست با مجاهدت و به دور از تعارفات و سازو کارهای مرسوم اداری رفتار کنیم.
باید وجود جنگ اقتصادی را باور کنیم
وی ادامه داد: متاسفانه گاهی اوقات برخی از ما احساس می کنیم که هنوز در فضای جنگ نیستیم و حال آن که اگر باور کردیم که در میانه ی یک جنگ تمام عیار اقتصادی هستیم، آن وقت نوع نگاه و رفتار ما فرق می کند.
وی گفت: در چنین شرایطی یکی از رسالت های مهم وزارت صمت، دیده بانی در فضای جنگ اقتصادی و نیز حمایت و پشتیبانی لازم از کسانی است که در این جنگ اقتصادی قرار دارند.
توکلی افزود: نظارت مستمر و پایش مداوم یکی از مأموریت های کلیدی وزارت صمت است که در این باره مجلس نیز انتظاراتی از وزیر دارد که در روز رأی اعتماد به وزیر جدید این وزارتخانه به این مساله اشاره شد.
لزوم مدیریت صحیح واردات در جنگ اقتصادی
وی ابراز داشت: در این شرایط یکی از اولویت ها ناظر به مدیریت صحیح واردات است. دو سال پیش حدود ۱۸ میلیارد دلار خروج ارز از کشور رخ داد که متاسفانه یا به سمت واردات کالای لوکس و یا کالاهای غیرضروری منجر شد و این در حالی بود که این حجم از واردات با ارز ۴۲۰۰ تومانی صورت گرفت.
عضو هیئت علمی موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) افزود: بانک مرکزی به کمک وزارت صمت باید به مدیریت بازار ارز بپردازند و کاری کنند که صادرکنندگان، ارز دولتی را بازگردانند و دستگاه قضایی نیز با سوء استفاده کنندگان از منابع بیت المال به طور جدی مقابله کند.
وی گفت: به خصوص ما در فضای جنگ اقتصادی اگر بتوانیم مدیریت صادرات و واردات را هوشمندانه عمل کنیم خواهیم توانست جلوی بسیاری از ضربه ها و طرح های خطرناک دشمن را بگیریم.
حمایت از زنجیره های داخلی تولید؛ وظیفه ای بر عهده وزارت صمت
این کارشناس مسایل اقتصادی همچنین اظهار داشت: به عقیده بنده در همین شرایط سخت اقتصادی، ظرفیتی فراروی ما ایجاد شده که بتوانیم به تکمیل زنجیره های داخلی تولید کمک کنیم و در این باره نیز وزارت صنعت، معدن و تجارت، وظیفه مهمی برعهده دارد.
وی افزود: الان با توجه به این که واردات گران شده، می صرفد که در مباحث اقتصادی به جوان ها بها دهیم و شرکت های دانش بنیان را حمایت کرده و از ظرفیت های داخلی در ماشین سازی و طراحی و تأمین کالای سرمایه ای و تأمین نهاده های دامی و دانه های ذرتی و ... استفاده کنیم که خود این مساله باعث می شود که جلوی رانت گرفته شده و هر چه بیشتر و بهتر به سمت خودکفایی حرکت کنیم.
ظرفیت های بالقوه اقتصادی را به فعلیت درآوریم
توکلی گفت: واقعیت آن است که ما ظرفیت های بالقوه عظیمی در کشور در مباحث اقتصادی داریم که گاه به درستی از آن ها استفاده نمی کنیم که یکی از مهم ترین این ظرفیت ها نیروی انسانی نخبه، جوان و خلاق و مبتکر است.
وی در خاتمه بیان داشت: باید چه در کوتاه مدت، چه میان مدت و بلند مدت برنامه ریزی کرده تا اقتصاد را بتوانیم درون زا کنیم و از تهدید، فرصت بیافرینیم و مهم این است که باور کنیم می توانیم با همدلی و هم افزایی کارهای زیادی انجام دهیم که به ساماندهی اوضاع اقتصادی کشور کمک کند.
گفتگو از: سید محمد مهدی موسوی
