به گزارش خبرگزاری حوزه، آیت الله اعرافی امروز در اختتامیه همایش کرونا و زندگی مومنانه که به شکل مجازی در حال برگزاری است گفت: کرونا تلنگر و بیدار باش بزرگی برای جامعه بشری بود که شاید کمتر حادثه ای در این ابعاد سابقه داشته باشد و این حجم و دامنه گسترده این بلای عمومی و جهانگیر، بشر را با پرسش های نو و شرایط جدید مواجه کرده است و همه اینها نیازمند تدبیر و مواجهه عالمانه و اندیشمندانه است.
وی افزود: کرونا یک بلای شامل بود که از یک سو تهدیدات بزرگی را شامل جامعه بشری کرد و از سوی دیگر در دل آن فرصت های بالقوه ای است که می توان با تدبیر و برنامه ریزی به آن دست یافت و آن را به فعلیت رساند. همه ما با چشمان باز می بینیم که آسیب های کرونا در ابعاد مختلف پیرامون دنیای معاصر را گرفته است.
مدیر حوزه های علمیه بیان کرد: در ابتدا تصور می شد که چنین پدیده جهانی امری زودگذر باشد، ولی امروز همه می دانند که این پدیده لااقل میان مدت است که آسیب های زیادی را به جای خواهد گذاشت.
وی گفت: تاثیر کرونا بر معیشت و نظام اقتصادی همه عالم را درگیر خود کرده است. همه دنیا با شوک های اقتصادی کرونا مواجه شدند که نظامات اقتصادی از جمله کار و خدمات و توزیع و... را با چالش های جدید مواجه کرد.
آیت الله اعرافی اظهارکرد: نظام اجتماعی و پیوندهای اجتماعی نیز با تهدیدات جدی از سوی کرونا مواجه شده است. شیوه نامه هایی که برای غلبه بر این بلای جهانگیر ارایه شده پیوندهای اجتماعی را تضعیف کرد. هرچند با فناوری های نوین بخشی از این مساله جبران شد، ولی قسمت هایی از این مساله جبران ناپذیر است. اینکه حتی پیوندها در سطح خانوادگی نیز کاهش پیدا کرده است امر کمی نیست.
وی افزود: همچنین ممکن است ضمن تاثیرپذیری نظامات اجتماعی از کرونا پیوندهای علمی و همچنین مقولات و پیوندهای دینی و ایمانی نیز دچار چالش شدند. این آسیب ها در ابعاد اقتصادی، اجتماعی، علمی، فرهنگی و... نمایان است. از همه مهمتر، تاثیرات روحی و شخصیتی و درونی است که این پدیده بر روی بشر به جای گذاشته است که اگر به خوبی درمان نشود تاثیرات مخربی بر جای می گذارد که نظام بهداشت و درمان هم با مشکلات عدیده مواجه شده است.
مدیر حوزه های علمیه بیان کرد: البته در کنار این موارد نظام بهداشت و درمان نیز از این ناحیه با دشواری های جدی مواجه شده است. تمرکز ما بر آسیب های روحی و روانی و شخصیتی و باطنی است که ممکن است از سوی یک بلای جهانگیر متوجه بشریت شود. بازتابی که این بیماری می تواند در روان بیماران بگذارد و موجب آسیب ها شود پایه آسیب های دیگر است. همچنین اگر جهان درون ما در مواجهه با این قصه آسیب ببیند این آسیب درونی می تواند عرصه های دیگر را نیز درگیر کند.
وی گفت: اگر عالم درون انسانی به درستی مدیریت شود و درمان خوبی انجام شود آسیب های دیگر به راحتی قابل علاج است. در اینجا است که به مقوله صبوری و مقاومت و تاب آوری می رسیم. آنچه می تواند انسان ها را در جایگاه متعالی قرار دهد و آنها را از استرس ها و تزلزل ها صیانت کند، جهان درون منسجم و سامان یافته است. انسانی که درون و جهان بینی سامان یافته دارد و بر خویشتن سیطره دارد هم می تواند مشکلات فردی و اجتماعی را مدیریت کند و هم بر چالش ها فایق بیاید و از افسردگی و پژمردگی رهایی یابد.
آیت الله اعرافی اظهارکرد: در اینجا به این سوال می رسیم که الگوی تاب آوری اسلام در مقابل این چالش ها چیست؟ این الگو همان چیزی است که به عنوان صبر و مقاومت یاد می شود. در قرآن و سنت و اخلاق و عرفان اسلامی به این مساله توجه شده است. در فرهنگ دینی ما این امر به عنوان صبر بر مصیبت و بلا یاد شده است.
وی افزود: زندگی مومنانه الگویی است که از متن دین برخاسته است. این تاب آوری درونی که نمادهای بیرونی هم دارد طبق فرموده علمای اخلاق، دارای چند ضلع است که شامل امر دانشی و بینشی، امر عاطفی و روحی، امر بروز در رفتارها و بروز در سخنان است. اگر همین الگو را در تاب آوری در مقابل بلایا و حوادث به کار بگیریم باید چند مولفه را رعایت کنیم.
مدیر حوزه های علمیه بیان کرد: اولین مولفه در تاب آوری اسلامی، عبارت از مولفه دانشی و بینشی و تبیین درست از حادثه است. پایه تاب آوری آدمیان و مقاومت در مقابل حوادث و چالش های زندگی به این مولفه اول بر می گردد. اینکه کسی بتوانند از یک پدیده سخت یک تبیین درست ارایه شود بسیار مهم است.
وی گفت: در تفکر فلسفی ما در خصوص بلایا و حوادث دیدگاه بسیار منسجم و تفسیر نظام مندی ارایه شده است. این تفسیر، عقلانی و امیدبخش است. در این تفسیر نکات مهمی وجود دارد. اینکه پدیده طبیعی را یک اتفاق ناگوار ببینیم که در آن هیچ دست حکمتی وجود ندارد موجب انفعال و افسردگی انسان می شود. در تفسیر اسلامی، حوادث و بلایای طبیعی ضمن اینکه می تواند بازتاب رفتار ناشایسته بشر باشد و نوعی مجازات باشد، ولی در عین حال می تواند انواع خیرات را در آن دید.
آیت الله اعرافی اظهارکرد: این حوادث گاهی کفاره گناهان است و گاهی گامی برای تعالی بشر است. ضمن اینکه همه این امور آزمون است و هم اینکه دست قدرت الهی بالای سر بشریت است و می تواند در پس این حوادث سخت و دشوار درخشش ها و برکاتی عاید بشر شود. چه برکات دنیوی و چه تاثیراتی که می تواند روی پیشرفت علمی بگذارد و چه برکاتی که می تواند روی زندگی بشر بگذارد و چه تجلیاتی که می تواند در زندگی اخروی به ارمغان بیاورد.
وی افزود: در اسلام بلایای طبیعی شر مطلق نیست، زیرا این مساله ابزاری برای تعالی بشر است. این نگاه امیدوارانه و خیر مدار و نگاه مثبت به حوادث و وقایع در تفسیر اسلامی موج می زند. در مولفه دوم شاهد هستیم که اسلام سامانه ای از فضایل اخلاقی و روحیات را به بشر ارایه کرده است که دارای ترغیب های مهم در شریعت است.
مدیر حوزه های علمیه بیان کرد: مولفه سوم، مولفه نظامات رفتاری است که اسلام ما را به آن فراخوانده است. اسلام بر تعامل اجتماعی تاکید دارد. اسلام دارای یک سامانه اخلاقی و اجتماعی و فقهی است که انسان را به همبستگی اجتماعی فرامی خواند.
امام جمعه قم، گفت: مولفه چهارم نیز نظام گفتاری است. اسلام در گفتار نیز بر پرهیز از ناسپاسی و عدم حرمت شکنی و حفظ حرمت ها در سخت ترین شرایط تاکید دارد. محوریت این نظریه اسلامی بر روح صبوری، توکل بر خدا و کوتاه نیامدن در مقابل حوادث است. نظام اخلاقی و رفتاری و حقوقی و فقهی و برون آمدن از فردگرایی و نگاه اجتماعی داشتن و فریادرسی مردم و ارزشهای تکافل و تعاون اجتماعی و همچنین نظام قولی و ادب زبانی و سخن زیبا و خالی از شکایت و همراه ادب با دیگران از مولفه های اصلی تاب آوری اسلامی است.
آیت الله اعرافی اظهارکرد: در مواجهه با کرونا شاهد تجلی بخشی این نظریه بودیم. در هجوم وحشتناک آغازین کرونا گروه های مختلف جهادی دانشجو و طلبه و بسیجی و کارگر و... وارد میدان شدند و جو رعب و وحشت را شکستند که برگرفته از یک تفسیر الهی و روح معنوی و اخلاقی که ناشی از روح مقاومت بود که باعث شد که مرعوب این دشمن نشود. نظام فکری و تفسیری در کنار این نظام روحی و اخلاقی خود را نشان داد.
وی افزود: همچنین در کمک های مومنانه و تعاون و تکافل اجتماعی، جامعه ما بیدار شد و در کنار هم قرار گرفت و به فریاد هم رسید. گاهی گروه های جهادی ما در کنار بیماران قرار گرفتند و همراه با پرستاران و پزشکان آمدند و بیش از اعضای خانواده، ایثار و فداکاری کردند که در الگوی کشور ما تجلی یافت.
عضو شورای عالی حوزه های علمیه، بیان کرد: آنچه عرض شد یک الگوی روحی و روانی است که آدمیان را در مقابل حوادث استوار می کند. این تفسیر درست، در کنار روح مقاوم باید به رفتارهای اجتماعی در سطح فردی و اجتماعی منجر شود. نظام اقتصادی و صنعت و بازار و مسئولین ما باید در عرصه های مختلف این درک جامع را داشته باشند که آن نظام اخلاقی و روحی در برنامه ریزی های ما اثرگذار باشد.
انتهای پیام
