به گزارش خبرنگار خبرگزاری «حوزه» از بوشهر، حجت الاسلام عیسی راستگو مسئول مرکز رسیدگی به امور مساجد استان بوشهر در یادداشتی نوشت: یکی از مهمترین دغدغه اکثریت خانواده ها واولیا دانش آموزان این است که دانش آموز در دروس مدرسه به اندازه کافی موفق نیست و اگر هم موفقیتی داشته باشد زمان زیادی را از پدر ومادر میگیرند و در خصوص انجام تکالیف ومطالعه دروس ،افراد خودکار وتوانمندی نیستند. از سوی دیگر مدرسه ودرس ومشق فرزندان و وابستگی زیاد به موبایل،تبلت وفضای مجازی مورد بی توجهی به تکالیف خود شده است.

 دانش آموزان امروز به حال خود رها شده اند و طرح و ایده ای که بتواند این دغدغه را برطرف نماید کمتر دیده شده است. طرح مسجد خانه سوم با این هدف نوشته میشود که ضمن رسیدگی منظم و مستمر به دروس مدرسه و نظارت بر انجام تکالیف و آمادگی یافتن برای شرکت درامتحانات دوره ای ، مستمر وپایان ترم ،مهارت های متعدد دیگری را که شاید خانواده ها حتی نسبت به آن ها توجه لازم را نیز ندارند، به دانش آموزان هدیه نماید.

حضور در فضای معنوی مسجد در ساعت هایی که دانش آموز معمولا در خانه بوده و تلف می شده ، می تواند برای خانواده ها مفید فایده باشد که در ذیل به آن اشاره می شود.

راه کارهای جذب دانش آموزان و نوجوانان به حضور در مساجد

الف) مهارت ها و تکنیک های مطالعه و روش های صحیح درس خواندن

برای مثال روش هایی مانند پیش خوانی یا پیش مطالعه، تندخوانی، مطالعه فعال، خلاصه نویسی، پرسش وپاسخ، فیش نویسی و برنامه ریزی دروس ...

ب)مطالعه غیر درسی وافزایش حوصله مطالعه:

به نظر بسیاری از کارشناسان مطالعات غیر درسی اگر اهمیتی فراتر از مطالعات درسی نداشته باشد افزایش سطح معلومات ودایره لغات دانش آموزان را بالاتر می برد، حوصله دانش آموز افزایش داده می شود و نهایتاً منجر به افزایش اعتماد به نفس دانش آموز می شود.

ج)توانمدی های هنری:

کسب توانمندی های هنری، ضمن ایجاد لطافت روحی وافزایش اعتماد به نفس در دانش آموزان ، مقبولیت و محبوبیت آن ها در جمع و خانواده را ارتقا بخشیده ومی تواند موفقیت دانش آموزان را در حوزه های مختلف بیش ازپیش تضمین نماید.

این هنرها گستره زیادی دارند ولی می توان با توجه به فضای مسجد به هنرهای متناسب با آن فضا مثل خط، نقاشی و دیگر هنرهای پایه اشاره کرد.

د: ادب وتعامل بادیگران به ویژه درخانه و مدرسه

بسیاری از دانش آموزان به ویژه در زمانه حاضر بسیاری از آداب زندگی و تعامل با دیگران را نمی دانند.

از جمله ادب رفتار با والدین، بزرگترها و کوچکترها، معلمین و همکلاسی ها، ادب حضور در جمع، ادب حضور

در کلاس و...،

این موارد متاسفانه نه در خانه و نه در مدرسه آموزش داده نمی شود اگر چه بعضا در دروس مدرسه به آن ها اشاره می شود اما موثر واقع نمی شود.

ه : آموزش شهروندی:

دانش آموز و یاعبارت دیگر هر شهروند علاوه بر وظایف فردی وخانوادگی وظایف مهمی نیز در قبال شهر وجامعه خود دارد که اگر به آنها بی توجه باشیم همه متضرر خواهیم شد.

مواردی از جمله تفکیک پسماند، رعایت آداب عبور و مرور در خیابان، اقدام به قانون، بهداشت عمومی، حفاظت از اموال عمومی و....از جمله این موارد است.

و : اعتمادبه نفس وفن بیان

بسیاری از دانش آموزان قدرت سخن گفتن در جمع، سخنرانی و یا حتی مواجهه شدن بادیگران را ندارند ویا به اندازه کافی در این خصوص توانمند نیستند.

بسیاری از دانش آموزان حتی درسلام کردن و خداحافظی به نحو صحیح کم توان هستند و نمی توانند به زیبایی سخن بگویند.

همین مسایل خود باعث کاهش اعتماد بنفس و نهایتا ضعف در بسیاری از زمینه ها خواهد شد.

ز: مدیریت اوقات فراغت و پرهیز از فعالیت ها و رفتارهای سالم

مع الاسف، امروزه بسیاری از دانش آموزان اوقات فراغت خود رانمی توانند مدیریت کنند و اکثرًا به اتلاف وقت و یا فعالیت های مضر مانند استفاده بی رویه از موبایل، تبلت و یا حضور در فضای مجازی و یا بازی های غیر مفید می گذرانند و برنامه ریزی دقیق و دراز مدت در این خصوص بسیار ضروری است.

ح: آموزش روخوانی، روانخوانی وترجمه و ترجه قرآن بهمراه فراگیری آیات موضوعی وکاربردی

درس قرآن از جمله دروسی است که از سال های اولیه مقطع ابتدایی تاپایان سال دوازدهم در برنامه درسی دانش آموزان قرار گرفته است ولی اغلب دانش آموزان به دلایل مختلف از جمله روش های ضعف روش های آموزش دراین‌مورد کم‌توان و یا ناتوانند و با روش های نوین یادگیری قرآن آشنا نیستند.

فضای مسجد یکی از بهترین مکان ها جهت فراگیری قرآن کریم با روش های بسیار ساده و کاربردی می باشد و تاثیر مستقیم بر دروس عربی ودین وزندگی آنان خواهد داشت.

همچنین فراگیری ترجمه قرآن باروش ابداعی ونوین با اختصاص ساعت های مشخص ونیز حفظ آیات کاربردی وموضوعی قرآنی با روش های ابداعی و بایک بازی مفرح و جذاب ازجمله برنامه های طرح خواهد بود.

یک سوال مهم:

باتوجه به مطالب فوق این سوال مطرح میشود که چگونه میتوان به همه دغدغه ها ونیازهای فوق پاسخ گفت به گونه ای که ضمن توانمندی دانش آموزان،اولیا آنان در خانه و مدرسه شاهد رشد چند جانبه این عزیزان باشیم؟

پاسخ:

درپاسخ این سوال بایدگفت که اولاً در کوتاه مدت امکان دستیابی به همه نتایج فوق قطعا میسر نیست ولی در میان مدت شاهد تفاوت های محسوس در این دسته از دانش آموزان خواهیم بود.

رسیدن به حصول نتیجه در یک فرآیندچند ساله امکان پذیر خواهد بود.

نکته اول:

اینکه با برنامه ریزی وباتکیه بر اصل آموزنده بسیار مهمِ "قلیل یدوم خیر من کثیر لایدوم" (کار اندکی که ادامه دار و مستمر باشد بهتر است از بسیاری که منقطع باشد وادامه دار نباشد) می توان بسیاری از نتایج جذاب و جالب توجه را بدست آورد که در ابتدای امر دست نایافتنی بنظر می رسد.

برای مثال  اگر دانش آموز روزانه ۲۰ دقیقه زیر نظر یک مربی، روش صحیح خوشنویسی را بیاموزد قطعاً در پایان سال از پیشرفت بسیار محسوس وقابل توجه ای برخوردار خواهد بود و هکذا در حوزه نقاشی وسایر هنرها..‌  

نکته دوم:

از مهمترین عواملی که توفیقات عدیده را برای افراد به ارمغان می آورد مدیریت زمان است.

در مسجد مربیان با روش های متعددی که به آنها آموزش داده می شود سعی می کنند تاعلاوه برمدیریت زمان حضور در مسجد، آنها را برای فراگیری موارد فوق الذکر درگیر نمایند ، بلکه سعی می کنند زمان های عدم حضور ایشان را که یا درخانه هستند یا درمدرسه و یا مثلاً خانه دوستان .... مدیریت نمایند و از اوقات فراغت آن ها به نحو احسن استفاده نمایند تا در راستای دستیابی به موفقیت های حداکثری از این اوقات فراغت بهره مند شوند.

برای مثال یکی از عادات ناسالم بچه ها امروزه استفاده بیش از حد از موبایل، تبلت و فضای مجازی و بازی های رایانه ای و... است و دلیل عمده آن این است که سرگرمی های دیگری به آن ها معرفی نشده و یا در اختیارشان قرار داده نشده است.

لذا در مسجد با شناسایی بازی هایی که متناسب با این فضای معنوی است برنامه ریزی به نحوی انجام  می شود که بازی های فکری جذاب در بازه های زمانی مختلف به آن ها معرفی می شود. لذا با اجرای این طرح دانش آموزان قسمت عمده ای از اوقات فراغت خود را که معمولاً به صورت ناسالم استفاده می کنند می توانند به بازی هایی بگذرانند که برای آن ها مفید است و با ادامه این روند پس از مدتی خانواده ها شاهد خواهند بود که علاوه برتقویت بنیه درسی وتحصیلی فرزندان وموفقیت های پی در پی در مدرسه ، قسمت قابل توجهی از اوقات فراغت آنان ،به جای اتلاف وقت ، صرف بازی های فکری وحرکتی خواهدشد.

نکته سوم

معرفی و پیشنهاد روزانه کتاب به تک تک دانش آموزان در مسجد و به توافق رسیدن با آنها با توجه به علاقه مندی ها و حوصله مطالعه آنها، چه بسا دانش آموزی مثلاً کلاس پنجم باشد ولی به دلیل ضعف دایره

5لغات و کم حوصلگی باید کتاب هایی را به او پیشنهاد کرد که برای دانش آموزان اول و دوم دبستان پیشنهاد می شود و مربی می بایست با شناخت کافی از کتاب ها و اشراف لازم بر روحیات و خلقیات دانش آموزان کتاب مناسب را به او پیشنهاد کند.

نکته چهارم: پیگیری و حتی همخوانی با دانش آموزان و تشویق آنها

نکته مهم این است که فقط اهداءکتاب به بچه ها آنهارا با مطالعه و کتاب آشتی نمی دهد بلکه در جبهه بعد مربی می بایست از دانش آموز  بخواهد خلاصه کتاب را برای او تعریف نماید و در صورت مطالعه به نحوی دانش آموز را تشویق نماید.

نکته پنجم: ایجاد رزومه و تلقین مثبت

دانش آموز به تدریج و کم کم کتاب های متعددی را می خواند و مربی می بایست بر اساس فرمی که در اختیار دارد کتاب های مطالعه شده و زمان مطالعه را ثبت کرده و با تلقین مثبت و یا ایجاد رقابت با دیگران دانش آموزان را تشویق کند تا کتاب های بیشتری را مطالعه نماید.

آنچه مد نظر است این است که این مطالعه عمدتاً در خارج از محل کلاس و در مسجد و با استفاده از اوقات فراغت دانش آموز انجام می شود و مربی فقط با هدایت و پیگیری مناسب به نتایج جالب توجهی دست پیدا می کند بدون اینکه زمان زیادی را برای آن اختصاص داده باشد.

نکته ششم

 آنچه نتیجه عملکرد را بیش از پیش می کند،این است که مربی به فراخور حال دانش آموز را تشویق می کند که در خصوص داستان کتاب اثری خلق کند مثلاً با یک نقاشی فهم خود از کتاب را به نمایش بگذارد یا مثلاً خلاصه داستان را بنویسید یا در صورت امکان با استفاده از زنگ تنفس بچه ها از سایر دانش آموزان بخواهد به خلاصه داستان که توسط دانش آموز ارائه می گردد توجه کرده و وی را تشویق نماید. البته ملاحظات بسیاری در اینجا وجود دارد که پرداختن به همه آنها در این مختصر نمی گنجد.                            

نتیجه گیری

طرح مسجد خانه سوم دانش آموز ، در صورت فراهم شدن امکانات ونیروهای لازم میتواند رضایت مندی والدین را نسبت به فرزندان خود فراهم آورد.

این طرح علاوه بر اینکه اشتیاق دانش آموزان به مسجد را بیشتر می کند، اوقات فراغت دانش آموز را نیز مدیریت کرده و دانش آموز علاوه بر فراگیری مسایل  تربیتی در مسجد، در حوزه آموزش نیز موفقیت های چشم گیری  را کسب خواهد نمود.

امید است متولیان امور فرهنگی در کشور به این مهم توجه نموده و نسبت به اجرای آن همت بردارند.امید است که به این‌مهم‌ توجه جدی  شود و متولیان‌تربیت جامعه اسلامی خصوصا آموزش وپرورش دراین مسیر گام های بزرگی بردارد.

انتهای پیام/