آیت الله سید محمد غروی در گفت و گو با خبرنگار خبرگزاری حوزه، با تسلیت ارتحال آیت الله مصباح یزدی، گفت: آیت الله مصباح یزدی حقیقتاً از جمله اساتید شاخص و بزرگان علم و فلسفه و تفسیر در حوزه های علمیه بود که در طول سال های طولانی، منشأ خدمات و فراوانی گردید.

استاد حوزه علمیه اظهار داشت: ایشان تحصیلات خود را ابتدا در قم آغاز کرده و پس از چند سال تحصیل در نجف اشرف مجدداً به قم آمدند و در دروس خارج بزرگانی چون مرحوم آیت الله العظمی بروجردی و حضرت امام خمینی(ره) و نیز مرحوم آیت الله العظمی بهجت شرکت کرده و همچنین در فلسفه و نیز تفسیر از محضر مرحوم علامه طباطبایی(ره) بهره مند شدند.

وی با اشاره به این که آیت الله مصباح، شخصیت علمی همه جانبه و بسیار متبحری در عرصه های علمی گوناگون بود، گفت: فراموش نمی کنم سال ۴۸ که برای ادامه تحصیل به قم آمدیم، ایشان و عده ای از افاضل آن زمان حوزه، مباحثه کمپانی با یکدیگر داشتند، چرا که پس از تبعید امام (ره) از ایران، دیگر درس خارج آقایان نمی رفتند و خودشان با هم جلسه علمی برگزار می کردند که در آن مقطع از جمله این بزرگان مرحوم آیت الله محمدی گیلانی، مرحوم آیت الله محمد یزدی، آیت الله العظمی مظاهری و شخص آیت الله مصباح بود که گویا این جلسه علمی آن ها در زمینه های فقهی و اصولی بوده است.

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم همچنین گفت: بنده از سال ۵۳ با ایشان ارتباط داشته ام و البته چند سالی نیز از محضر استاد در زمینه فلسفه و تفسیر بهره مند شده ام و بر این اساس معتقدم آیت الله مصباح یزدی در زمینه های فلسفی به معنای واقعی کلمه صاحب نظر بود یعنی فیلسوف تمام عیاری که ایشان را باید جزو نخبگان و صاحب نظران جریان فلسفه حکمت متعالی دانست.

وی اضافه کرد: از سویی ایشان مورد توجه خاص مرحوم علامه طباطبایی بود و به خصوص در جنبه های تفسیری مورد عنایت حضرت علامه قرار داشت، ضمن آن که حقیقتاً اگر کسی بخواهد جایگاه علمی ایشان را بشناسد، لازم است که به دقت، حاشیه ایشان بر کتاب نهایه الحکمه علامه را بخواند؛ حاشیه ای بسیار عمیق و سنگین که توأم با نوآوری در ابواب مختلف فلسفی است. در واقع این طور نبوده که آیت الله مصباح در فلسفه صرفاً تابع صدرالمتألهین باشد بلکه خلاقیت و نوآوری خاصی نیز در این امور داشته که بسیار ارزشمند است.

وی بیان داشت: در زمینه مباحث قرآنی، ایشان جزو اولین کسانی است که تفسیر موضوعی قرآنی را با شیوه ای متقن نگاشته، ضمن آن که در زمینه های اخلاقی نیز کتاب های مختلفی از ایشان منتشر شده و مجموعه درس های اخلاقی استاد در زمینه های مختلف و برپایه منابع غنی اسلامی برای هر علاقه مندی به این عرصه، بسیار سودمند است.

آیت الله غروی گفت: ایشان هم در زمینه فلسفه و هم در زمینه تفسیر، جزو اولین کسانی بود که در این باره با عمق خاص و البته نوآوری هایی مباحث را ارایه می کردند، ضمن آن که سال ها درس اخلاق ایشان دایر بود و به خصوص در سالیان اخیر با تقاضای حضرات، جلسه درس اخلاق آیت الله مصباح در دفتر مقام معظم رهبری در قم برگزار می شد.

وی خاطرنشان کرد: به شخصه برایم جالب و اعجاب آور است که بگویم در مباحث مختلف معرفتی چه آن هایی که جنبه قرآنی داشته و چه آن ها که جنبه فلسفی یا کلامی داشته است، به حق نظرات و دیدگاه های ایشان جزو سالم ترین دیدگاه ها و تفکرات است. به هر حال ما در طول سال های طولانی، اساتید مختلفی را درک کرده ایم که به لطف الهی همه آن ها هم جایگاه رفیعی داشته و دارند، اما به جرأت می گویم که سالم ترین تفکرات معرفت اسلامی در عرصه های مختلف را در آیت الله مصباح یزدی دیده ام.

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم ادامه داد: از این حیث، باید ایشان را قطب معرفتی برای حوزه علمیه و حوزویان و بلکه حلقه وصل چندین قطب علمی و معرفتی دانست که از این بزرگوار، کتاب ها و آثار بسیار ارزشمندی در اختیار ما قرار دارد که باید این گنجینه غنی را به معنایی واقعی کلمه، قدر بدانیم.

استاد حوزه علمیه قم، گفت: یکی از ویژگی های بارز آیت الله مصباح یزدی این است که نحوه ارایه درس و بیان مطالب از سوی ایشان، کم نظیر است به این معنا که درس ایشان حشو و زوائدی نداشته و اگر کسی همین بحث هایی که ایشان مطرح می کرد را با ویرایش مختصری عرضه می کرد، نیاز به چیز دیگری نداشت چرا که بسیار منظم و دسته بندی شده مطرح می شد.

وی افزود: این مسأله به خوبی نشان می دهد که ایشان فکر و اندیشه خود را به گونه ای مدیریت می کردند که پیوستگی مباحث حفظ شود و لذا مباحث به حاشیه نرفته و از این حیث اگر نگوییم بی نظیر، قطعاً این ویژگی ایشان کم نظیر است.

عضو سابق شورای عالی حوزه های علمیه ادامه داد: از سوی دیگر آیت الله مصباح یزدی، ارتباط خوبی با دانشگاهیان برقرار می کرد و از سویی می توانست افکار فلسفی دگر اندیشان به خصوص اندیشمندان غربی را اولاً خوب درک و فهم کرده و ثانیاً به نقد و بررسی علمی آن ها بپردازد، ضمن آن که در زمینه های علوم انسانی نیز ورود خوبی به مسایل داشته و به شکل مطلوبی آثار ارزشمندی از سوی ایشان تولید و عرضه شده است.

وی همچنین گفت: در سال ۶۱ زمینه ای فراهم شد که ایشان تشکیلاتی را به امر امام (ره) و نظر جامعه مدرسین در راستای بازنگری در علوم انسانی مدیریت کنند که البته در این خصوص خاطرات زیادی از ایشان دارم که مجال طرح آن در این جا نیست، ضمن آن که از همان ایام و حتی پیشتر از آن، در زمینه فلسفه اخلاق، ایشان دیدگاه های بسیار نوینی را مطرح کردند که در عین حال از قوت و استحکام بالایی برخوردار بوده است.

وی ابراز داشت: یکی دیگر از ویژگی های بارز آیت الله مصباح این است که در زمینه مباحث جامعه شناسی، روان شناسی، حقوق، علوم سیاسی و اقتصاد و ... اطلاعات و آشنایی بسیار خوبی داشته و با حضور ایشان همایش ها و سمینارهای خوبی برگزار شده و گاه خود ایشان به مباحث ورود یافته و در جلسات و همایش ها به ایراد سخن می پرداختند.

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم همچنین گفت: یکی دیگر از شاخص ترین ویژگی های آیت الله مصباح یزدی، جنبه های اخلاق عملی ایشان است که در عین سکینه و آرامشی که همواره داشته اند اما برای کسانی که به هر طریقی با ایشان حشر و نشر داشته اند، اخلاق پسندیده این بزرگوار همواره جذاب بوده است.

وی تأکید کرد: از همه مهم تر، اخلاصی بوده که ما در استاد ملاحظه می کردیم که بسیار فوق العاده است؛ ایشان اهل این که مثل عده ای به دنبال راه انداختن فضای مرید و مرادی برای خود باشد، نبودند، اما به معنای واقعی کلمه، میان ایشان و شاگردان و اطرافیان این مرید و مرادی به معنای درست و صحیح خود به وجود می آمد.

وی افزود: شاگردان، حقیقتاً اخلاص و عمل واقعی را در وجود ایشان می دیدند و این که به ویژه ایشان به آنچه می گوید معتقد است و در زندگی خود نیز به آن ها عمل می کند و لذا کسانی که به نحوی با ایشان ارتباط داشتند، به شدت مجذوب جنبه های اخلاقی و رفتاری و اخلاص آیت الله مصباح می شدند و می شوند.

آیت الله غروی بیان داشت: من البته قابل نیستم اما از جمله کسانی که می توانم بگویم حق حیات معنوی و علمی بر ما داشته اند، بدون شک، آیت الله مصباح است که شاید در قله این مساله قرار بگیرد.

وی گفت: ایشان شخصیتی است که چه قبل از انقلاب و چه در حین انقلاب و چه پس از انقلاب با تفکر درست و صحیح و به دور از افراط و تفریط، عمل می کردند و به نظرم می رسد که ای کاش برخی مسایل اجتماعی پیش نمی آمد که باعث شود شخصیت علمی و فلسفی و اخلاقی ایشان آن طور که باید و شاید شناخته نشود.

وی همچنین اظهار داشت: بنده سال ها خدمت ایشان بوده و از محضر ایشان استفاده ها کرده ام؛ چه در جلسات درس و چه رفت و آمدها به موسسه در راه حق و سپس دفتر ارتباط همکاری حوزه و دانشگاه آن موقع و به خصوص در گروه الف موسسه امام خمینی (ره) که هر دو هفته یکبار جلساتی با ایشان داشتیم، این را می توانم بگویم که انسان هر چقدر به ایشان نزدیک تر می شد، ارادتش به حضرت استاد بیشتر می شد.

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در خاتمه گفت: آیت الله مصباح یزدی شخصیتی است که هم استاد دیده و هم سال ها روی خود کار کرده و در زمینه تهذیب و اخلاق و علم به جایگاه والایی دست یافته بود.

۳۱۳/۸