خبرگزاری حوزه، | معنای لغوی: «صلوه» در لغت به معنای پیوند، ارتباط، دعا و درخواست است. دعای بنده به سوی خدا، رحمت و بخشایش خداوند را هم «صلوه» میخوانند که جمع آن «صلوات» است.
در زبان قرآن معنای جامع آن توجه و انعطاف است. در موارد استعمال از خدا به معنای رحمت و از فرشتگان به معنای استغفار و از مردم به معنای دعاست.
بیشتر اهل لغت «نماز» را به معنای دعا تبریک و تمجید گفته اند.
همچنین به معنای توجه تزکیه رحمت و نعمت هم آمده است. در واژه «نماز» معنای تعظیم هم نهفته است.
راغب اصفهانی با تکیه به آیاتی چون «والمقیمین الصلاه»، «واقیموا الصلاه» و « واقاموا الصلاه» میگوید: هرجا که در آن دعا و مدح و ثنایی باشد معنای صلوه در آن صادق است.
«نماز» گاهی به معنای رحمت است گاهی به معنای دعا و رحمت و استغفار ، زمانی به معنای تزکیه است مثل عبارت: «وصلوات الرسول صلوه للمسلمین».گاهی هم به معنای پیروان انبیا می باشد: «لم نک من المصلین».
معنای اصطلاحی نماز
معنای اصطلاحی «صلوه» همان نماز است که با کیفیت و آداب خاصی در مواقع معین برگزار می شود. عملی است عبادی که روح آن ارتباط با خدا و یاد و تسبیح اوست. نیایش و ستایشی است با کیفیت و حالاتی خاص از روی خضوع و خشوع که در ادیان مختلف به صورت های متفاوتی انجام می شود.
نماز، به گفته راغب، عبادتی است که اساس آن دعاست و یا به گفته مرحوم آیة الله شعرانی، عبادتی است که متضمن حاجتها و خضوع، نزد خداوند باشد.
این عبارت در اسلام براساس تقسیم بندی به رکعت هاست و هر رکعت به صورت یک واحد و در آن، ذکر و عمل و آداب است. در شبانه روز، پنج بار و جمعه ۱۷ رکعت است که دارای جنبه وجوب و الزام است.
محتوای آن مشتمل بر ذکر، درخواست، ستایش، تسبیح و تنزیه، استمداد و استعانت، عرض ارادت و تسلیم، خضوع و خشوع و نیایش و گفت و گوی عاشق و معشوق است. در نماز، خداوند را به قدرت لایتناهی می ستاییم و پس از رکوع و سجود، قیام و قعود، به عنوان سمبل تواضع و تسلیم با درود به پیامبر و یاد صالحان آن را به پایان می بریم.
پیشینه نماز
گر نماز را به مفهوم وسیع و پر دامنه اش در نظر بگیریم بی تردید در همه ادیان و شرایع قبل از اسلام هم بوده است. اساسا در نظام آفرینش برای همه پدیده ها تسبیح و تنزیه خداوند و خضوع در برابر او وجود دارد و همه چیز تحت نفوذ و تأثیر نظام آفرینش قرار داشته و در مرزی سیر دارند که خداوند متعال در قالب قدر و قضا و امضا، برای آن معین کرده است.
از پدیده ها و موجودات دیگر که بگذریم در میان همه انسان ها از آغاز تا کنون، دین و مذهبی را نمی شناسیم که در آن، نماز نبوده باشد. همه ادیان، پیروان خود را به رعایت این وظیفه فرا خوانده و انبیاء، اقامه آن را به پیروان خود، سفارش موکد کرده اند. خداوند متعال در قرآن می فرماید:
والذین یؤمنون بالغیب ویقیمون الصلاة..
همانان که به غیب [وجود خدا، معاد و حیا ایمان دارند و «نماز» را به پا می دارند و...... آیه فوق به روشنی می رساند که پس از وجوب اعتقاد به مبدأ و معاد و نبوت، نخستین ویژگی مؤمنان، برپایی نماز است. بنابراین هیچ عبادتی را پیش از آن، واجب نکرده اند، زیرا اگر عبادتی قبل از حکم نماز، مقرر میشد، مطمئنا آن را مقدم بر نماز ذکر می فرمود.
پیامبر گرامی اسلام فرمود: أول ما فرض علی العبابی الصلوة و اخر ما ینقی عند الموت الصلوة و أول ما یحاسب به العبد یوم القیامة الصلوة من أجاب فقد سهل ما بعده ومن الخیجب فقد اشتد ما بعده؛ نخستین چیزی که بر بندگان واجب شد نماز است، آخرین عملی که به هنگام مردن بماند نماز است و اولین چیزی که روز قیامت از آن بپرسند نماز است، پس هر کس به خوبی جواب گوید و پاسخش را بپذیرند در حسابرسی های پس از نمازش آسان گیرند و آن که پاسخ نیکو ندهد در اعمال دیگری به سختی حساب کشند.
