دوشنبه ۱۴ آبان ۱۴۰۳ |۲ جمادی‌الاول ۱۴۴۶ | Nov 4, 2024
حجت الاسلام مروی

سابقا در حوزه‌های علمیه رسم بود قصائد بلند در مدح اهل بیت علیهم السلام را حفظ می‌کردند چنانکه از جانب اهل بیت علیهم السلام هم تعلیم به اولاد و تشویق به حفظ بعضی از قصائد وارد شده است.

به گزارش خبرگزاری حوزه، آیت الله جواد مروی با اشاره به برگزاری همایش بین المللی حضرت ابوطالب(ع) و شخصیت آن بزرگوار، گفت: کسانی که با تاریخ اسلام آشنا هستند، اهمیت پرداختن به شخصیت ابوطالب را می دانند و باید این شخصیت مورد توجه قرار می گرفت.

متن اظهارات وی در این دیدار به این شرح است:

بسم الله الرحمن الرحیم

توجه به سه نکته را در راستای تکریم مقام حضرت ابوطالب سلام الله علیه لازم می‌دانم:

نکته اول: جایگاه ایشان در ادب عربی

توجه به شخصیت ادبی بلاغی ایشان علاوه بر شناساندن جایگاه ادبی می‌تواند وسیله‌ای برای طرح مباحث اعتقادی ایشان باشد. این جنبه از شخصیت ایشان اگر به درستی مورد توجه پژوهشگران قرار گیرد، آثار و برکات فراوانی خواهد داشت.

در این رابطه به بیان چند نمونه مختصر اکتفا می‌کنم:

الف: إبن أبی الحدید قصیده لامیة حضرت ابوطالب سلام الله علیه را که عصاره فکر و عقیده ایشان است هم از نظر صحّت انتساب و هم از نظر بلاغت شعری اینگونه تعظیم می‌کند که:

"شهرتها کشهرة "قفا نبک" و إن جاز الشک فیها أو فی شئ من أبیاتها، جاز الشک فی "قفا نبک" و فی بعض أبیاتها." (شرح نهج البلاغة، ج14، ص78)

او قصیده لامیه حضرت ابوطالب را به لامیة إمرؤالقیس که از معلقات سبع بوده تشبیه می‌کند.

ب: إبن کثیر در مواردی از "البدایة و النهایة" از قصیده لامیه ایشان یاد می‌کند و یک جا هم تقریبا تمام قصیده را که 92 بیت است نقل می‌کند، سپس در تخطئه منکران انتساب قصیده به ایشان می‌نویسد:

"هذه قصیدة عظیمة بلیغة جدا لا یستطیع یقولها إلا من نسبت إلیه، و هی أفحل من المعلقات السبع، و أبلغ فی تأدیة المعنی فیها جمیعا" (البدایة و النهایة، ج3، ص74)

او نیز قصیده لامیه حضرت ابوطالب را پر مغز تر و بلیغ تر از تمام معلقات سبع دانسته و تنها شخصیت حضرت ابوطالب را قادر بر سرودن آن می‌داند.

این قصیده ترسیمی زیبا از تاریخ و عقائد اسلامی است که با طرح در جهان عرب می‌تواند جایگاه خود را بازستاند.

خَلِیلَی ما أُذنی لأول عاذلٍ * بِصَغواء فی حقٍ و لا عِندَ باطِلٍ

لَقَدْ عَلِمُوا أَنَّ ابْنَنَا لَا مُکَذَّبٌ * لَدَیْنَا ولَا یَعْبَأُ بِقِیلِ الأَبَاطِلِ

و أَبْیَضُ یُسْتَسْقَی الْغَمَامُ بِوَجْهِه * ثِمَالُ الْیَتَامَی عِصْمَةٌ لِلأَرَامِلِ

تَلُوذُ بِهِ الْهُلاکُ مِنْ الِ هَاشِمٍ‏ * فَهُمْ عِنْدَهُ فِی نِعْمَةٍ وَ فَوَاضِل‏

زمانی دیدم شیخ سعید کَمَلی مغربی عالم فاضل جوان اهل سنت در مغرب عربی در یک سخنرانی تمام قصیده حضرت ابوطالب را از حفظ خواند، که برایم جالب بود.

جالب توجه است که سابقا در حوزه‌های علمیه رسم بود قصائد بلند در مدح اهل بیت علیهم السلام و همچنین این قصیده را حفظ می‌کردند چنانکه از جانب اهل بیت علیهم السلام هم تعلیم به اولاد و تشویق به حفظ بعضی از قصائد وارد شده است. لذا ترویج حفظ چنین قصائدی با توجه به محتوا و مضامین آنها امری مطلوب است.

سالها قبل وقتی نزد یکی از علما و بزرگان مشهد که حق ولایی هم به گردن ما داشتند مکاسب می‌خواندیم، اول ماه رجب بود عرض کردیم این ماه در کنار درس‌ها چه کاری را توصیه می‌فرمایید، فرمودند قصیده مرحوم شیخ محمد حسین اصفهانی فقیه الفلاسفه که راجع به حضرت ابوطالب است حفظ کنید. قسمتهایی از آن قصیده چنین است که:

نور الهدی فی قلب عم المصطفی * فی غایة الظهور فی عین الخفا

کفاه فخرا شرف الکفالة * لصاحب الدعوة والرسالة

ما تمت الدعوة للمختار * لولاه فهو أصل دین الباری

نکته دوم: تبیین جایگاه حضرت در بسط اسلام

متأسفانه نسبت به تبیین تلاش‌ها و جایگاه حضرت در بسط و گسترش اسلام، کم کار شده است.

جایگاهی که به دو نمونه از تعابیر علماء نسبت به آن اشاره می‌کنم:

الف: مرحوم علامه طباطبائی در تفسیر المیزان ذیل آیه 56 سوره مبارکه قصص می‌فرمایند:

"هو الذی آوی النبی صلی الله علیه و آله و سلم صغیرا و حماه بعد البعثة و قبل الهجرة فقد کان أثر مجاهدته وحده فی حفظ نفسه الشریفة فی العشر سنین قبل الهجرة یعدل أثر مجاهدة المهاجرین و الأنصار بأجمعهم فی العشر سنین بعد الهجرة."

تلاش ایشان به تنهایی در ده سال قبل از هجرت معادل تلاش تمام مهاجر و انصار در ده سال بعد از هجرت بود.

این عصاره جایگاهی است که در تحلیل و تبیین آن باید تلاش مضاعف نمود.

ب: إبن أبی الحدید وقتی می‌خواهد این فراز از خطبه دوم حضرت أمیرالمؤمنین علیه السلام را نقل و شرح کند که: "لا یقاس بآل محمد صلی الله علیه و آله من هذه الأمة أحد" می‌نویسد:

"فإن من قرأ علوم السیر، عرف أن الاسلام لولا أبوطالب لم یکن شیئا مذکورا." (شرح نهج البلاغة، ج1، ص142)

پس در این زمینه هم نیاز فراوان به تحقیق و پژوهش وجود دارد.

نکته سوم: تقدیر از عالمان منصف اهل سنت

آخرین نکته‌ای که توجه به آن شایسته است تقدیر از اندیشمندان منصف اهل سنت راجع به حضرت ابوطالب سلام الله علیه است آنان که در مقابل متعصبان کور باطنی که هنوز حقد و کینه و انتقام‌شان از أمیرالمؤمنین علیه الصلوة و السلام را در پوشش تنقیص حضرت ابوطالب پیگیری می‌کنند، این اندیشمندان مورد تغافل جمعی از اهل سنت قرار گرفته‌اند و شایسته ات این ها را احیاء کنیم.

طبق اطلاع متقن و موثقی که دارم از جمله این متعصبین "بن باز" (1330-1420ه‍) که بیش از هفت سال مفتی أعظم سعودی بود در وصیتش اعلام کرد من را در قبرستان حجون دفن نکنید چون ابوطالب آنجا دفن است.

در مقابل جناب "العلویّ المالکی" (1367-1425ه‍) صاحب کتاب "مفاهیم یجب ان تصحّح"، وصیت کرد من را در قبرستان حجون دفن کنید چون جناب ابوطالب درآنجا دفن است. معرفی چنین شخصیت‌هایی که مواقف علمی و عملی‌شان در مسیر إحیاء تراث حضرت ابوطالب بوده و تقدیر از آنان وظیفه‌ای است که باید به آن پرداخت.

إن شاء الله توفیقات الهی شامل حال شما أعزّه باشد که این نکوداشت را به أحسن وجه برگزار نمایید.

۲۶ ماه رجب به عنوان روز جهانی حمایت و کفالت از ایتام نامگذاری شود

حجت‌الاسلام والمسلمین احمدی تبار در ابتدای این نشست با اشاره به تصمیم مجمع جهانی اهل بیت(ع) برای برگزاری همایش ابوطالب(ع) در سال ۹۶ گفت: در این سال، دبیرخانه ای تشکیل شد و کمیته هایی شکل گرفت و تلاش شد در سال ۹۸ این همایش برگزار شود اما شیوع کرونا برگزاری همایش را به تعطیلی کشاند.

وی افزود:در ماه های اخیر بنا شد تا این همایش  امسال برگزار شود و کارهایی در این راستا انجام و مقالاتی ارائه شد و دوباره ستاد شروع به فعالیت کرد ،که کارهای علمی همایش برعهده آقای دکتر حائری شیرازی گذاشته شد و با  ارتباطات خوبی که با دانشگاه ها و افراد خبره توسط ایشان گرفته شد، مقالات خوبی نیز سفارش داده شد.

حجت‌الاسلام والمسلمین احمدی تبار اظهار داشت: تصمیم براین شد تا از مصنفین اهل سنت و آثار آن ها نیز در این همایش استفاده شود که در همین راستا از آقای فاضلی سردبیر مجله المرشد که هم در این حوزه کار کرده بود و در سوریه و لبنان هم فعالیت می کرد و به جهت ارتباطاتی که با متفکرین جهان اسلام گرفته شد به کمک وی ارتباطات خوبی با نویسندگان اهل سنت  ایجاد  شد.

وی با اشاره به شرکت برخی از افراد سرشناس اهل سنت در همایش بیان داشت: با ارتباطی که با اندیشمندان اهل سنت در هند، پاکستان، سوریه، لبنان و الازهر مصر برقرار کردیم برخی از ایشان مانند شیخ محمد عکام که مفتی حلب با نوشتن مقاله ورود پیدا کردند و برخی نیز همچون شیخ حسون و دکتر علی جمعه بناست به صورت تصویری در این همایش شرکت داشته باشند.

حجت‌الاسلام والمسلمین احمدی تبار گفت: همچنین در کنار این فعالیت ها مستندسازی ها از طریق مصاحبه با اساتید و بزرگان در رابطه با حضرت ابوطالب (ع) صورت گرفت که استفاده های متفاوتی می تواند داشته باشد.

وی ادامه داد: در همین راستا قرار است سلسله نشست های علمی از جانب جامعه دانشگاهیان صورت برگزار شود که دانشگاه های الزهرا، تهران، شهید بهشتی و دانشگاه فردوسی مشهد میزبان این نشست ها خواهند بودو در خارج از کشور هم در اروپا و امریکا  کارهای خوبی در این حوزه ها انجام شده است و در مجموع پیش بینی می شود حدود پانزده جلد مقالات گرد آوری شود. و این سبب شود تا از مظلومیت این بزرگوار کاسته شود.

حجت‌الاسلام والمسلمین احمدی تبار گفت: در این راستا به کارهای هنری نیز توجه شده است که از مهم ترین آن ها فیلمی است که قرار است مجید مجیدی در مورد شخصیت حضرت ابوطالب بسازد.

وی اظهار داشت: روز ۲۶ ماه رجب سالروز وفات ابوطالب (ع) و به دنبال این هستیم که این روز به عنوان روز جهانی حمایت و کفالت از ایتام نامگذاری شود، همچنین بورس تحصیلی حضرت ابوطالب (ع) و جایزه ای تحت عنوان جایزه ابوطالب (ع) نیز در حال پیگیری است.

ارسال نظر

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha

نظرات

  • محمود GB ۱۴:۴۳ - ۱۴۰۰/۰۴/۰۷
    0 0
    نکات دقیق و قابل تاملی بود. نوع سخن اخبار از تسلط تحلیلی استاد در تاریخ دارد