به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه در مشهد، نشست علمی «عالم عقل از منظر خاجه نصیر الدین طوسی با سبقه کلامی و فلسفی» با حضور حجت الاسلام والمسلمین زمانی فرد، استاد حوزه علمیه خراسان به مناسبت بزرگداشت سالروز عالِم بزرگ جهان تشیع مرحوم خواجه نصیرالدین طوسی(ره) برگزار شد.

حجت الاسلام والمسلمین زمانی فرد در این نشست با بیان این که عالم عقل، موجوداتی را شامل می شود که هم در ذات و هم در فعل(تاثیر گذاری و تاثیر پذیری) بی­نیاز از ماده هستند، تصریح کرد: خواجه نصیرالدین طوسی(ره) در کتاب فلسفی شرح اشارات خویش، عالم عقل را پذیرفته و بر اثبات آن ادله قیام کرده است ولی در کتاب کلامی تجرید الاعتقاد، ادله اثبات عالم عقل را مخدوش و قابل مناقشه می­داند.

وی با بیان این که بزرگان از علما توجیهاتی در وجه جمع بین دو دیدگاه متفاوت کلامی و فلسفی ذکر کرده اند، به برخی از نمونه این دیدگاه ها اشاره و خاطر نشان کرد: ملامحمد مهدی نراقی در کتاب جامع الافکار و ناقد الانظار خواجه در تجرید، مطلق عالم عقل را نفی نمی کند بلکه اگر قدیم زمانی بدانیم نفی می­کند؛ لذا عالم عقلِ حادث را می پذیرد.

استاد حوزه علمیه خراسان ادامه داد: از سوی دیگر میراحمد علوی در کتاب شرح القبسات این چنین آورده است که خواجه نصیر الدین طوسی(ره) در فلسفه اصل عالم عقل را پدیرفته است ولی در کلام در کتاب تجرید که مناقشه کرده و قبول ندارد، مراد عالم عقل با این تفسیر است که واسطه صدور اشیاء در عالم هستی باشد؛ یعنی عالم عقل به منزله علت موجده برای موجودات باشد که از نظر خواجه این تفسیر صحیح نیست.

حجت الاسلام والمسلمین زمانی فرد با اشاره به جمعی از آراءء دیگر در این زمینه عنوان کرد: بعضی دیگر نیز چنین قائل شده اند که برای خواجه تبدل رأی صورت گرفته است؛ ابتدا در تدوین کتاب فلسفی خویش، عالم عقل را قبول کرده اند و بعد در تدوین کتاب کلامی تجرید الاعتقاد، از دیدگاه خود برگشته ­اند.

وی در ادامه ابراز امیدواری کرد تا طلاب با دقت بیش تری، به تحقیق، پژوهش و تتبع در دیدگاه های کلامی و فلسفی خواجه نصیر الدین طوسی(ره) پرداخته و دامنه این بحث را مورد بازنگری و واکاوی دقیق و عمیق قرار دهند.

انتهای پیام 313/49