حجت‌الاسلام‌والمسلمین محمدعلی لیالی در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری حوزه ضمن تسلیت ایام شهادت سالار شهیدان و رحلت علامه استاد محمدرضا حکیمی اظهار داشت: ویژگی‌های ایشان برای اهل تفکر قابل‌تأمل است چرا که وی از مفاخر معرفتی حوزه خراسان با گرایش به قرآن و سنت بودند.
وی ادامه داد: اساس و پایه مکتب خراسان را میرزا مهدی اصفهانی و شیخ مجتبی قزوینی بنیان نهادند و استاد حکیمی محصول چنین مفاخری بود.
حجت‌الاسلام‌والمسلمین لیالی ابراز داشت: در دوره معاصر مکتب معارفی خراسان را با اساتیدی همچون محمدتقی شریعتی (پدر)، استاد علامه مرتضی مطهری - که بعدها از حلقه خراسان جدا شد - و در نهایت استاد محمدرضا حکیمی می‌شناسند.
وی به آثار این استاد گران‌قدر اشاره کرد و گفت: دایرةالمعارف شریف «الحیات» که سه برادر بزرگوار علی، محمد و استاد محمدرضا حکیمی به‌نوعی نگاه جدیدی به معارف اسلام داشتند را در ۱۲ جلد تالیف کردند که اثر بسیار گران‌سنگی است.
حجت‌الاسلام‌والمسلمین لیالی بیان داشت: نظریه مکتب تفکیک دیگر اثر استاد حکیمی بود که به‌مانند الحیات در طی سال‌های اخیر مورد ارزیابی قرار گرفته است.
وی با بیان این که در زمان‌های مختلف کلام شیعه به عقلانیت سوق پیدا کرد، بیان داشت: بسیاری از بزرگان در دهه‌های گذشته بر این تاکید کردند که از هم جدا نیستند اما استاد حکیمی در مکتب تفکیک به دنبال تبیین جدایی قرآن، عرفان و برهان است.
استاد حوزه و دانشگاه ابراز داشت: تفسیرهای متعدی از مظهر تفکیک بیان می‌شود اما آنچه که در مظهر تفکیک حکیمی برجسته بود این بود که باید به معارف قرآن و سنت و یا به‌عبارت‌دیگر به گرایش قرآن و حدیث برگردیم.
وی خاطرنشان کرد: نکته بعدی که استاد حکیمی را در زیست معرفتی برجسته می‌کند نظریه‌های عدالت‌محوری ایشان است به‌طوری‌که او را باید نظریه‌پرداز نظریه عدالت را شمرد.
حجت‌الاسلام‌والمسلمین لیالی بیان داشت: وی فیلسوف عدالت بود و برجسته‌کردن عدالت‌خواهی مهم‌ترین مؤلفه ایشان است و در واقع گمشده وی مفهوم عدالت بود به‌طوری‌که از نظر ایشان همه چیز با مفهوم عدالت معنا پیدا می‌کرد.
وی نظریه اسلامی سیاسی حکیمی را موردتوجه قرارداد و بیان داشت: کتاب تفسیر آفتاب ایشان به انقلاب اسلامی ایران می‌پردازد که وی را از انجمن حجتیه جدا می‌کند به‌طوری‌که اساس تفکر استاد را می‌تواند در عقلانیت دینی و قرآنی پیدا کرد.
حجت‌الاسلام‌والمسلمین لیالی با بیان این که مفهوم عدالت و معنویت است که شالوده فکری استاد حکیمی را شامل می‌شود، تاکید کرد: در هر سه مفهوم استاد حکیمی مؤلفه‌های برجسته‌ای دارد مثلاً در موضوع عدالت، ثروت‌اندوزی و مال‌اندوزی را مردود می‌داند به‌طوری‌که از نظر ایشان جامعه‌ای که مبارزه با فقر و محرومیت را رها کند این جامعه دچار اشرافیت شده است.
وی در خصوص بُعد سیاسی استاد حکیمی نیز گفت: وی ارادت ویژه‌ای به امام خمینی (ره) داشت که نامه‌نگاری امام به ایشان در برخی از کتاب‌ها آمده است.
استاد حوزه و دانشگاه تاکید کرد: برخی معتقدند کتاب تفسیر آفتاب را برای انقلاب اسلامی نوشته است البته باید به این مهم هم اشاره کنم که رهبر انقلاب از حلقه‌ای معرفتی خراسان بود و با استاد حکیمی و سایر بزرگان خراسان قبل از انقلاب هم مباحثه بوده است.
وی به پیام رهبر انقلاب در پی رحلت استاد حکیمی اشاره کرد و بیان داشت: رهبر معظم انقلاب ایشان را دانشمندی جامع، ادیبی چیره‌دست، اندیشه‌ورزی نوآور و اسلام‌شناسی عدالت‌خواه معرفی کردند که نشان‌دهنده جایگاه ایشان است.
استاد حوزه و دانشگاه خاطرنشان کرد: عده‌ای می‌گویند وی منزوی بوده و با نظام سیاسی ایران ارتباطی نداشت درحالی‌که در هیچ یک از آثار استاد نقد حاکمیت، حکومت اسلامی و نظام سیاسی وجود ندارد و باید گفت استاد حکیمی ناقد و منتقد با نگاه به کارگزاران، مسئولان و حاکمیت است زیرا معتقد است نظام سیاسی دچار اشرافیت شد و در اوایل دهه ۷۰ تفکر سرمایه سالاری و لیبرال اقتصادی سبب شد عدالت به فراموشی سپرده شود.
وی افزود: از نظر ایشان عدالت قربانی توسعه شد و این در آثار حکیمی برجسته است به‌طوری‌که نگاه استاد بازگشت به مؤلفه عدالت و دوری از لیبرال اقتصادی بود.
حجت‌الاسلام‌والمسلمین لیالی تصریح کرد: استاد حکیمی با استاد رحیم‌پور و آیت‌الله خزعلی پیش از انقلاب گرایش به انجمن حجتیه داشتند اما پس از انقلاب هر سه از انجمن جدا شده و به تفکر انقلاب اسلامی پیوستند.
وی در پایان خاطرنشان کرد: نوع نگاه استاد حکیمی، نگاه به عدالت و عدالت‌محوری است که در سیره و سلوک وی کاملاً هویدا بود.
نظر شما