به گزارش خبرگزاری حوزه، مطالبه اخیر آیت الله اعرافی، مدیر حوزه های علمیه و امام جمعه قم در شورای اداری استان مبنی بر این که "قم باید در کمترین سطح از لحاظ آسیب های اجتماعی باشد"، شاید تلنگری باشد برای مسئولان جدید این استان که در آینده ای نزدیک، اقداماتی جدی، مؤثر و بایسته در راستای مقابله با آسیب های اجتماعی انجام دهند.

آن گونه که صاحب نظران در مقام تبیین و تعریف گفته اند: "آسیب های اجتماعی به هر گونه رفتار فردی یا جمعی اطلاق می‌شود که در چارچوب اصول اخلاقی و قواعد عمل جمعی رسمی و غیر رسمی جامعه محل فعالیت کنش‌گران واقع نمی‌شود و در نتیجه با منع قانونی یا قبح اخلاقی، مذهبی و اجتماعی روبرو می گردد"

از این نکته کلیدی هم نباید غافل شد که یکی از شاخص های مهم موفقیت دستگاه های دولتی و حاکمیتی در یک جامعه ناظر به اهتمام و جدیت آن ها در پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی و مقابله با توسعه ناهنجاری ها و آسیب هاست، به خصوص در زمینه مقابله با فقر، بیکاری و اعتیاد که ریشه به وجود آمدن بسیاری از آسیب های اجتماعی و معضلات فرهنگی، به شکل مستقیم و یا غیرمستقیم به آن ها برمی گردد.

در حوزه ی چگونگی مقابله با آسیب های اجتماعی و کنش و یا واکنش دستگاه های ذیربط بسیار می توان سخن گفت اما به اعتقاد نگارنده و بر اساس تجربیات سال های اخیر به هیچ وجه نباید از ظرفیت عظیم گروه های جهادی و تشکل های مردمی و انقلابی در راستای مقابله با این آسیب ها غافل شد.

جای بسی تأسف است که با وجود همه تلاش ها و برنامه ریزی های صورت گرفته، این ظرفیت به شکل حداکثری خود هنوز مورد استفاده قرار نگرفته است و حال آن که در همین قضیه کرونا شاهد بودیم به هر میزان که از ظرفیت و توان مردم به ویژه از ناحیه گروه های جهادی و بسیجی استفاده شد، توفیقات بزرگی حاصل آمد.

نکته حائز اهمیت دیگر، وجود مراکز متعدد مرتبط با حوزه علوم انسانی و علوم اسلامی در شهر مقدس قم است که اگر از این ظرفیت قوی در راستای تبیین علمی چرایی و چگونگی توسعه آسیب های اجتماعی استفاده کنیم، قطعاً این امر به ما در شناخت راهکارهای عملی برای مقابله با آسیب ها و مهار آن ها کمک می کند.

از دیگر ظرفیت های مهم در شهر و استان قم، مساجد و تشکل هایی چون بسیج و کانون های مساجد است که به خصوص در حاشیه شهر که از انباشت مسایل و آسیب های اجتماعی رنج می برد، باید از این ظرفیت ها، حداکثر بهره برداری صورت گیرد، به خصوص با عنایت به نقش مهم و تأثیرگذار ائمه جماعات، هیئت امنای مساجد و افراد معتمد محلی.

مساله مهم بعدی ناظر به نقش رسانه ها در کاهش آسیب های اجتماعی است چه آن که رسانه ها چه در بحث مطالبه گری از مسئولان و متولیان و چه آگاهی بخشی به توده های مختلف مردم و به ویژه افراد و گروه هایی که بیشتر در معرض تهدید قرار دارند، نقش و کارکرد بسیار مهمی می توانند ایفا کنند.

در همین راستا ذکر این نکته هم لازم است که مطالبه گری اهالی رسانه و خبرنگاران متعهد و دلسوز از مسئولان برای ایجاد و توسعه مشاغل پایدار، کمک شایان توجهی می کند به کاهش تدریجی آسیب های اجتماعی از جمله در مناطق حاشیه ای شهر که افراد با بضاعت اندک در آن ها بیشتر سکنی گزیده اند.

سید محمدمهدی موسوی