به گزارش خبرگزاری حوزه از مشهد، چهل و هشتمین نشست تخصصی هیئت اندیشه‌ورز هنر و رسانه معاونت پژوهش حوزه علمیه خراسان در راستای تبیین هنر دینی و ارتباط آن با اخلاق با عنوان «هنر و روحیه اخلاقی» در سامانه اسکای روم برگزار شد که در این نشست، دکتر محسن کرمی، هنر دینی را هنری دانست که در مخاطب چیزی مانند شمه‌ای از تجربه و شهود دینی و اخلاقی به وجود آورد.

وی ارتباط هنر دینی با پدیده‌های عالم هنر از جمله مخاطب و متن را مهم ارزیابی کرد و گفت: براساس نظر کسانی که به هنر دینی قائل هستند، آثار هنری که با یکی از ساحت های اعتقادات دینی و باورها، اخلاقیات دینی، مناسک و شعائر دینی، شخصیت‌های دینی، مکان‌های دینی و زمان‌های دینی و تاریخ دین ارتباط داشته باشند، هنر دینی محسوب می شوند.

استادیار دانشگاه صدا و سیما با طرح این پرسش که چه نسبتی میان هنر دینی و ساحت‌های یاد شده وجود دارد، ابراز کرد: حداقل شش نسبت میان هنر دینی و ساحت‌های گفته شده وجود دارد تا اثر هنری، دینی گردد که عبارتند از: گزارش کردن تاریخ دین، دفاع از ساحت های فوق،  شرح و تفصیل آن ها، به نقد کشاندن رقبا و مخالفان این ساحت‌ها، ایجاد احساس علاقه و محبت و احساس بی‌زاری و نفرت نسبت به رقبا.

وی تصریح کرد: اگر بپذیریم که «اخلاق» یکی از مهمترین ساحت‌های دین است، اخلاق می‌تواند به کمک هنر دینی آمده و درپی آن هنر اخلاقی محقق شود. مراد از هنر اخلاقی، اثر هنری است که به نحوی ممد حیات باشد.

کرمی در ادامه وجود پنج عامل باورهای موافق، امیال موافق، مهارت‌ها، داشتن قوۀ خیال و روحیه اخلاقی را سبب اخلاقی شدن انسان و ممد حیات برشمرد و در پاسخ به این پرسش که روحیه اخلاقی چیست و مصادیق آن کدامند؟ خاطرنشان کرد: اثر هنری موافق امیال است، براین اساس انسان هر چه بیشتر با آثار هنری حشر و نشر داشته باشد، روحیۀ اخلاقی در او تقویت می‌گردد.

استادیار دانشگاه صدا و سیما اضافه کرد: روحیۀ اخلاقی عبارت است از ویژگی‌های ذهنی-روانی در انسان که خود مستقیماً مشمول داوری اخلاقی نیستند اما به اخلاقی زندگی کردن کمک می‌کنند؛ مانند ظرافت طبع و شوخ طبعی که به اخلاقی بودن زندگی کمک می‌کند به این صورت که هرچه به آثار هنری نزدیک شویم، نگاه شوخ طبعی بیشتر می‌شود یعنی در عین جدّیت با روحیۀ شوخ طبعی، امور غیراخلاقی انجام نمی‌گیرد.

وی خونسردی را سومین مصداق هنر اخلاقی برشمرد و گفت: چنان‌که زودخشمی احتمال انجام کارهای ضداخلاقی را بالا می‌برد، آثار هنری نیز با نشان دادن جهان‌های متفاوت، خونسردی ایجاد می‌کنند و سبب عدم انجام امور ضداخلاقی می‌گردند. مصادیق اخلاقی دیگری نیز از جمله: قرار و اطمینان قلبی در مقابل تشویش، سعۀ صدر، حزم و احتیاط پیدا کردن، دیدن ربط مسائل، نسبت سنجی، زیرکی عقلانی داشتن و... برای آثار هنری وجود دارد.

کرمی تأکید کرد: موجه شدن آثار هنری با روحیه اخلاقی، زمانی ایجاد می‌شود که به شهود اخلاقی انسان محول گردد.

انتهای پیام/313/25