به گزارش خبرگزاری حوزه، سیدعلی سادات فخر در نشست علمی «الزامات و چالش های کتابخانه های تخصصی در عصر دیجیتال» که به همت معاونت پژوهشی دفتر تبلیغات اسلامی برگزار شد، اظهار داشت: الزامات بدین معناست که در واقع باید چیزی که نیاز آن مجموعه یا سازمان هست برآورده شود.

وی در ادامه تاکید کرد: انتظارات چیزی است که اگر باشد خوب است ولی الزام با هویت و موجودیت یک سازمان ارتباط دارد و اگر نباشد آن سازمان کارآیی ندارد.

رئیس اداره کتابخانه ها و اسناد پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی گفت: ما عصری داریم به نام عصر دیجیتال و غیردیجیتال و اگر خوب بررسی کنیم کتابخانه جایی بوده که تمام اطلاعات یک کشور در آن جمع بوده است و اگر کسی اطلاعاتی در هر زمینه ای می خواست، به کتابخانه ها مراجعه می کرد.

وی در ادامه سخنان خود بیان داشت: در این عصر هست که کتابخانه جایگاه بسیار بالایی دارد و همیشه کتابخانه ها در کنار مدیریت سازمان تعریف می شدند.

سادات فخر با اشاره به اینکه دفتر تبلیغات اسلامی زمانی یکی از مراکز بسیار مهم کتابخانه ای در قم بود، تصریح کرد: ما وارد عصری شدیم که به تدریج موجودیت برخی از این کتابخانه ها با چالش مواجه شد، چون کارآیی اش به شدت پایین می آمد و هیچ توجیه برای دایر بودن این مکان نبود.

رئیس اداره کتابخانه ها و اسناد پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی ادامه داد: با افزایش وسایل انتشار، جمع آوری این اطلاعات با چالش روبرو شد. یک ویژگی عصر دیجیتال این است که تنها مبتنی بر فناوری اطلاعات نیست و در حوزه های دیگر هم هست.

سادات فخر عنوان کرد: در عصر دیجیتال ما در بحث کتابخانه ها عقب نشینی کردیم و اصل را بر نیازمحوری گذاشتیم ولی با این حال با چالش مواجه می شدیم.

وی با اشاره به اینکه الان ما در جایی هستیم که تا حدودی نیازهای کاربران به اعضای هیات علمی و محققین را تا حدودی برآورده کنیم، خاطرنشان کرد: تمام کتابخانه ها از یک کتابخانه ای که ادعا دارد همه منابع را دارد و... به تدریج به جایی می رسد که فقط منابع مورد نیاز را جمع آوری می کند و چالش بعدی اینکه منابع مورد نیاز را هم دیگر نمی تواند جمع آوری کند.

رئیس اداره کتابخانه ها و اسناد پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با تاکید بر اینکه الزام سازمانی ما بنام کتابخانه تخصصی این است که ما باید سرویس بدهیم به حداقل، ابراز داشت: عصر دیجیتال تعاریف زیادی دارد، عصری است که از طریق فناوری اطلاعات و ارتباطات تمام امور بشر تسهیل می شود.

سادات فخر عنوان کرد: جهان به قبل از دیجیتال و بعد از دیجیتال تقسیم می شود، اما در عصر دیجیتال جهان به عصر قبل از کرونا و عصر بعد از کرونا تقسیم می شود یعنی تمام کسانی که با ابزار نوین ارتباطی آشنا نبودند، کرونا آنها را مجبور کرد که با این ابزار آشنا شوند.

وی ادامه داد: اولین چالشی که باید بنده کتابخانه تخصصی را مدیریت کنم این است که اطلاعات اکنون کتاب چاپی که می خواهم بخرم، اطلاعات توزیع شده است لذا ما به دلیل اینکه اگر نیازمحور باشیم نمی توانیم همه اطلاعات را داشته باشیم باید این کار را انجام دهیم و متاسفانه این مشکل در مجموعه ما هست.

رئیس اداره کتابخانه ها و اسناد پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی اظهار داشت: به شدت به سمت کتاب دیجیتالی که حتی نسخه چاپی ندارد، می رویم و این امر انحصاری است و چاره دیگری برای خرید آن نداریم.

وی با تاکید بر اینکه چالش بعدی ما مساله کتابخانه دیجیتال است، گفت: خیلی از کتابخانه ها به سمت کتابخانه دیجیتال می روند، دفتر تبلیغات اسلامی در کتابخانه دیجیتال هزینه های بسیار کرده است اما نتیجه مطلوب نگرفته است زیرا کتابخانه های دیجیتال بسیار گران قیمت است و البته بسیار سودآور است لذا ما اگر بخواهیم به آن نقطه برسیم باید بسیار هزینه کنیم.

سادات فخر با اشاره به اینکه یکی دیگر از چالش های عمده کتابخانه های تخصصی، کتابخانه های دیجیتال است، بیان کرد: مساله بعدی این است که منابع انسانی ما منابع بسیار خوبی هستند ولی به نظر بنده سازمان انگیزه هایی که بتواند این منابع انسانی را مقداری روزآمد نگه دارد، به خاطر مسایل بودجه ای نمی تواند این کار را انجام دهد.

رئیس اداره کتابخانه ها و اسناد پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با تاکید بر اینکه در کتابخانه تخصصی، منابع انسانی دستیار پژوهش هستند نه نگهبان و نگهدار کتاب، گفت: در عصر دیجیتال کتابدارها باید به عنوان دستیار پژوهش عمل کنند.

وی تصریح کرد: واقعا در عصر دیجیتال ما اگر خودمان را در کنار پژوهش و وظایف اصلی سازمان تعریف نکنیم به تدریج موجودیت ما دچار چالش می شود و واقعیت این است که چالش بزرگی کتابخانه ها در عصر دیجیتال بعد از کرونا، مشکل بودجه ای است.

سادات فخر خاطرنشان کرد: یکی از چالش هایی که خیلی از کتابخانه ها در ایران دارند و در قم تقریبا در حال رسیدن به زیر ۲۰ درصد است همین مسئله تبادل کتابها به کمک «مکتا» است، اگر دوستانمان در «مکتا» با مدیران جلسه می گذارند، در خرید منابع تشریک مساعی کنند که کتاب تکراری نخرند تا همه کتابخانه های قم همه کتاب های به روز را داشته باشند.