خانم آمنه نوبخت، استاد حوزه علمیه خواهران سمنان، در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری حوزه در سمنان، درباره آثار فردی و اجتماعی صله ارحام، تصریح کرد: صله رحم (ارتباط داشتن با خویشاوندان نَسَبی) یکی از واجبات است و قطع ارتباط (قهر کردن) با خویشاوندان از گناهان است.

وی افزود: به طور کلی صله رحم را می توان در سه محور ذیل تعریف کرد: ۱. کمک رسانی با مال و مقام و احساسات و عواطف؛ ۲. احسان و نیکی به نزدیکان؛ ۳. حفظ و تقویت همه ارتباطات لازم بین خویشان و دیدار با آنان.

استاد حوزه علمیه خواهران سمنان اظهار کرد: برخی تصور می کنند انجام صله رحم مخصوص افرادی است که تمکن مالی دارند و می توانند هزینه های مربوط به دید و بازدیدها را متقبل شوند، در حالی که صله رحم لزوماً به معنای رفت و آمد به منزل اقوام (دید و بازدید) نیست، بلکه به معنای قهر نبودن و قطع نکردنِ رابطه است. این تصور صحیح نیست، زیرا هدف از صله رحم برقراری ارتباط بین خویشاوندان است؛ چنان که امام علی «علیه السلام» فرموند: «صِلُوا أرحامکم ولو بالتسلیم»؛ (اصول کافی، ج ۲، ص ۱۵۵، حدیث ۲۲) «با بستگان خود صله رحم کنید گر چه با سلام کردن به آن ها باشد.»

وی افزود: صله رحم و دید و بازدید از اقوام و خویشان طبق دستورات اسلام و حتی از دیدگاه علم امروزی اثراث مثبت بسیاری به دنبال دارد که از آن جمله: روابط منسجم، رواج تعامل های دو جانبه، یادگیری رفتارهای شایسته، رشد روحیه حمایت اجتماعی و تعاون، تلاش جهت رفع حاجت های مادی و معنوی دیگران، افزایش عواطف انسانی، کمک به سلامت روانی ارحام و ارتقای سطح امید به زندگی، طولانی شدن عمر، زیاد شدن روزی، دفع شدن بلا و پاکیزه شدن اعمال و رشد معنوی انسان است که به اختصار به توضیح برخی از آنها می پردازیم.

نوبخت اظهار کرد: از جمله آثار فردی صله رحم، طولانی شدن عمر انسان است؛ در روایتی از امام رضا (علیه السلام) این چنین آمده است: "یَکونُ الرّجل یَصِلُ رَحِمَهُ فیکونُ قَد بَقِیَ من عمرِهِ ثلاثُ سنین فَیُصَیِّرُها اللهُ ثَلاثینَ سَنَهً..." (الکافی، ج ۲، ص ۱۵۰)یعنی چه بسا فردی، سه سال از عمرش بیشتر نمانده، ولی صله رحم به جا می آورد و خدا به واسطه این کار، عمرش را به سی سال افزایش دهد.

وی ادامه داد: از دیگر آثار فردی و برکات صله رحم، نیکو شدن اخلاق فرد است که امام صادق (علیه السلام) در این رابطه می فرمایند: "صِلَهُ الارحام تُحسِّنُ الخُلقَ"(الکافی، ج ۲، ص ۱۵۸) صله ارحام، اخلاق را نیکو می گرداند.

استاد حوزه علمیه خواهران سمنان افزود: کسی که صله رحم بجا می آورد روزیش زیاد می شود. امام سجاد «علیه السلام» فرمودند: "هر کس دوست دارد خدا عمرش را طولانی و روزی اش را افزایش دهد باید صله رحم کند." (اصول کافی، ج۲، ص۱۵۶)

وی تصریح کرد: صله رحم، علاوه بر آثار فردی اعم از دنیوی و اخروی، دارای آثار اجتماعی فراوانی نیز هست که جایگاه این عمل عبادی را در عرصه اجتماع نمایان می سازد.

استاد حوزه علمیه خواهران سمنان گفت: وجود نازنین پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند؛" صِلَةُ الرَّحِمِ تَعمُرُ الدِّیارَ ، و تَزیدُ فی الأعمارِ و إن کان أهلُها غیرَ أخیارٍ "(الأمالی للطوسی : ۴۸۱/۱۰۴۹ )صله رحم ، خانه ها را آباد و عمرها را زیاد می کند ، هر چند به جا آورندگان صله رحم از نیکان نباشند .

نوبخت افزود: اگر مردم اهل صله رحم باشند و به فکر بالندگی و به فکر دیدار و دستگیری از هم باشند، سرزمین آنها آباد می شود.

وی تصریح کرد: چه نیکوست در ایام عید نوروز وقتی خانواده ها به دیدار هم می روند و از حال هم مطلع می شوند؛ افرادی که گرفتاری و مشکلی دارند را نیز شناسایی کرده و در صدد رفع مشکل آنها برآیند. همچنین کسانی که نیازمند و محتاج هستند، در این ایام به نیاز آنها رسیدگی شود بنابراین از جمله کارکردهای صله رحم در اجتماع، فقرزدایی از جامعه می باشد.

نوبخت اظهار کرد: ایجاد روحیه مهربانی و محبت در جامعه و رشد روحیه حمایت اجتماعی و تعاون از دیگر آثار اجتماعی صله ارحام است،جامعه ای که افراد آن به فکر هم هستند و به یکدیگر در مشکلات کمک می کنند و در رفع نیازهای همدیگر می کوشند، در این جامعه تالیف قلوب صورت گرفته و روحیه مهربانی و تعاون در افراد شکل می گیرد و به مرور زمان رشد می نماید.

استاد حوزه علمیه خواهران سمنان افزود: از مهم ترین آثار و ثمرات صله رحم، می توان به نظارت اجتماعی اشاره کرد. شبکه خویشاوندی به عنوان یک جامعه کوچک به طور مستقیم و غیر مستقیم ناظر بر رفتار یکدیگرند. دستور اسلام برای برقراری روابط مستحکم نیز زمینه را برای چنین نظارتی فراهم می سازد. به همین دلیل، پیامبر برای بیان احکام اسلام و اجرای آن مأمور می شود از خویشان خود آغاز کند: «وَ أَنذِرْ عَشِیرَتَکَ الْأَقْرَبِینَ؛ ای پیامبر، خویشاوندان نزدیکت را بیم ده»(شعرا: ۲۱۴) و از این روست که امام صادق علیه السلام نیکی و صله رحم را مایه امنیت از گناه و آسان سازی حساب روز قیامت می شمارد.

وی در پایان گفت: قطع روابط خویشاوندی علاوه بر بلاهای دنیوی، پیامدهای نامطلوبی نیز در جنبه های معنوی و زندگی اخروی انسان دارد.

انتهای پیام/