به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه، حجت الاسلام والمسلمین علی شیروانی، عضو هیأت علمی گروه فلسفه و کلام پژوهشگاه حوزه و دانشگاه در کرسی علمی ترویجی که با محوریت اندیشه شهید آیت الله مطهری و با موضوع تجربه اخلاقی به مثابه تجربه ای دینی (نظریه ای برگرفته از آرای آن شهید در باب حقیقت فعل اخلاقی) برگزار شد، گفت: در این بحث مراد از تجربه، یک رویداد نفسانی آگاهانه می باشد و هر فردی دارای تجربه های مختلفی اعم از هنری، طبیعی، عاطفی، حسی، دینی و اخلاقی ... می باشد.
وی با توجه به این که چه خصوصیاتی باعث می شود یک تجربه را متصف کنیم به این که اخلاقی است یا دینی افزود: هر تجربه ای که به نحوی با امر قدسی الهی ارتباط پیدا کند تجربه ی دینی نام دارد.
دانشیار پژوهشگاه حوزه و دانشگاه با اشاره به پنج نوع تجربه اخلاقی، بیان داشت: «ادراک اخلاقی که شامل آن دسته از تجاربی می شود که به طور اساسی مستلزم استفاده از قوای ادراکی فرد است مانند قوه بینایی»، «عواطف اخلاقی که هم میتواند مثبت باشد هم منفی مانند احساس شرم و گناه»، «قضاوت اخلاقی که شامل تجارب حاصل از تفکر درباره یک گزاره اخلاقی می باشد مانند ارزیابی رفتار یک شخصیت»، «تأمل اخلاقی که شامل فرمول بندی گزاره های اخلاقی و بررسی معقول بودن آنها می باشد» و «عاملیت اخلاقی که مستلزم اعمال و به کارگیری ظرفیت فرد برای انجام دادن فعل است مانند تجربه تصمیم گیری اخلاقی و برنامه ریزی» پنج نوع تجربه ی اخلاقی می باشد و تجربه اخلاقی ناب به مثابه تجربه دینی می باشد.
حجت الاسلام والمسلمین شیروانی با اشاره به این پرسش شهید مطهری که بیان کرد: «کافرانی که عمل نیک انجام می دهند آیا استحقاق پاداش می باشند یا خیر؟»، ادامه داد: طبق برخی از آموزه های اسلامی بهره مندی از پاداش نیک، مشروط به ایمان به خداوند تبارک و تعالی می باشد؛ برخی نصوص دینی نیز اشاره دارد که اعمال نیک آنها استحقاق پاداش دارد؛ شهید مطهری در جمع این مطلب تلاش می کند که نشان دهد یک نحوه ایمان دینی در این گونه فاعل های اخلاقی وجود دارد.
این استاد حوزه ضمن بیان فرموده شهید مطهری اظهار داشت: ممکن است کسانی در ظاهر در زمره ی ملحدان باشند اما به واقع از مؤمنان به شمار آیند.
وی با اشاره به فعل اخلاقی و منشأ آن گفت: چیزی جز خدا دوستی و ارتباط عمیق درونی با مبدأ خیر، زیبایی و ارزش های معنوی منشأ آن نیست.
عضو هیأت علمی گروه فلسفه و کلام پژوهشگاه حوزه و دانشگاه خاطرنشان کرد: با استناد به مبانی و اصول میتوان این نظریه را به استاد مطهری نسبت داد که اگر از ایشان پرسیده شود که آیا تجربه اخلاقی ناب، تجربه ای دینی است یا خیر، پاسخ ایشان مثبت خواهد بود؛ البته هر تجربه ی دینی ای تجربه اخلاقی نیست.
وی افزود: از بیانات شهید مطهری به این نکته می رسیم که فاعل اخلاقی مورد نظر ما به حق تعالی آگاهی بسیط دارد و حتی فراتر از آگاهی گرایش و التزام نیز دارد.
