به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه، کرسی علمی، ترویجی «اظهار مرزبندی با دشمن در روابط سیاسی و فکری» با تاکید بر سیره امام رضا (علیه السلام) روز گذشته با ارائه حجت‌الاسلام روح الله توحیدی نیا پژوهشگر همکار پژوهشگاه حوزه و دانشگاه و نقد حجت الاسلام و المسلمین نجف لکزایی رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی و حجت‌الاسلام والمسلمین علی راد دانشیار دانشگاه تهران و دبیری علمی دکتر مرتضی انفرادی مدیر گروه سیره رضوی بنیاد پژوهش های آستان قدس رضوی در قم برگزار شد.
حجت‌الاسلام توحیدی نیا در بیان اهمیت موضوع گفت : این موضوع از چند جهت دارای اهمیت است ؛ از جهت رویکردی که در سیره دنبال می‌شود و آن نگاه مثبت و کاربردی به سیره ائمه است و نگاهی که منجر به درک شأن و مقام سیاسی و فکری آن حضرت می‌شود.
پژوهشگر حوزه و دانشگاه اظهار مرزبندی با دشمن را یک اصل خواند و بیان کرد: شناخت چیستی مرزبندی با دشمن و سیره تعاملی امام هشتم علیه السلام با دشمن در صورتی که گفتمان حاکم در جامعه یا اقدامات افراد و گروهها اذهان را به سمت کمرنگ شدن اصول و ارزش‌های شیعی و فاصله شیعیان متمایل می‌کند ، لذا اظهار مرزبندی با دشمنان به مثابه یک اصل است.
وی، ضمن اشاره به عصر حضور امام رضا علیه السلام عنوان کرد : چند گروه از مردم، دشمن امام هشتم بودند که اولین گروه همان حکومت وقت بود که طبق شواهد متعدد مأمون عباسی دشمن اصلی امام بود، گروه دیگر واقفیان بودند که حضرت از آنها تعبیر مستقیم دشمن را دارد ،غالیان گروه دیگری از دشمنان امام هستند که حضرت به دوستانشان تاکید دارند که با آنها مراوده نداشته باشند .
حجت‌الاسلام توحیدی نیا، در ادامه به ارائه توضیح در مورد این چند گروه پرداخت و گفت: عواملی به کمرنگ شدن فاصله با دشمن بود که قیام ها و پیشروی های علویان در قلمرو عباسیان، عدم مقبولیت مأمون نزد خاندان عباسی را می‌توان از عوامل ساختاری دانست و اقداماتی مانند ضرب سکه و دستورات حکومتی برای تغییر ظاهری برای همگرایی با شیعه از عوامل انسانی در مرزبندی امام علیه السلام با حکومت مأمون است.
وی در ادامه درباره مرزبندی امام با غالیان بیان کرد: در این نوع مرزبندی نیز عوامل ساختاری و انسانی دخیل بود که فاصله جغرافیایی جدی امام با مکان‌های ترویج افکار غالیان و علاقه نسبی برخی گروهها و افراد به اباحی گری و نوع آموزه های غالیان را از عوامل ساختاری کوثر بر فضای جامعه می توان بر شمرد، جعل حدیث و تعلیم و تربیت شاگردان و ارتباط اجتماعی با شیعیان امامی به طور گسترده نیز از عوامل انسانی است.
حجت‌الاسلام والمسلمین راد، دانشیار دانشگاه تهران به نقد این مقاله پرداخت و گفت: این موضوع دارای اهمیت زیادی است و نیاز به ارائه مباحث نظری و مقدماتی در این نوشته دیده می‌شود و شایسته است که به آنها پرداخته شود.
وی با اشاره به مفهوم دشمن در این مقاله بیان کرد: در توسعه معنای دشمن ابهام ایجاد شده و جا دارد بیشتر این معنا تبیین شود.
دانشیار دانشگاه تهران گفت : شواهد ارائه شده با عنوان و محتوا در بخش سیاسی تناسب ندارد .
وی در پایان گفت: موضوع بحث اصل اظهار مرزبندی با دشمن است که در اینجا به اصل مرزبندی پرداخته شده است و نیاز است به جریان فکری و سیاسی و هنری و علمی پرداخته شود و مباحث مقابل مرزبندی مانند امت گرایی در سیره حضرت رضا علیه السلام با هدف توسعه به این موضوع بیشتر بررسی و مطالعه شود.
حجت الاسلام و المسلمین لکزایی دیگر ناقد این کرسی با اشاره به اهمیت موضوع گفت: اگر نویسنده قصد دارد به توصیه هفتگانه مقام معظم رهبری در بیانیه گام دوم انقلاب مانند توجه به علم و دانش، اخلاق، عزت ملی و مرزبندی با دشمن و روابط خارجی است را بیاورند، رویکرد دانشی این مقاله باید مشخص شود که از منظر کدام یک از دانش‌ها صورت می‌گیرد و زیر مجموعه کدام دانش است که اگر این شناخت صورت بگیرد باعث ارتقاء بحث می‌شود.
رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در ادامه بیان کرد: سه موضوع روش، چارچوب مفهومی و نظری باید از هم تفکیک شوند تا موجب جلوگیری از اغتشاش مفهومی شود و به لحاظ مفهومی دچار ابهام نشود.
حجت‌الاسلام والمسلمین لکزایی ضمن اشاره به آیات ۸ و ۹ سوره ممتحنه، اضافه کرد: این آیات مبارکه تعریف روشنی از دشمن و غیر دشمن است، طبق نص قرآن کریم افرادی ممکن است کافر باشند، ولی دلیلی نمی‌شود دشمن جامعه اسلامی باشند.
وی با بیان مفهوم مرزبندی، گفت: از مفهوم مرزبندی می توان چند مفهوم برداشت کرد و بحث گسترده ای است و اگر قرار باشد نوشته مقاله باشد بهتر است فقط به یکی از موضوع‌ها پرداخته شود، مثلا فقط به مرزبندی با غلات یا واقفیان پرداخته شود تا بیشتر مورد توجه قرار بگیرد.
