دوشنبه ۱۴ آبان ۱۴۰۳ |۲ جمادی‌الاول ۱۴۴۶ | Nov 4, 2024
محمدامین آلبوغبیش رئیس انجمن علمی ترجمه و زبان‌های خارجی حوزه علمیه

حوزه/ کارشناس تاریخ عراق در پاسخ به این سوال که برخی بر این باورند که پس از انقلاب عراق ، علما انزوا پیشه کردند و تا ۱۹۵۷ فعالیت اجتماعی نداشتند، گفت: "کسی که چنین ادعایی دارد با فضای حوزه و مکانیسم فکری علمای حوزه آشنا نیست. چرا که اگر روزی میدان سیاست برای علما باز نباشد، در میدان‌های فرهنگی – اجتماعی انجام وظیفه خواهند کرد.

به گزارش خبرگزاری حوزه، ۳۰ ژوئن مصادف است با سالروز شروع قیام ۱۹۲۰ مردم عراق. قیامی که به ثورة العشرین معروف شد و سرآغازی بود بر جنبش‌های اسلامی ضد استعماری. انقلابی که علاوه بر نتایج مهم ملی از جمله اخراج نیروهای انگلیسی از کشور عراق، نتایج منطقه‌ای بسیاری به همراه داشت.

به همین مناسبت، جلسه بررسی این قیام با عنوان "ثورة العشرین؛ عوامل، وقایع، نتایج" از سوی موسسه فرهنگی اجتماعی سلمان در حسینیه هنر شهر قم برگزار گردید. در این مراسم محمدامین آلبوغبیش رئیس انجمن علمی ترجمه و زبان‌های خارجی حوزه علمیه به بیان عوامل و نتایج این قیام پرداخت.

وی ضمن انتقاد از برخی از نویسندگانی که در صدد کمرنگ نشان دادن نقش علما در این قیام‌ اند، افزود: "ثورة العشرین صرفا از ۱۹۲۰ شروع نشد؛ بلکه پیشینه‌های متعددی داشته است. برخی نقطه شروع انقلاب و جرقه‌ی آن را حادثه رمیثه می دانند که در آن، حاکم انگلیسی منطقه، شیخ طائفه رمیثه را احضار کرد و مردان عشیره‌ی او علیه حاکم خروج کردند و شیخ قبیله را نجات دادند. اشتباه آن‌ها این است که ماقبل این اتفاق را بررسی نمی‌کنند. در حالی که اولین درگیری بین مردم محلی و نیروهای انگلیسی، هنگام ورود آن‌ها به عراق درسال ۱۹۱۴ و با فتوای علما اتفاق افتاد. فتوای علمای بزرگی همچون سیدمحمدکاظم یزدی صاحب عروة الوثقی و دیگران که هرگونه همکاری با مهاجمین را حرام اعلام کرده و برای دفاع از حکومت مسلمان عثمانی در مقابل کفار انگلیسی حکم داده بودند."

رئیس انجمن علمی ترجمه و زبان‌های خارجی حوزه علمیه، یکی دیگر از عوامل کمرنگ نشان دادن نقش علما در این انقلاب را تلاش‌های صدام در هویت زدایی مذهبی مردم عراق عنوان داشت و افزود: " صدام در طول مدت حکومت خود در عراق، تمام تلاش خود را برای از بین بردن مظاهر دینی در این کشور به کار بست. در این دوره، به مناسبت ثورة العشرین جشن هم برگزار میشد لکن با این عنوان که افسران عراقی این انقلاب را انجام داده‌اند. این تحریف‌ها محدود به ثورة العشرین نبود و تاریخ، فرهنگ و بخش های متعدد مناطق و اتفاقات عراق در این دوره تحریف شد."

آلبوغبیش در خصوص نتایج این قیام، به دو مورد از مهمترین دست‌آوردهای انقلابیون اشاره کرد. اول تشکیل یا به رسمیت شناخته شدن کشور مستقل عراق. چراکه انگلیس مجبور شد تا به جای انتخاب یک حاکم انگلیسی برای عراق، یک فرد عرب را بر این کشور حاکم کند و خود صرفا به عنوان بالاسری و ناظر بر او باشد. و دوم تشکیل نهضت ملی ایران و لغو قرارداد قیمومیت انگلیس بر ایران. یعنی تاثیر منطقه‌ای و فراملی این انقلاب که پس از آن، نهضت ملی ایران تشکیل شد و قراداد قیومیت انگلیس بر ایران لغو گردید.

این کارشناس تاریخ عراق در پاسخ به این سوال که برخی بر این باورند که پس از انقلاب، علما انزوا پیشه کردند و تا ۱۹۵۷ فعالیت اجتماعی نداشتند، گفت: "کسی که چنین ادعایی دارد با فضای حوزه و مکانیسم فکری علمای حوزه آشنا نیست. چرا که اگر روزی میدان سیاست برای علما باز نباشد، در میدان‌های فرهنگی – اجتماعی انجام وظیفه خواهند کرد. علاوه بر این، پس از ثورة، علما میدان سیاست را نیز خالی نکردند. بلکه برخی از ایشان به ایران آمده و جنبش‌های ضد استعماری ایران مثل جنبش ملی سازی صنعت نفت را مدیریت کردند. به اضافه اینکه خیلی از علما از دنیا رفتند و نسل دومی که آمدند شرایط حرکت سیاسی مثل نسل قبل را نداشتند. جدای از همه این‌ها، فتاوای علما در این دوره علیه اسرائیل و علیه استعمار را می‌توان دید که نشان از حضور سیاسی – اجتماعی ایشان در این دوره است."

لازم به ذکر است: سلسله جلسات آشنایی با کشور عراق پنجشنبه ها ساعت ۱۸ با عنوان کافه عراق در حسینیه هنر قم واقع در میدان روح الله برگزار می گردد.

ارسال نظر

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha