به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه، حجت الاسلام والمسلمین محمدجواد یاوری سرتختی استاد دانشگاه باقرالعلوم(ع) در سیزدهمین مدرسه شبهه پژوهی که به مناسبت اربعین حسینی از سوی مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهات حوزه های علمیه برگزار و از طریق تلویزیون اینترنتی پاسخ پخش شد، طی درس گفتاری به بررسی «آثار فردی و اجتماعی زیارت اربعین» پرداخت و گفت: یکی از مباحثی که در بنیان های معرفتی شیعه مطرح بوده و شیعیان به عنوان یک نماد به آن اعتقاد دارند، مسئله اربعین است؛ در روایات نیز به اربعین توجه شده و روایتی که از امام صادق(ع) پیرامون تعلیم آداب زیارت اربعین منقول است یکی از مهمترین آن هاست. در روایت امام حسن عسکری(ع) نیز به مسئله زیارت اربعین به عنوان یک نماد برای شیعیان اشاره شده است.
زیارت اربعین ویژه حضرت سیدالشهدا(ع) است
حجت الاسلام والمسلمین یاوری افزود: مسئله زیارت اربعین قبل از حضرت سیدالشهدا(ع) و بعد از ایشان برای هیچ امامی مطرح نبوده و مختص این حضرت است. در روایات عدد چهل دارای ارزشی قدسی بوده و اتفاقات مختلفی همچون استجابت دعا بعد از چهل روز، شایستگی حفظ چهل حدیث و رفتن حضرت موسی(ع) به مدت چهل روز به کوه طور نمونه هایی از وقایع مرتبط با این عدد هستند.
وی خاطرنشان کرد: اهل بیت علیهم السلام زیارت اربعین را نماد قرار دادند؛ زیرا قرار است اقدام و قیامی که امام حسین(ع) برای احیای دین در کربلا انجام داده اند با حفظ دین مبین اسلام گره خورده است. در منابع اهل تسنن نیز به این نکته تصریح شده است که در کربلا دین ذبح شد. دشمنان اسلام قصد داشتند دین را نابود نمایند و امام حسین(ع) نیز به این موضوع تصریح کرده و فرمودند با روی کار آمدن یزید فاتحه اسلام باید خوانده شود.
آثار اربعین در ابعاد فردی و اجتماعی قابل توجه است
استاد دانشگاه باقرالعلوم(ع) آثار اربعین در ابعاد فردی و اجتماعی را قابل توجه دانست و گفت: کسی که برای زیارت سیدالشهدا(ع) می رود و این سفر را انجام می دهد آثار مختلفی همچون توسل به اهل بیت(ع)، ایجاد فضای معنویت برای او و سعی بر گره زدن دل خود به مکتب اهل بیت، انجام یک عمل مستحبی و یک عبادت به قصد تقرب را به دنبال داشته باشد.
وی سپس آثار اجتماعی اربعین را برشمرد و تصریح کرد: این اجتماع افزون بر اینکه یک اتحاد با محوریت خود سیدالشهدا(ع) ایجاد می کند، قدرت نمایی جامعه شیعه اثنی عشری به عنوان ظرفیت های این مذهب در تحولات سیاسی اجتماعی را ابراز می کند. همچنین معرفی مکتب اهل بیت(ع) و اسلام ناب که توسط رسول الله بنیانگذاری شده است نیز یکی دیگر از آثار اجتماعی پیاده روی اربعین است.
انجام عبادات و مناسک به صورت جمعی، مورد تأکید اسلام می باشد
حجت الاسلام والمسلمین یاوری با اشاره به تأکید اسلام بر انجام فعالیت های دینی به صورت جمعی افزود: دین اسلام در مورد عبادات و مناسک مهمی همچون نماز بر انجام جمعی آن تأکید دارد و این تأکید به ما می فهماند که کار دینی به صورت جمعی و گروهی دارای اثرات و پیام های بیشتر و مهمتری است.
استاد دانشگاه باقرالعلوم(ع) بیان داشت: حرکت جمعی که در اربعین اتفاق می افتد پیام هایی را به دنیا مخابره می کند؛ پیام زنده بودن دین اسلام، ظلم ستیزی، حمایت از مظلوم و پیام حفظ اسلام که منتج به بازخوانی واقعه کربلا می شود، از مهمترین پیام های زیارت اربعین است.
وی گفت: پیاده روی اربعین و بازخوانی واقعه کربلا تقابل دو صحنه ظلم و عدالت را برای ما تداعی می کند؛ عمده آثار و پیام هایی که ما در این اجتماع می بینیم از همین مسیر حرکت شروع به مخابره شدن می کند. مثلاً نوع رفتار و مواجهه مردم عراق برای میزبانی زائرین امام حسین(ع) سایر انسان های جهان را متنبه می کند که این چه حرکت و ظرفیتی است که این رفتارها را ناشی شده است.
اربعین، محلی برای مخابره پیام حراست از حرکت سیدالشهدا(ع) برای احیای عدالت در دل تاریخ بشر
حجت الاسلام والمسلمین یاوری اظهار کرد: در مسئله زیارت اربعین قرار است ما به سمت کربلا برویم و با پیاده روی و تحمل سختی های آن پیامی به دنیا مخابره کنیم. این پیام حراست و حمایت از یک شعاری به نام جمع شدن پیرامون سیدالشهدا(ع) که حرکتی بزرگ برای احیای عدالت در دل تاریخ بشر انجام داده است.
وی با تأکید بر تأثیرات تمدنی اربعین عنوان داشت: آثار علمی و هنری که پیرامون زیارت اربعین تولید می شود، جامعه شناسی تعداد، ملیت و نوع مواجهه زائرین با سیدالشهدا(ع) داده های مهمی را در زمینه تمدنی به ما ارائه می کند.
هویت بخشی به خود از طریق حضور در پیاده روی اربعین
استاد دانشگاه باقرالعلوم(ع) گفت: اربعین دارای نقش هویت بخشی است؛ یعنی معرف و همراه زائرین بوده و برای آنان ویژگی های خاصی را تعریف می کند. این هویت باید در طول تاریخ دارای حیات بوده و متوقف نشود. زیارت اربعین به عنوان یک نماد در تاریخ اجتماعی شیعیان ایفای نقش نموده و پیام های متعددی را به دنیا منتقل می کند.
اربعین، شاخصی برای تمایز اسلام ناب از غیر آن
حجت الاسلام والمسلمین یاوری افزود: اربعین متمایز کننده مکتب اسلام ناب از غیر آن بوده و یک شاخص برای همه ماست. آثار اجتماعی قیام سیدالشهدا(ع) را در تحولات اخیر جامعه سیاسی غرب آسیا هم می بینیم. ایجاد گفتمان مقاومت یکی از نتایج آن در سطح منطقه است. بیش از ۲۰۰ کتاب، مقاله، رساله و فیلم هایی که در موضوع مقاومت ۳۳ روزه لبنان در مقابل اسرائیل غاصب تولید شد، افزون بر اندیشه های ولایت فقیه، مسئله عاشورا و قیام کربلا در این آثار موج می زند و این حاکی از این است که این هویت باعث ماندگاری مکتب اسلام و حیات آن شده است.
وی در پایان خاطرنشان کرد: باید بدانیم حضور و بروز ما در فعالیت ها و رفتارهای جمعی، بویژه اربعین پیام خود را به جهان منتقل کرده و باعث حیات اسلام می شود.
