علیرضا رحیمی، مدیرکل آموزش و پرورش استان قم در آستانه آغاز سال تحصیلی مدارس در گفت وگو با خبرنگار خبرگزاری حوزه، برنامه های این اداره کل را تشریح کرده و اظهار داشت: نظام تعلیم و تربیت در گام دوم انقلاب اسلامی باید به یک تحول محتوایی برسد، چراکه اول انقلاب درصد پوشش تحصیلی دانش‌آموزان خیلی پایین بود، تعداد مدارس ما نسبت به جمعیت خیلی کم ومیزان بی‌سوادی خیلی بالا بود. در این سال‌ها تلاش و کوشش شبانه‌روزی در ایجاد زیرساخت‌های لازم انجام شد.
امروز شاهد فعالیت ۱۱۰ هزار مدرسه در سطح کشور هستیم، عددی که اوایل انقلاب حتی کمتر از نصف آن را شاهد بودیم و این نشان می‌دهد که چقدر کار شده است. اول انقلاب در بسیاری از شهرها حتی مدارس متوسطه به ندرت وجود داشت و در بسیاری از روستاها شاید مدرسه تشکیل نمی‌شد، ولی الآن پوشش تحصیلی دوره ابتدایی به بیش از ۹۸% رسیده است و آن درصد باقیمانده مربوط به دانش‌آموزانی است که به نحوی یا دیرآموز هستند و شرایط در مدرسه را ندارند یا اینکه بعضی‌هایشان به دلایل مختلفی مثلاً؛ شناسنامه برایشان صادر شده در قید حیات نیستند، یا به دلایل مختلفی مهاجرت کردند، این ۲ درصد عدم پوشش بخش عمده‌اش با این شرایط مواجه هستند.
چله دوم انقلاب و توجه به زیرساخت‌های محتوایی
در چله دوم انقلاب، قطعاً باید با توجه به زیرساخت‌هایی که وجود دارد به تحول محتوایی آموزش پرورش بپردازیم، سند تحول هم در سال ۹۰ مصوب و ابلاغ گردید. مقام معظم رهبری در سال‌های اخیر مرتباً در دیداری که با معلمین و فرهنگیان داشتند، بحث سند تحول را همیشه مطالبه‌گری کرده‌اند و از کارگزاران نظام تعلیم و تربیت آن را خواستار شدند.
بنده به نوبه خودم به عنوان خادم جامعه آموزش پرورش در قم مستقر شده و بنا به تجربیات و مطالعاتی که داشته‌ام، امروز باید تمرکز اصلی‌مان بر روی مباحث تربیتی باشد، چرا که ما امروز در بحث تولید علم و دانش وضعیت خوبی داریم، در بحث مباحث آموزشی توسط خود جامعه از ما مطالبه گری خواهد شد و اگر کوتاهی صورت بگیرد جامعه از ما مطالبه گری می کند، نمونه‌اش این است که ما سال گذشته در مرحله اول المپیادهای بین‌المللی ۱۷۲ نفر برنده شدند و امسال به ۱۹۲ نفر رسیدند.
کسب مدال نقره مسابقات بین‌المللی توسط یکی از دانش‌آموزان قمی با موضوع «نانو» و همچنین حضور دیگر دانش آموز قمی در گروه تیم جغرافیای سیاسی بین المللی از افتخارات جدید استان است و اگر بخواهیم تعداد مدال های ملی و بین المللی دانش آموزان قمی را بگویم امروز به عدد ۱۱ رسیده است. لذا در حوزه‌های علمی ما فعالیت‌های متنوعی داریم که در حال رشد و پیشرفت است.
در ایام عید ۱۱ پایگاه علمی در سطح استان فعال بود
ما در تعطیلات عید ۱۱ دبیرستان سطح شهر به شکل پایگاه علمی در سطح استان درآمدند که دانش آموزان از ساعت ۸ تا ۲۱ برای مطالعه به این پایگاه ها مراجعه می کردند. لذا در ابعاد علمی فعالیت‌های گسترده‌ای در حال شکل‌گیری است و دراین حوزه ما باید ضمن اینکه وضع موجود را حفظ کنیم، نسبت به ارتقا وضع موجود هم تلاش خواهیم کرد، همه اینها نشان‌دهنده آن است که در حوزه آموزش مبتنی بر سند تحول در حال پیشرفت هستیم. امروز آموزش و پرورش ما صرفا نباید به آموزش بپردازد بلکه باید در ساحت های مختلف تربیتی، اعتقادی، اخلاقی، زیستی، اقتصادی، علمی و پژوهشی ورود کرده و باید پیگیر آن شویم. در حال حاضر ما به ازای هر مدرسه یک مبلّغ را آموزش می‌دهیم که سال جدید تحصیلی در مدرسه حضور پیدا کنند.
حضور یک هزار مبلغ در مدارس سطح استان
برای سال جدید آموزشی یک هزار مبلغ آموزش دیده و دارای شایستگی در مدارس سطح استان مستقر می‌شوند که در کنار نیروهای آموزشی و تربیتی مدرسه در تحقق و تربیت چند ساحتی و تمام ساحتی به همکارهای ما کمک کنند. مراکز مکملی ما مثل کانون‌های پرورش فکری کودکان و نوجوانان، دارالقرآن‌ها، کانون‌های فرهنگی تربیتی، مراکز ورزشی، همه بسیج شده‌اند برای کمک به بهبود فضای تربیتی استان و این یکی از اقدامات مهم در سال تحصیلی جدید است.
در حال حاضر «طرح معلم یار» را برنامه‌ریزی کردیم که در سال تحصیلی جدید، در کنارمعلمان جدیدالانتصاب یک معلم با تجربه باشد تا اینها بتوانند در روش تدریس، نحوه کلاس‌داری، نحوه مواجهه با دانش‌آموزان، کمک‌کار دانش‌آموزان، معلمان و همکاران خودشان باشند.
اقدام در راستای توانمندسازی معلمان/آموزش ۴۰۰ معلم راوی
در حوزه توانمندسازی معلمان، حرکت‌های خوبی را آغاز کرده‌ایم و دوره‌های مختلف تربیتی را ویژه معلمان برگزار کرده ایم که در تابستان امسال یک دوره «معلم روای» را با حضور معلمان پشت سر گذاشته ایم، چون یکی از الگوهای تربیتی ما امروز مسئله دفاع مقدس و شهدای ۸ سال دفاع مقدس است. ما برای اینها برنامه‌ریزی کرده‌ایم و ۴۰۰ نفر را به عنوان معلم‌راوی به مدت سه روز با دانستنی های روای گری آشنا نمودیم.
در طول تابستان امسال ۶۳ مدرسه به عنوان پایگاه ورزشی در اختیار محله‌ها قرار گرفت که خانواده‌ها به همراه فرزندان خودشان در این مدارس از ساعت ۶ تا ۷ صبح حضور پیدا کنند.
امسال ۳۰۰ مدرسه به صورت داوطلبانه به عنوان خادم یاران رضوی فعالیت های آموزشی، تربیتی دانش آموزشی را علمیاتی کردند و ۹۰۰ نفر از همکاران ما با همین شیوه خادم یاری بدون هیچ گونه چشم داشتی در طول تابستان خدمات آموزشی همچون ریاضی، شیمی، تربیت بدنی و ... را به دانش آموزان ارائه کردند.
کلاس‌های جبرانی برای ۲۰ درصد دانش آموزان دارای اُفت تحصیلی
اقدام دیگری که تابستان امسال به نحو احسن انجام شد، برگزاری کلاس های جبرانی یادگیری برای حدود ۲۰درصد از دانش‌آموزانمان که در طی این ۲ سال با افت تحصیلی یا ضعف تحصیلی مواجه شده بودند. این افراد را تحت پوشش قرار دادیم و کلاس‌های جبران یادگیری برایشان گذاشتیم که در بعضی از مدارس هنوزهم ادامه دارد. اینها کارهایی بود که تا به حال انجام شده مثلاً فرض بگیرید امسال ما برای تقویت کانون‌های تربیتی محله که در سند تحول از آن سخن گفته است، ۶۵ مدرسه را در ایام محرم و صفر در اختیار هیئت های عزاداری محله قرار دادیم چرا که برگزاری مراسم عزاداری امام حسین (ع) در مدارس، بهترین ابزار و فرصت تربیتی است که در اختیار مردم بود.
امسال تقریباً به تمام کانون‌های فعال در امر فعالیت‌های تابستانی، سالن رایگان دادیم. در این میان مساجد، پایگاه‌های بسیج، گروه‌های جهادی که در حوزه تعلیم تربیت فعال هستند، فضای ورزشی در اختیارشان قرار دادیم که حضور فعالانه ای داشته باشند. همچنین حدود ۲۰ پروژه به اصطلاح جدیدالتأسیس داریم که تعدادی از آنها مانند استخر شهید سلیمانی، دبستان شهید فخری‌زاده، کارگاه هنرستان حضرت زهرا(س)، کارگاه هنرستان فخری را درهفته دولت افتتاح کرده ایم و برخی دیگر افتتاح می‌شوند و تعداد زیادی هم در حال ساخت داریم که تا پایان سال به بهره برداری می‌رسند.
مجتمع آموزشی شهید هندویان و مشابه این مجتمع البته بسیار زیباتر و با معماری اسلامی و با استفاده از تجربیات این مجتمع، ما یک مجتمع دیگری در پردیسان در مساحتی بالغ بر ۱۲ هزار متر مربع زمین در حال ساخت داریم که ۴ مدرسه ابتدایی، متوسطه اول، دوم و هنرستان در کنار همدیگر ساخته می‌شود. اسم این مجتمع هنوز قطعی نشده، ولی چون آقای آزمون به عنوان خیره مدرسه ساز، آن را می سازد، و معمولا به نام خیرانش نامگذاری می شود، احتمالاً مجتمع آموزشی حاج حسین آزمون می‌شود.
در حال حاضر ۲۰ مدرسه از لحاظ گرمایشی و سرمایشی در حال استاندارد سازی است که تعداد قابل توجهی از اینها انجام شده و تعدادی هم در حال اجرا است که تا پایان مهرماه به اتمام می رسد.
رشته‌های نظری، فنی، کاردانش و برنامه ششم توسعه
ما در بحث برنامه ششم توسعه قرار بود که توزیع دانش‌آموزان در رشته‌های مختلف یا توسعه متوازن، رشته‌ها به ۵۰ برسد، یعنی حدود۵۰% بروند به رشته‌های فنی و حرفه‌ای، ۵۰% بروند در رشته‌های نظری که بنا به دلایل مختلف این امر هنوز محقق نشده و فاصله‌مان تا ۵۰% خیلی زیاد است، ولی همه تلاش ما این است که بتوانیم این سهم را افزایش دهیم. چراکه الآن قریب به اتفاق بچه‌هایی که در رشته‌های فنی وحرفه‌ای، کار و دانش فارغ‌التحصیل می‌شوند، صاحب شغل و موقعیت شغلی بوده و مشکل اشتغال ندارند، در حالی که رشته‌های نظری چنین وضعیتی ندارند.
در همین راستا به سازمان نوسازی مدارس هم اعلام کرده‌ایم که فقط مدرسه‌ای که برای ما می‌سازید، هنرستان باشد، چون اگر برای ما هنرستان بسازند چرا که در حال حاضر فقط ۷۵ مدرسه هنرستان در سطح استان داریم که فضایشان استاندارد فنی و حرفه‌ای و هنرستان نیست بلکه دبیرستان نظری بوده که با یک تغییر کاربری، به هنرستان تبدیل شده است، لذا اگر ما بتوانیم هنرستان بسازیم این مدارس تغییر کاربری یافته مجددا به همان رسالت خود بر می گردند.
موضوع ترک تحصیل یا بازمانده از تحصیل یک معضل جهانی است
موضوع ترک تحصیل یا بازمانده از تحصیل یک معضل جهانی است و در اقشار مختلف هم متفاوت است. نظام جمهوری اسلامی در این امر خیلی موفق عمل کرده، به صورتی که الآن در سطح منطقه بالاترین پوشش تحصیلی را دارد، منتهی این بحث ویروس منحوس کرونا که باعث غیرحضوری شدن مدارس شد و برخی از دانش‌آموزان به دلایل مختلف، حتی آن ثبت‌نام مجازی هم انجام ندادند. یکی از برنامه‌های ما که بلافاصله بعد از بازگشایی مدارس در چهاردهم فروردین ۱۴۰۱ اتفاق افتاد، جذب این بازمانده‌های از تحصیل بود که تعداد قابل توجهی از آنان به واسطه تلاش های همکاران ما در مدارس صورت گرفت تا اینها به مدرسه بازگشتند، لذا برنامه ما همین است که بتوانیم نه در سطح استان بلکه درکل کشور و ۲۰۰ هزارنفری که بازمانده از تحصیل هستند را به مدارس بازگردانیم.
راه‌اندازی دبیرخانه دائمی دختران ایران قوی در قم
امسال در سالروز میلاد حضرت فاطمه معصومه(س) و روز دختر، دبیرخانه دختران ایران قوی را در قم تشکیل داده‌ایم. بزرگ‌ترین اجتماع دختران را در سالروز ولادت حضرت فاطمه معصومه(س) در حرم مطهر تشکیل دادیم که یک کار بزرگی بود. همچنین تابستان در تمام مدارس و پایگاه‌های تابستانی سطح استان مبلغینی را از حوزه‌های علمیه دعوت کرده بودیم تا در کنار همکاران ما فعالیت‌های تربیتی و فرهنگی انجام دهند و امید است این روند با آغاز سال تحصیلی ادامه داشته باشد. همچنین در ۳۰۰ مدرسه فعال در زمینه خادم یاران رضوی، پایگاه مشاوره ای را به صورت رایگان به منظور ارائه خدمت به دانش آموزان راه اندازی شده بود که تا هم به دانش آموزان و خانواده آنان به صورت رایگان مشاوره بدهند.
فعالیت ۱۲۰ سالن ورزشی در سطح استان/احیای فعالیت های جسمی حرکتی دانش‌آموزان و همکاران
در حوزه تربیت بدنی، خوشبختانه نیرو به اندازه کافی داریم، اکثر کلاس‌های تربیت بدنی مدارس توسط نیروهای متخصص خودش اداره می‌شود. در خصوص فضاهای ورزشی باید گفت که ۱۲۰ سالن ورزشی در سطح مدارس استان وجود دارد و البته حیاط مدرسه نیز از امکانات ورزشی برخوردار است.
یکی از برنامه‌هایی که در اولویت فعالیت های اداره کل می باشد، احیای فعالیت‌های جسمی حرکتی دانش‌آموزان و همکاران است. همانطور که پیش از این اشاره شد، در تابستان تمام سالن‌های ورزشی را برای جلب نظر دانش‌آموزان در اختیار آنان به صورت رایگان قرار دادیم. همانطور که هم اکنون در طول سال تحصیلی فرصت‌هایی را در روزهای پنجشنبه و جمعه در اختیار دانش‌آموزان همراه با خانواده آنان قرار داده ایم.
سرانه فضای آموزشی قم یک متر پایین تر از میانگین کشور است/ در رتبه ۲۷ کشوری قرارداریم
یکی از موضوعات که نسبت به آن سوالات زیادی پرسیده می شود، بحث تحصیل اتباع غیرایرانی در قم است، آنچه امروز در قم به عنوان بین‌المللی ترین شهر جهان اسلام با آن مواجه هستیم حضور طلاب و فضلایی از ملیت های مختلف است که طبق آمار هم اکنون ۳۵ هزار اتباع غیرایرانی در قم حضور دارند که ما بر اساس وظیفه شرعی و عرفی که داریم موضوع عدالت آموزشی را برای فرزنان این عزیزان انجام داده ایم که همچون فرزندان خودمان در یک مدرسه و کلاس حاضر می شوند و از نعمت تحصیل بهره مند می گردند. اگر بخواهیم تعداد دانش آموزان اتباع غیرایرانی در قم را به صورت مدرسه‌ای حساب کنیم، حدود ۱۴۰ مدرسه ما هم اکنون تحت پوشش دانش‌آموزان اتباع هستند، یعنی اگر اینها یک جا جمع می‌کردیم، ۱۴۰ مدرسه می‌شد، از آن طرف سرانه فضای آموزشی استان یک متر از میانگین کشوری پایین‌تر است، یعنی در بین فضاهای آموزشی رتبه ۲۷ را درک شور داریم. لذا ما هیچ فرقی بین یک اتباع و بچه ایرانی قائل نیستیم و از همان امکاناتی که بچه‌های خودمان استفاده می‌کنند، آنان نیز برخوردارند.
نگاه ویژه ای به رفاهیات فرهنگیان استان داریم/ساخت مرکز درمانی جدید با ۸۰ درصد پیشرفت ویژه فرهنگیان
در حوزه رفاهی نگاه ویژه ای به فرهنگیان استان داریم، امور درمانی، رفاهی و آموزشی که در سطح استان داریم، درجه اول خدمتشان برای همکاران فرهنگی و بازنشتگان است. خوب می‌دانید ما هم درمانگاه داریم، مرکز رفاهی آموزشی داریم که این‌جا در درجه اول خدماتشان مال فرهنگیان و بازنشسته‌ها است.
هم اکنون در حال ساخت یک مرکز درمانی جدیدی هستیم که تقریباً ۷۰ تا ۸۰درصد کارهای عمرانی‌اش تمام شده و بخش عمده‌ای از خدمات عمومی و تخصصی را برای خدمت رسانی به همکاران فرهنگی و بازنشسته در نظر گرفته است. این مرکز درمانی یکی از بی‌نظیرترین درمانگاه‌های کشور خواهد بود که نمونه آن فقط در تهران است.
استفاده رایگان فرهنگیان از اردوگاههای آموزشی تفریحی در مناطق خوش آب و هوای استان از دیگر امکانات رفاهی ویژه همکاران و بازنشستگان می باشد. اردوگاه ملاصدرا، خانه معلم در مشهد مقدس و همچنین امکانات رفاهی در استان های شمالی کشور از دیگر مسائل رفاهی ویژه فرهنگیان و بازنشستگان استان می باشد.
اقدام برای خانه دار شدن ۵۰۰ فرهنگی فاقد مسکن
در خصوص بحث مسکن ملی و همچنین فرهنگیان فاقد مسکن باید بگویم که هم اکنون حدود ۵۰۰ نفر ازهمکاران فاقد مسکن می باشند که مقدمات خانه دار شدن آنان را در گرفتن بخشی از سهمیه مسکن اقدام ملی ویژه استان قم، پیگیری کرده ایم تا ان‌شاءالله شرایط فراهم گردد و مشغول ساخت وساز شویم.
مدارس طبق برنامه زمانبندی شده، اول مهر باز و حضوری خواهند بود
امسال قطعاً و حتماً مدارس باز و حضوری خواهند بود. سال تحصیلی امسال یک ویژگی دیگر هم دارد و آن اینکه ما به جهت اربعین امام حسین(ع) و حضور قم در مسیر کاروان های زیارتی امام حسین(ع)، ما همانطور که مانند ۱۴ فروردین ۲ روز قبل و بعد از آن اسکان مسافران را داشته ایم، امسال هم ۲۶ شهریور ماه روز اربعین بود که یک موج قبل از اربعین و یک موج بعد از اربعین حسینی و مسیر بازگشت زائران را شاهد بودیم، لذا تقریباً تا روزهای آخر شهریور بسیاری از مدارس ما تحت پوشش اسکان زائرین امام حسین(ع) بودند، ما امیدواریم همانند تعطیلات عید نوروز که همکاران ما واقعاً جهادگرانه کار کردند و مدارس را بلافاصله بعد از ۲۴ ساعت آماده نمودند، برای حضور دانش آموزان مدارس را آماده و مهیای حضور آنان برای اول مهر کنند.
گفت وگو از اکبر پوست چیان
