به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه، دکتر محمدحسین رجبی دوانی رئیس بنیاد ایران شناسی امروز در مراسم رونمایی از نرم افزار نورالسیره ۳ (جامع منابع تاریخ) که در سالن همایش های مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی نور در قم برگزار شد درسخنانی گفت: نگاهی به تاریخ نشان می دهد که به سبب فشارهایی که بر شیعیان در طول تاریخ وجود داشته است، تاریخ نگاری در دست غیرشیعیان قرار داشته است و مورخان باید یا حداقل، خطوط قرمز حاکمیت ها را رعایت می کردند یا باب میل آنها می نگاشتند.
وی افزود: در ایران، تاریخ در حوزه های ما مورد توجه واقع نشد و کرسی تاریخ بویژه تاریخ اسلام هم قبل از انقلاب در اختیار دانشگاه قرار گرفت و اگر علمایی هم کار کردند به صورت ذوقی کار کردند کسانی چون مرحوم آیت الله پیشوایی یا آیت الله العظمی سبحانی یا مرحوم دکتر شهیدی. اما بعد از انقلاب تحولی صورت گرفت گرچه تاریخ هنوز در حوزه های ما درس محوری و مورد توجه نیست ولی موسسات و نهادهایی مانند مرکز تحقیقات نور و موسسه امام خمینی به تاریخ توجه مناسبی کردند.
رئیس بنیاد ایران شناسی با اشاره به فعالیت های مرکز نور اشاره کرد و خاطرنشان کرد: کار بزرگی که در این مرکز انجام شده، حجت را بر پژوهشگران تاریخ تمام کرده است. امید است حوزه های علمیه از این اثر بهره برداری لازم کنند و شاهد نگارش آثار تاریخی با توجه به خلایی که وجود دارد، باشیم.
دکتر رجبی دوانی گفت: بعد از وفات شیخ مفید، آثاری در تاریخ نگاری شیعه به آن صورت نمی بینیم. بعد از سقوط آل بویه هم، مورخان دنبال آن بودند که تبلیغات منفی نسبت به شیعه را خنثی کنند. مثلا کتاب «النقض» شیخ عبدالجلیل قزوینی رازی که حاوی اطلاعات ارزشمندی است، به خاطر نگارش کتابی بوده است که اهل تسنن در ردّ شیعه نگاشته بودند. البته نمی توان به شیعه در این ارتباط خیلی خرده گرفت چون نگاه منفی به شیعیان و رافضی خواندن شیعه به نحوی بود که اگر فرصتی می یافت، بیشتر برای ردّ اتهاماتی که بر اعتقاداتش وارد بود، صرف می کرد.
وی روی کارامدن دولت شیعی صفوی را فرصتی برای علمای شیعه دانست و خاطرنشان ساخت: در این دوره، انتظار می رفت شاهد کتاب های تاریخی ارزشمند شیعه باشیم ولی کتاب های حدیثی فراوانی همچون بحارالانوار و وسائل الشیعه در دوره صفویه پدید می آید اما در تاریخ نگاری چندان آثاری را مشاهده نمی کنیم.
رجبی دوانی در پایان سخنان خود به وضعیت تاریخ نگاری در دوران معاصر اشاره کرد و تاکید کرد: در این دوره که شیعه مقابل حاکمیت های غیرشیعی و مخالف قرار داشته و مورد هجمه واقع شده است، می بینم کارهای خوبی صورت گرفته و عکس العملی پدید می آید اما در ایران، به دلیل اینکه کشور از زمان صفویه زیر پرچم اهل بیت (ع) بوده حساسیتی در این رابطه در حوزه های ما وجود نداشته است. لذا در ۱۰۰ سال اخیر عمده کسانی که در حوزه های شیعه به تاریخ پرداخته اند، غیر ایرانی هستند.
