به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه، حجت‌الاسلام محمود ملکی‌راد، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، در نشست علمی «راهبرد انقلاب اسلامی در زمینه سازی ظهور» که از سوی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار شد، با ذکر این مقدمه که اصولا اگر بخواهیم رابطه اندیشه مهدویت و انقلاب را ترسیم کنیم خواهیم دید رابطه دوسویه دارند یعنی مهدویت در پیدایش و استمرار انقلاب مؤثر بوده است و انقلاب هم با ایجاد یکسری زمینه‌ها در توسعه فرهنگ مهدویت مؤثر بوده است.
وی با اشاره به راهبردهای مؤثر در پیروزی انقلاب اسلامی، افزود: ظلم‌ستیزی، امیدآفرینی و حق‌طلبی سه راهبردی است که انقلاب از آموزه مهدویت اخذ کرد و به پیروزی رسید. واژه راهبرد هم به معانی مختلف به کار رفته است که یکی از آن‌ها برنامه و فعالیت آگاهانه است؛ معنای دیگر الگو و یا ترفند است که معمولا در فیلم‌های هالیوودی کاربرد دارد و معنای دیگر آن هم به معنای نگرش است. همچنین در بحث ما به معنای برنامه بلندمدت است.
حجت الاسلام ملکی‌راد با اشاره به اینکه آیا ما موظف به زمینه‌سازی هستیم یا اینکه یک فرایندی است که ما در آن نقشی نداریم، اظهار کرد: ظهور رخدادی است که حضرت مهدی(عج) بنابر آموزه‌های اسلامی و به خصوص شیعی آن را با اذن الهی محقق خواهند کرد که البته بحث ما این نیست بلکه ما درصدد پاسخ به این پرسش هستیم که انقلاب اسلامی از چه راهبردهایی برای زمینه‌سازی ظهور استفاده می‌کند.
عضوهیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی گفت: به نظر بنده اولین راهبرد، تأکید انقلاب بر رهبری الهی و ولایی در زمین است زیرا برای بسط ولایت مهدوی در جهان نیازمند یکسری عناصر و ویژگی‌ها هستیم و از جمله آن دین الهی در قالب وحی الهی و دیگری نیاز به امامت الهی در عصر حضور و تداوم آن در قالب ولایت فقیه در عصر غیبت است. بنابراین تبیین آموزه مهدویت یعنی تاکید بر ولایت الهی بر روی زمین.
راهبردهای انقلاب برای زمینه‌سازی
وی افزود: مسئله دیگری که انقلاب بر آن تاکید دارد و از راهبردهای زمینه‌سازی است بحث نظام و دولت‌سازی است البته چه بهتر بود که دولت و نظام از یکدیگر تفکیک می‌شدند ولی چون در هم تنیده است بحث درباره آن یکجا آمده است. مراد از نظام‌سازی هم این است که ما چند مرحله تا تمدن‌سازی داریم و نظام‌سازی در حقیقت دومین مرحله بعد از وقوع انقلاب است و شامل نظام‌سازی فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و ... می‌شود.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی تصریح کرد: باور اسلامی ما برای آینده، تشکیل دولت جهانی است، به همین دلیل از منظر امام خمینی(ره) مرزهای جغرافیایی و انحصار دولت‌ها به این مرزها با آموزه‌های اسلام سازگاری ندارد بلکه جغرافیای جهان اسلام مدنظر است.
وی افزود: چنانچه از آیات قرآن هم این مطلب استنباط می‌شود. خداوند در قرآن از واژه ناس استفاده کرده و فرموده که قرآن بیان برای همه مردم است و پیامبر(ص) به عنوان رحمت برای همه جهانیان ارسال شده است نه فقط برای بخشی از انسان‌ها. البته پایان دولت‌سازی اسلامی را در دوره ظهور شاهد خواهیم بود کما اینکه قرآن کریم فرموده است: هُوَ الَّذِی أَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدَی وَدِینِ الْحَقِّ لِیُظْهِرَهُ عَلَی الدِّینِ کُلِّهِ وَلَوْ کَرِهَ الْمُشْرِکُونَ.
حجت الاسلام ملکی‌راد اظهار کرد: راهبرد دیگر، راهبرد جامعه‌سازی اسلامی است یعنی علاوه بر دولت و نظام‌سازی، باید جامعه‌سازی هم بشود که مقام معظم رهبری در بیانیه گام دوم انقلاب از آن با عنوان جامعه‌پردازی نام بردند و این هم خودش ذیل کلان‌پروژه مهدویت و گروه مهدویت‌پژوهی در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در حال انجام است.
وی افزود: به تعبیر آیات قرآن تشکل حزب‌الله در این حوزه خیلی مهم است و از این جهت راهبرد مهم انقلاب اسلامی، تشکیل جامعه مؤمنانه است. قرآن کریم در این‌باره فرموده است که؛ مَنْ یَتَوَلَّ اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَالَّذِینَ آمَنُوا فَإِنَّ حِزْبَ اللَّهِ هُمُ الْغَالِبُونَ؛ یعنی وقتی حزب الله غلبه خواهد کرد که جامعه منتظر زمینه را برای ایجاد حزب‌الله اقدام کند.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی بیان کرد: همچنین برخی آیات دلالت بر این دارند که مؤمنان و کسانی که عمل صالح دارند در نهایت بر زمین مسلط شده و حکومت خواهند کرد؛ وَعَدَ اللَّهُ الَّذِینَ آمَنُوا مِنْکُمْ وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَیَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِی الْأَرْضِ کَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذِینَ مِنْ قَبْلِهِمْ وَلَیُمَکِّنَنَّ لَهُمْ دِینَهُمُ الَّذِی ارْتَضَی لَهُمْ ...؛ بنابراین تشکل‌سازی در آینده جهان نقش مهمی ایفا خواهد کرد.
بسط ولایت مهدوی؛ مهمترین راهبرد برای ظهور
حجت الاسلام ملکی راد در ادامه اضافه کرد: راهبرد آخر هم بحث تمدن‌سازی است. انقلاب راهبرد خود را ایجاد تمدن نوین اسلامی قرار داده است و با ایجاد این تمدن، زمینه گسترش فرهنگ ناب اسلامی و فرهنگ مهدویت به صورت خاص در دنیا فراهم خواهد شد و چون زبان مردم ایران فارسی است باید تلاش بیشتری هم در راستای گسترش زبان فارسی صورت بگیرد که اخیرا هم مقام معظم رهبری بر آن تاکید فرمودند و به صنعتگران توصیه فرمودند که حتی کالاهای خود را با نام ساخت ایران توزیع کنند.
وی تاکید کرد: بنابراین مهمترین راهبرد نظام و انقلاب اسلامی در تمدن‌سازی بسط ولایت مهدوی در جهان است و با بسط ولایت مهدوی، زمینه‌های ظهور هم فراهم‌تر خواهد شد.
مکلف به زمینه‌سازی نیستیم
در ادامه این نشست، حجت‌الاسلام خدامراد سلیمیان، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در سخنانی گفت: این موضوع که ما کلامی از امام معصوم(ع) داشته باشیم که فرموده باشند شما وظیفه برای ظهور دارید و باید زمینه‌سازی کنید، سراغ نداریم یا بنده مطلع نیستم البته ائمه(ع) بر آمادگی‌داشتن و آماده‌بودن تاکید فرموده‌اند ولی اینکه آیا این آمادگی به معنای زمینه‌سازی است جای تردید وجود دارد.
وی با بیان اینکه برخی روایات در این زمینه خاستگاه اهل سنت دارد، افزود: مؤسسات و مراکز فراوانی وجود دارد که امروزه بر بحث تمهید و تمهیدکنندگان و واژگان و مشتقاتی از این دست بر بحث زمینه‌سازی تاکید داند ولی اگر نتوانیم آن را براساس منابع متقن، اثبات کنیم استحسانی بیش نخواهد بود.
حجت الاسلام سلیمیان تصریح کرد: موضوع دیگری که در زمینه‌سازی مطرح است، استناد به برخی اخبار در عرصه عقب و جلوانداختن زمان ظهور است که عمدتا مبتنی بر سخن مشهوری است که خداوند قوم بنی‌اسرائیل را ۴۰۰ سال مؤاخذه کرد و بعد وعده عقاب داد ولی چون توبه و ضجه و گریه کردند این مدت کاهش یافت.
وی اضافه کرد: روایتی به امام صادق(ع) نسبت داده شده است که به حضرت ابراهیم(ع) گفته شد به زودی فرزندی برای تو به دنیا خواهد آمد و خدا به او وحی فرمود ساره به زودی بچه‌دار می‌شود ولی چون ابراهیم در این کار مردد شد نوادگانش به ۴۰۰ سال سختی گرفتار خواهند شد. امام صادق(ع) فرمودند وقتی فشارها بر بنی‌اسرائیل زیاد شد ۱۷۰ سال عقاب از آنان برداشته شد و اگر شما هم دعا و انابه برای فرج بکنید مدت کاهش می‌یابد وگرنه تا آخرین مدت طول خواهد کشید.
بدا در ظهور و زمان و نشانه‌های آن نداریم
این پژوهشگر تصریح کرد: گاهی از امثال این روایات بهره برده شده و به اثبات زمینه‌سازی و کاهش زمان مقدر پرداخته می‌شود؛ در اینجا عمدتا تمرکز روی بدا می‌رود و اینکه اگر قرار است زمانی طولانی بگذرد تا ظهور رخ دهد با زمینه‌سازی بدا رخ خواهد داد و ظهور جلو می‌افتد. بنده در مورد بدا و رابطه آن با سه عرصه زمان ظهور، خود ظهور و نشانه‌های حتمی ظهور در ضمن تدوین مقاله‌ای در این‌باره به این نتیجه رسیدم که اساسا بدا نه در اصل ظهور، نه زمان ظهور و نه در نشانه‌ها رخ نخواهد داد.
حجت الاسلام سلیمیان اضافه کرد: کسانی می‌گویند ما باید استغاثه کنیم تا امام زمان(عج) از پرده غیبت بیرون بیایند؛ این روایت برای اولین بار در تفسیر عیاشی بیان شد و بعد از ۷۰۰ سال در تفسیر صافی آمد بدون اینکه بزرگان ما بر آن تمرکز کنند و سند روایت هم از نظر رجالیون قابل قبول نیست و در کتب رجالی به شدت مورد مذمت قرار گرفته است و اسناد خوبی هم ندارد. از برخی اساتید هم مشورت گرفتم و ایشان هم تاکید داشتند که اعتباری ندارد.
وی افزود: ما مکلف به زمنیه‌سازی نیستیم بلکه موظف به انجام تکالیف خود در دوره ظهور هستیم بنابراین اینکه بخواهیم کارهای خودمان را به ظهور گره بزنیم و بگوییم حتما امام مهدی(عج) می‌آید حداقل آسیبش این است که برخی به امام بدگمان می‌شوند. پس برای اینکه ما راهبرد انقلاب را زمینه‌سازی برای ظهور بدانیم ابتدا باید تکلیف راهبرد را مشخص کنیم.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، افزود: گاهی ما موظف نیستیم زمینه‌سازی کنیم ولی چون علاقه به ظهور داریم براساس انجام تکلیف دست به یکسری کارها می‌زنیم ولی اینکه گفته شود الا و لابد این راهبردها مؤثر در زمینه‌سازی است فکر کنم کاری دشوار است.
آموزه جهانی مهدویت را به شیعه منحصر نکنیم
حجت الاسلام سلیمیان بیان کرد: ما ۸۰ میلیون شیعه در ایران داریم که یک درصد مردم کره زمین است و از این تعداد هم چقدر مهدویت را قبول دارند؟ یعنی از یک درصد هم باید کم کنیم و اینکه با یکسری خوانش‌ها، مهدویت را برای خودمان مصادره کنیم امری خطرناک است و ظرفیت‌های فرادینی و فرامنطقه‌ای را می‌سوزانیم.
وی تاکید کرد: بنابراین درست این است که بگوییم ما موظف به یکسری تکالیف هستیم که اگر ظهور در نزدیک ما رخ دهد این اقدامات می‌تواند شرایط و بستری برای آن اتفاق باشد. راهبردهای چهارگانه، فارغ از مهدویت هم می‌تواند انجام شود و لازم نیست قید مهدوی به آن بزنیم و اگر تا هزار سال دیگر هم ظهور رخ ندهد این مسیر پیمودنی است مثلا بحث ولایت و رهبری، دولت‌سازی و نظام‌سازی و ... بدون مهدویت هم می‌تواند رخ دهد.
استاد حوزه و دانشگاه افزود: البته این سخنان به معنای آن نیست که ما امید به ظهور نداریم ولی فرض کنید هزار سال دیگر هم امام زمان(عج) نیاید و در سده‌های آینده کسانی سخنان و نوشته‌های ما را بخوانند و همان تصوری که امروز ما از صفویه داریم درباره ما خواهند داشت.
انتهای پیام ۳۱۳/۱۷
