به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه، حمید نادری، مدیر گردشگری و امور زائرین سازمان فرهنگی شهرداری قم در یکی از مجموعه وبینارهای رویداد ملی مسئله محورِ «سقاخانه» که با موضوع «طراحی ایده و ایده پردازی اصولی» و با همت خانه خلاق و نوآوری اشراق برگزار شد،گفت: مسئله «نظام ایده پردازی در مدیریت شهری» طی چند سال اخیر در شهرهای زیارتی شکل گرفته است. مدیریت شهری به این نتیجه رسیده که در راستای خدمات رسانی به زائرین می بایست از نظرات نخبگان و ایده پردازان بهره گیرد.

نقش مردم و نخبگان در مجموعه های حاکمیتی و مدیریتی

وی افزود: در هرجایی که مردم و نخبگان در کنار مجموعه های حاکمیتی و مدیریتی حضور داشته اند، نتیجه موفق آن در کارها به خوبی قابل مشاهده بوده است. به طور مثال میتوان به پذیرایی و استقبال خوب مردم قم از حجم وسیع زائرین حرم حضرت معصومه سلام الله علیها در ایام مختلف به عنوان نمونه ای از مشارکت مردمی اشاره داشت.

نادری خاطرنشان کرد: امروزه شهرداری ها اولویت اول خود را توسعه سرمایه اجتماعی قرار داده اند؛ زیرا اگر سرمایه اجتماعی به همراهی مردم شهری در سطح مطلوب نباشد، تحقق کلیه برنامه ها در عرصه های گوناگون با چالش های اساسی مواجه خواهد شد.

«مشارکت» بهترین ابزار افزایش سرمایه اجتماعی

وی موضوع مشارکت را از بهترین ابزارها جهت افزایش سرمایه اجتماعی دانست و گفت: در این حوزه در قالب های متعددی مانند مشارکت مالی و مشارکت در خدمات رسانی از مردم مشارکت خواهد گرفت.

مدیر گردشگری و امور زائرین در شهرداری قم مشارکت شهروندان در قالب پیشنهاد را موضوعی برشمرد که کمتر مورد توجه قرار گرفته و تصریح کرد: هرجایی که سخن از پیشنهادات باشد بیشترین جامعه مخاطب را کارکنان در بر می گیرند.

وی نظام ایده پردازی را نظام پیشنهادها خواند و افزود: نظام ایده پردازی در واقع نظام پیشنهادهایی است که دارای شاخص های جدیدی بوده و ضمن توجه به ارتقای بهره وری در فعالیت ها، ارتقای سرمایه های اجتماعی در شهرها را دنبال می کند.

نادری بیان داشت: از جمله محصولات نظام ایده پردازی می توان به مواردی چون ارتقای آگاهی شهروندان، ارتقای حس تعلق، ارتقای روحیه تغییر پذیری، ارتقای روحیه همکاری با شهرداری و همراهی مردم، انتقال نیازها و دغدغه اشاره داشت.

وی گفت: تفاوت معناداری میان ایده و پیشنهاد وجود دارد از این جهت که ایده فکر اولیه و خامی است که در اولین مواجهه با مسئله به ذهن هر فردی می رسد؛ در حالی که پیشنهاد از سطحی بالاتر برخوردار بوده و در مواردی مانند کاربرد، مزایا و اسناد اولیه قابلیت اجرا و منطقی بودن را دارد.

مدیر گردشگری و امور زائرین سازمان فرهنگی شهرداری قم بحث مشارکت را نیازمند به توجه بیشتر دانسته و اظهار کرد: همکاری واقعی گروهی از افراد به صورت داوطلبانه و آگاهانه جهت رسیدن به یک یا چند هدف مشخص را در واقع مشارکت می گویند.

وی اظهار داشت: ایده، تفکری است که به رشته تحریر درآمده و راه حلی نو برای مسئله مطرح می کند.

یک ایده چه ویژگی هایی دارد؟

نادری ضمن بیان ویژگی های ایده گفت: خلاقانه بودن، نو بودن و مبتنی بر حل مسئله بودن از جمله ویژگی های یک ایده به شمار می رود.

وی ادامه داد: امروزه با برزگتر شدن کلان شهرها، برنامه ریزان و مدیران شهری جهت بهبود و رسیدن هرچه بیشتر به ویژگی های یک شهر خوب مانند شهر سبز و شهر خلاق در حال برنامه ریزی می باشند.

تغییر و تحول؛ راه رسیدن به یک شهر خوب

مدیر گردشگری و امور زائرین سازمان فرهنگی شهرداری قم خاطرنشان کرد: برای رسیدن به یک شهر خوب، چاره ای جز تغییر و تحول نداریم؛ تغییر و تحول اگر با برنامه ریزی درست همراه باشد میتواند اثری مثبت به ارمغان آورد؛ در صورت نبود برنامه ریزی درست ممکن نتیجه عکس داشته باشد.

نقطه آغاز تحول

وی گفت: نقطه آغازین هر تغییر و تحول شناسایی نیاز، تعیین مسئله، یافتن راهکار و ایده مناسب برای تغییر است.

نادری بیان داشت: نظام اهداف ایده پردازی در دو دسته با عنوان ارتقای بهره وری و ارتقا سرمایه اجتماعی قرار می گیرد؛ در بحث ارتقای سرمایه اجتماعی افزایش حس تعلق در شهر، راهی برای مطالبه شهروندان از شهرداری، توسعه همکاری و تعاملات میان مجامع علمی و مدیریت شهری و شکوفایی و پرورش استعدادها از مباحث مهم ایده پردازی به شمار می روند.

وی تقسیم بندی ایده ها را به دو نوع ذاتی (درونی) و عرضی (بیرونی) برشمرد و افزود: ایده های ذاتی، آن دسته از ایده هایی است که نیاز به یادگیری ندارد و از ابتدا در ذهن انسان ورود پیدا می کند. ایده های عرضی مربوط به تصویری است که منشا آن بیرون از ذهن است و با توجه به محیط پیرامونی شکل می گیرد. ایده های عرضی شرایطی را برای هر فرد به وجود می آورد که باعث بروز و ظهور ایده های جدید در ذهن انسان می شود.

ایده ها اهمیت یکسانی ندارند

مدیر گردشگری و امور زائرین سازمان فرهنگی شهرداری قم با تأکید بر اینکه همه ایده ها از نظر اهمیت، درجه یکسانی ندارند، اظهار کرد: برخی ایده ها بسیار با ارزش و مفید هستند و برخی دیگر کم ارزش و به جهت واقعی بودن قابلیت بهره برداری ندارند. همچنین تعدادی از ایده ها نیازمند اصلاح یا تکمیل می باشند زیرا به خودی خود قابل استفاده نیستند.

وی گفت: ایده ها را می توان به طور کلی به دو دسته مؤثر (شامل ایده های کامل) و ناقص (نیازمند فرآوری) می باشد.

نادری با اشاره به شرایط ثبت ایده بیان داشت: از جمله شرط های مهم که در حوزه ثبت ایده ها می توان به آن اشاره داشت؛ تکراری یا در حال اجرا نبودن ایده، عدم مغایرت قانونی و در حوزه وظایف یکی از سازمان ها و مناطق شهرداری باشد.

وی با اشاره به این سوال که ایده پردازی چیست، ادامه داد: ایده یک نوع تصور ذهنی است که در شرایط کمبود و نیاز ارائه گشته و معمولا برای رشد و پیشرفت در شرایط فعلی نتیجه بخش می باشد.

ایده پردازی؛ مسیری جهت ایجاد تحولات جدید

مدیر گردشگری و امور زائرین سازمان فرهنگی شهرداری قم خاطرنشان کرد: با ایده پردازی می توان شرایط را به طور کامل متفاوت رقم زد و تحولات جدیدی را در زمینه های مختلف به وجود آورد.

وی افزود: ایده پردازی حاصل کمبود امکانات و محدودیت ها است؛ وقتی همه چیز در اختیار انسان باشد جایی برای ایده پردازی نمی ماند.

نادری ادامه داد: برای ایده پردازی نیاز نیست افراد به خود فشار یا سختی خاصی را وارد نمایند؛ فقط کافی است که با اعتماد به نفس و شناخت پیرامون خود شرایطی را برای ذهن به جود آورده تا ایده یا ایده های خود را شکوفا نماییم.

وی اظهار کرد: در هر زمینه ایده های مختلفی وجود دارد اما ایده های برتر آن است که همراه با خلاقیت و نوآوری باشد.

مدیر گردشگری و امور زائرین سازمان فرهنگی شهرداری بیان داشت: ایده ها به صورت فردی یا گروهی ارائه می گردد. در ایده پردازی فردی، محتوا تنها مورد رویت داوران جشنواره قرار می گیرد.

وی با اشاره به اینکه چه تفکری میتواند ایده باشد، گفت: هر تفکری که منجر به خلق محصول، اختراع یا تغییر کمی و کیفی محصول شود و همچنین برای چالش یا مشکل راه حل مؤثری ایجاد نماید، ایده محسوب می شود.

نادری در ادامه با اشاره به نقش تفکر خلاقانه در نظام ایده پردازی افزود: تفکر خلاق، تفکری است که دارای ابتکار، کشف و نوآوری باشد. خلاقیت یا خلق کردن یک نوع فرایند ذهنی است که مسئولیت تولید ایده ها، مفاهیم جدید یا ارتباط بین ایده ها و مفاهیم جدید را بر عهده دارد.

چگونه می توان به تفکر خلاق دست یافت؟

وی ضمن تأکید بر اینکه چگونه می توان به تفکر خلاق دست یافت بیان داشت: برای دست یافتن به تفکر خلاق می بایست هدف و انگیزه خود را از ایده پردازی مشخص نماییم، مهارت های پایه را در خود به وجود آوریم، برای خود انگیزه ایجاد کنیم، اعتماد به نفس داشته باشیم، از دیگران در زمینه دقت سبقت بگیریم، توانایی های خود را ارائه داده و فرصت های انتخاب و کشف را شناسایی کنیم.

مدیر گردشگری و امور زائرین سازمان فرهنگی شهرداری اظهار کرد: با داشتن تفکر خلاق دو امر مهم در ایده پردازی که شامل دست یافتن به ایده و اجرایی کردن آن بوده، رخ خواهد داد.

وی با برشمردن مراحل تفکر انتقادی که در بحث ایده پردازی مؤثر واقع خواهد شد، ادامه داد: دسته بندی افکار و ایده های ما براساس موضوعات مختلف، داشتن دلیل برای صحت حدس و پاسخ به یک موضوع، انتخاب مناسب کلمات و تغییرات ما نسبت به یک موضوع، توانایی ارزیابی حدس ها و تحلیل ها نسبت به یک موضوع از جمله مراحل تفکر انتقادی به شمار می رود.

نادری بیان داشت: تفکر انتقادی لزوما باعث دست پیدا کردن به یک حقیقت یا نتیجه گیری درست نمی باشد. هیچ کس در هیچ جا نمی‌تواند مجموعه کاملی از اطلاعات را در یک بسته جمع آوری نماید.

وی در ادامه با اشاره به چگونگی ایجاد فضای مناسب جهت ایده پردازی گفت: یادداشت برداری، داشتن دوست صمیمی، داشتن تیم، مسافرت و ثبت خاطرات، مطالعه، متفاوت بودن و گوش کردن به موسیقی از جمله تکنیک های مؤثر جهت ایجاد فضای مناسب برای ایده پردازی است.

نکات مهم جهت تجاری سازی ایده

مدیر گردشگری و امور زائرین سازمان فرهنگی شهرداری با تأکید بر نکات مهم جهت تجاری سازی ایده و تبدیل به کسب و کار خاطرنشان کرد: توانایی ایجاد تغییر، پیوند ایده با موضوع، مدیریت حمل و نقل، آموزش و یادگیری تولید محتوا با محوریت زیارت، صنایع دیداری و شنیداری، استقبال از زائر، مشارکت تشکل ها، هنرهای تجسمی نمایشی، فرهنگ میزبانی، تورهای گردشگری، آداب و احکام زیارت، سلامت و بهداشت، اورجینال بودن، همراهی با واکنش های مشتری، بر طرف کردن نیاز از جمله نکات قابل توجه در زمینه تجازی سازی ایده ها به شمار می رود.