به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدحسین بهرامی، رئیس مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی در نشست خبری اولین نمایشگاه آثار منتخب غیر فارسی علوم انسانی اسلامی که در محل دبیرخانه انجمن های علمی حوزه برگزار شد، اظهار کرد: امروز در موقعیت و عصری قرار داریم که اگر کسی به فناوری اطلاعات مسلح نباشد، حتماً در میدان رقابت عقب خواهد افتاد. هر کسی در هر کار و حرفه‌ای که مشغول است اگر خود را به فناوری‌های نوین مجهز نکرده و با آن عجین نباشد، نمی‌تواند مدعی سرآمد و پیشتاز بودن باشد.

عضو هیئت علمی جامعةالمصطفی العالمیه افزود: شاید تصور شود که علوم‌ اسلامی و انسانی در بین سایر رشته‌های علوم کمترین تأثیر را از فناوری اطلاعات گرفته است، چون مبتنی بر بررسی سنت‌ها، نظرات گذشتگان و ابتکارات علمی، ذهنی و خلاقیت علما است و این دو چندان متاثر از فناوری اطلاعات نیست، ولی در تلاقی فناوری اطلاعات و علوم اسلامی و انسانی مشاهده می‌شود که تأثیر بسیار عمیقی رخ داده است. فناوری اطلاعات به شدت این علوم‌ را تحت تأثیر قرار داده و این مسئله موجب شده است که در دنیا، رشته علمی جدیدی با عنوان علوم‌ انسانی دیجیتال تأسیس شود.

رئیس انجمن مطالعات فضای مجازی حوزه‌ علمیه بیان کرد: پیش‌بینی می‌شود در آینده نزدیک وقتی می‌گوییم علوم‌ انسانی یعنی علوم‌انسانی دیجیتال و اگر کسی بخواهد پژوهش خودش را به روش سنتی سامان دهد، اوست که باید بگوید پژوهش من غیردیجیتال است والا به صورت مطلق علوم‌ انسانی یعنی علوم انسانی دیجیتال.

استاد حوزه و دانشگاه در بخش دیگری از سخنان خود اظهار کرد: علوم‌ اسلامی به عنوان یکی از بخش‌های علوم‌ انسانی از این امر مستثنا نیست و در علوم اسلامی هم به خصوص، ما حوزه‌های شیعه باید این آمادگی را داشته باشیم که به فضای دیجیتال و به ابزار دیجیتال مسلط و مسلح باشیم و بتوانیم از آن بهره لازم را ببریم. یکی از دلایل ضرورت این امر، آن‌ است که امروز رقبای ما در سایر ادیان، فرق و مذاهب مثل مستشرقان به وفور و به شدت بروی منابع اسلامی و به صورت خاص روی منابع شیعی با ابزار فناوری دیجیتال کار پژوهشی انجام می‌دهند و بروندادها و خروجی‌های آن به زودی شب‌هات جدیدی را در این عرصه ارائه خواهد کرد که اگر آماده و مجهز باشیم، سریع پاسخ آنان را داده و پیش خواهیم افتاد، والا باید از موضع سلبی و از موضع انفعالی با دنیای جدید مواجه شویم.

رئیس مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی افزود: ما در مرکز نور، پایگاهی اینترنتی با عنوان «اندیشوران» را ایجاد کرده‌ایم، در این پایگاه ارزشمند، چهار هزار و سیصد نفر از علما را به همراه آثار، زمینه فعالیت علمی و علاقه‌مندی علمی معرفی کرده‌ایم که از این میان ۳۶۰ نفر از علما و طلاب غیر ایرانی از جمله علما و محققان نجف هستند.

این فعال عرصه فناوری و اطلاعات اذعان کرد: شاید قریب به اتفاق آقایان از نرم‌افزار جامع التفاسیر استفاده کرده باشند، در این نرم‌افزار شما وقتی آیه‌ای را انتخاب می‌کنید تمام تفاسیر ذیل آن آیه را از فرق مختلف، از افراد مختلف، از ادوار مختلف در لحظه می‌توانید مشاهده کنید، خب تصور کنید در بحث‌های فقهی که امروز شکل می‌گیرد، وقتی استادی امروز نکته‌ای را بیان می‌کند، اگر یک ماه پیش در نجف کسی این بحث را انجام داده باشد ما در لحظه بتوانیم نظر، یافته و خروجی بحث او را هم مشاهده کنیم، این فضایی است که فناوری اطلاعات می‌تواند در اختیار ما قرار بدهد.

حجت الاسلام والمسلمین بهرامی ادامه داد: بانک اطلاعات جامعی از علوم‌اسلامی شامل کتاب‌ها، مقالات، تحقیقات دروس خارج، پایان‌نامه‌ها، به صورت فعال و جزئی می‌توانیم کنار هم قرار داده، مقایسه کنیم و ببینیم چه بخشی از هر مطلب جدید و چه بخشی از آن مطلب تکراری است و یا در گذشته چه کسانی به این مطالب اشاره کرده‌اند. این فرصتی است که فناوری اطلاعات در اختیار ما قرار می‌دهد؛ لذا در مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی هم اکنون پایگاهی با چنین مشخصاتی با عنوان نورلایب در دسترس علاقه‌مندان قرار دارد و یا در پایگاه نورمگز قریب به یک و نیم میلیون مقاله ارائه کرده‌ایم که بخش قابل توجهی از کتب و مجلات منتشر شده در عراق و در حوزه‌های علمیه و دانشگاه‌های این کشور در این پایگاه و در نرم‌افزارهای نور به صورت یکجا گردآوری و ارائه شده است.

وی ادامه داد: طی دهه‌های اخیر نرم‌افزارهایی با همکاری مؤسسات و اشخاص تولید کرده‌ایم که رابط کاربری آن به سه زبان فارسی، عربی و انگلیسی خدماتی را ارائه می دهد.

عضو هیئت علمی جامعه المصطفی با تأکید بر اهمیت نشر دیجیتال گفت: اگر آثار و مقالات تولیدی در قالب دیجیتالی عرضه نشود، به مرور زمان با چالش عدم دسترسی مواجه می شود. دیجیتال شدن و در دسترس بودن دیجیتال به معنای عام آن نیازمند حضور محتواها در بانک های اطلاعاتی بزرگ و مرجع است.

وی با اشاره به این که نیازمند بهبود فرایند انسجام بخشی به آثار علمی و بازتولید بانک های اطلاعاتی دقیق مبتنی بر نیازهای مخاطبان بین المللی هستیم، خاطرنشان کرد: در بانک های اطلاعاتی باید به معانی خاص و پیچیده اطلاع رسانی در بستر دیجیتال داشته باشیم.

حجت الاسلام والمسلمین بهرامی بیان کرد: نیاز است تا مفهومی به نام علوم انسانی دیجیتال و علوم اسلامی دیجیتال در تمام مراکز بازتولید شده، سازمان با نگاه سازمانی و مبتنی بر اقتضائات جامعه هدف، در مسیر پژوهش و تولید محتوای علوم داشته باشد.

۳۱۳/۱۷