به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه، سومین نشست علمی و تخصصی بررسی و واکاوی دغدغه های تبلیغی مقام معظم رهبری با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی اقبالی، مدیر مدرسه علمیه علوی و حجت‌الاسلام والمسلمین حسنعلی صبور، مدیر مدرسه علمیه آل یاسین در مرکز رسانه و فضای مجازی حوزه های علمیه به همت خبرگزاری حوزه برگزار شد.
دبیری علمی این نشست را علی علیزاده، دبیر استانهای خبرگزاری حوزه بر عهده داشت.
در ادامه مشروح این نشست را می خوانیم:
رهبر معظم انقلاب در دیدار ۲۱ تیر ۱۴۰۲ حوزویان فرمودند «با اطلاعاتی که به من می رسد از جهات مختلف نسبت به تبلیغ نگرانم»؛ چرا حضرت آقا نسبت به عرصه تبلیغ ابراز نگرانی کردند؟ چه عواملی باعث شد که ولی امر مسلمین در دیداری که مورد توجه رسانه‌های داخل و خارج از کشور است، نگرانی خود را نسبت به تبلیغ ابزار بفرمایند، کجاها کم کاری شده است؟ و برای جبران چه باید کرد؟
حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی اقبالی، مدیر مدرسه علمیه علوی قم:
در پاسخ به سوال مهم شما باید بگویم بله، واقعا دغدغه مقام معظم رهبری در خصوص امر تبلیغ یک دغدغه بجایی است، چون ما اگر به بحث ضرورت و اهمیت تبلیغ در جامعه و نیازهایی که جامعه به کارهای تبلیغی دارد، نگاه کنیم، خواهیم دید که مع‌الاسف تبلیغ دارای اولویت بالایی نیست.
یکی از رسالت‌های بسیار مهم حوزه، بحث هدایتگری جامعه است و همه همّ و غمّ کسانیکه در حوزه قرار می گیرند، این است که به امور تبلیغی، فرهنگی، نشر احکام و گسترش معارف دینی در بین مردم همت داشته باشند، چراکه کار ما، کار انبیای الهی است، انبیا هم همین دغدغه را داشتند و در این مسیر حرکت کرده اند به طوری که حضرت ختمی مرتبت پیامبر اکرم(ص) فرمودند؛ «طَبیبٌ دَوّارٌ بِطِبِّهِ قَد اَحکَمَ مَراهِمَهُ وَ اَحمیٰ مَواسِمَه»، خود حضرت می رفتند دردها را ابتدا شناسایی و سپس مداوا می کردند.
دردهای زیاد و متنوعی در جامعه است، گاهی اعتقادی، فکری، اندیشه ای و گاهی اخلاقی و در امور معنوی است. لذا آن کسی که نقش رهبری و راهبری در جامعه را دارد، این وظیفه را دارد که این کار را انجام بدهد، من فکر می کنم اگر بخواهیم به دغدغه رهبر معظم انقلاب توجه بیشتری کنیم، باید نسبت به وضعیتی که امر تبلیغ در حوزه دارد یک آسیب‌شناسی جدّی و دقیقی داشته باشیم و ببینیم آیا در این مرحله چه قصور و کوتاهی هایی صورت گرفته که مقام معظم رهبری اینچنین ابراز نگرانی می‌کنند، من در سخنان حضرت آقا در دیدارها و برنامه‌های مختلف شنیده ام، اما به این صورتی که معظم له در خصوص امر تبلیغ، فرمایش داشته اند تاکنون ندیده بودم، اینکه، «امر تبلیغ، یک امر دوم و سوم در حوزه قرار گرفته است».
جامعه به دنبال مبلّغ عالم است/ عالمی که فقط انباشت علم داشته باشد، مراد حوزه نیست
همه هدف ما در حوزه این است که تربیت یک طلبه عالم، مهذب، انقلابی، کارآمد، توانمند در تراز انقلاب اسلامی را به نحو احسنت انجام دهیم، این شعار ما است، اگر ما بخواهیم یک فردی در جامعه اثرگذار باشد باید روی این ویژگی هایی که گفتم یکی یکی کار کنیم بطوریکه عالم بودن، محتوای علمی، پاک بودند، مهذب بودن، حرکت در مسیر انقلاب اسلامی و هم دارای توانمندی و مهارت در عرصه اجتماعی، فرهنگی و تبلیغی داشته باشد.
دراین راستا افق دید ما نباید کوتاه مدت باشد بلکه باید دراز مدت باشد. وقتی این اهداف را برای تربیت طلبه ها داریم می بایست تمام جوانب را مدنظر داشته و رعایت کنیم. لذا اگر توجه کنیم به عرصه آسیب‌ها و آسیب شناسی فعلی برنامه های حوزه و امر تبلیغ را ویژه تر مورد بررسی قرار دهیم، خواهیم دید که جایگاه تبلیغ، آنچیزی نیست که از آن انتظار می رود و دغدغه مقام معظم رهبری کاملا بجا است.
بنده طی این سالها که خدمتگزار طلاب در حوزه هستم، احساس و باور دارم که تمام همّ و غمّ ما در حوزه پیرامون مباحث آموزشی است، درحالی که هیچ کس منکر بحث علمیت حوزه نیست، ما باید مبلّغ عالم داشته باشیم، اما عالمی که بدون تبلیغ باشد، نه ما بلکه حوزه نمی خواهد و دنبال این نیست، ما می خواهیم مبلغ ما عالم باشد و از نظر علم و محتوا در مرحله اعلی قرار بگیرد نه اینکه وقتی طلبه عالم شد در حوزه، دیگر هیچ رسالتی نداشته و فقط انباشت علم باشد، این طلبه قطعا مراد و مطلوب حوزه نیست.
من محور این سخنم با سطح دو نیست، الان در ساختار حوزه جایگاه تبلیغ در سطح یک کجاست؟ چقدر است؟ چه مقدار برای امر تبلیغ در سطح یک جایگاه دیده و باز کرده ایم؟ که بگوییم در سطح یک طلبه این مقدار می تواند کار تبلیغی انجام بدهند؟ زمانی با تعدادی از مدیران مدارس خدمت برخی از اعضای شورای عالی رسیده بودیم، شرح وظایف معاونت ها مطرح شد، وقتی رسیدیم به معاونت تبلیغ دیدیم هیچ ساختار و جایگاه در سطح یک ندارد! بعد سوال کردیم مگر بنا نیست در سطح یک کار تبلیغی انجام شود، عزیزان پاسخ دادند فعالیت های تبلیغی از سطح دو برنامه ریزی و آغاز می شود.
ما باید ابتدا ببینیم تبلیغ را چگونه می خواهیم معنا کنیم، اگر منظور از تبلیغ سخنرانی و منبر است، بلکه ما با درصدی از نظر عزیزان موافق هستیم، اما باید نگاه ما فرهنگی تبلیغی باشد، تا یک طلبه بتواند در سطح خودش ولو همان پایه اول کارهای فرهنگی تبلیغی انجام بدهد، لذا ما شرح وظایفی هم آماده کردیم و ارائه دادیم و خبری هم نشد.
گستره و فشار آموزش، فرصت تبلیغ را از استاد گرفته است
پس یکی از آسیب‌های موجود نبود نگاه تبلیغی و جایگاه تبلیغ در سطح یک است، در حدی که ما حتی نمی توانیم به کارهای تبلیغی رو بیاوریم، چرا؟ چون کارهای آموزشی آنچنان سایه انداخته روی کارهای دیگر که باعث شده حتی اساتید ما نتوانند به رسالت تبلیغی خود روبیاورند و این کاستی و غفلت تماماً به جهت فشار زیاد فعالیت های آموزشی است. اینکه استاد ما برای کار آموزش تبلیغ را تعطیل می کند در حالیکه این استاد ما است که می تواند علم و دانش و مهارت خود را در عرصه تبلیغ به اوج برساند، ولی متاسفانه چنین اتفاقی نمی افتد و این به عنوان یک آسیب در حوزه امروز ما مطرح است.
نکته دوم اینکه، ما در بحث کار تبلیغی در برنامه های آموزشی سرمایه گذاری نکرده ایم، در حال حاضر در عرصه کار آموزشی سطح یک چه مقدار کارهای مهارتی و آموزش های تبلیغی جا داده ایم؟ آشنایی با تبلیغ و حتی ارائه محتوای تبلیغی ویژه سطح یک را در آموزش دیده ایم؟ ما حتی یک آمادگی تبلیغی مختصر هم برای طلاب سطح یک ندیده ایم، حتی نمی توانیم در کنار این کاستی خودمان یک برنامه ای در کنار فعالیت های آموزشی قرار دهیم، اگر این کار را انجام بدهیم از بحث آموزش عقب میوفتیم، لذا با توجه به اهمیت موضوع باید دست کم به صورت تئوری یک سری مفاهیم و نکات تبلیغی را درآموزش های سطح یک ببینیم تا در سطح دو به خروجی مطلوب تری دست پیدا کنیم.
نکته سوم اینکه، با توجه به نیازی که جامعه به امر تبلیغ دارد و ضرورت آن در جامعه را خوب بشناسیم، خواهیم دید افرادی که مقابل انقلاب و احکام اسلام موضع گیری می کنند، ضروریات دین را زیر سوال می برند و زیر پا می گذارند برای آن است که ما در این عرصه فعالیت آنچنان تبلیغی نداریم، علت دیگر موازی کاری نهادها، سازمان ها و ارگان هایی است که به ویژه در قم در عرصه تبلیغ فعالیت می کنند و هر کدام به نوعی خود را متولی تبلیغ می داند، طلبه هم سر درگم بوده و نمی داند از چه طریقی باید اقدام کند!
نکته چهارم اینکه، متأسفانه ما اصولا کار تبلیغ و محورش را بر اساس بودجه طراحی کرده ایم، اگر بودجه باشد کار تبلیغ رونق می گیرد و یا اگر نهیبی از سوی مقام معظم رهبری آمد، همه حرکت و جنب و جوش دارند و البته بعد از مدتی دوباره به روال قبل بر می گردد. در واقع ما موج را به خوبی ایجاد می کنیم ولی ادامه دار نیست.
با داشتن برنامه می‌توانیم در عرصه تبلیغ موفق باشیم
حجت‌الاسلام والمسلمین حسنعلی صبور، مدیر مدرسه علمیه آل یاسین:
نگاه ما به حضرت آقا به عنوان معمار انقلاب و حکومت اسلام است، وقتی امری را به عنوان یک دغدغه مطرح می کنند، که من نسبت به امر تبلیغ نگران هستم، آن هم در طلیعه و در ابتدای صحبت ایشان، احساس می کنم مسأله برای ایشان واقعا جدی و باید این موضوع واکاوی شود.
امروز بیش از ۴۰ سال از انقلاب اسلامی می گذرد، معضلات و مشکلات را همه می دانیم و می شناسیم، برخی از تحریم ها است برخی به جهت عدم برنامه ریزی و کارآمدی است، اما ما در خصوص تبلیغ و امری که حضرت آقا نسبت به آن دغدغه دارند، چرا باید هیچ گاه خروجی آن را رصد نکنیم و نسبت به فعالیت های تبلیغی ارزیابی لازم را انجام ندهیم؟ اگر من به عنوان یک مبلغ یا گروه تبلیغی فعالیت می کنم و جریان تبلیغی را به وجود می آورم، آیا این حرکت دارای اثر و منشا خیرات بوده یا نه؟
نکته دوم، من اگر قصد تبلیغ داشته باشم باید دارای چشم انداز باشم، چشم انداز تبلیغی در هرمجموعه ای وجود دارد، چشم انداز حوزه در امر تبلیغ کدام است؟ نکته سوم، اگربخواهیم در عرصه تبلیغ موفق باشیم باید برنامه داشته و براساس برنامه حرکت کنیم، حالا برنامه حوزه در عرصه تبلیغ چیست؟ آنچه وجود دارد نگاه حوزه به تبلیغ حتی اولویت سوم، چهارم و پنجم هم نیست! یا نوع نگاهی که به امر تبلیغ وجود دارد، پیش از این اگر طلبه ای نسبت به امر تبلیغ اهتمام داشت، دیگران معتقد بودند این به جایی نمی رسند چراکه از درس و آموزش فاصله گرفته اند، حتی شهریه اش را قطع می کردند و ابتدایی ترین مکاتبات اداری را هم ازش دریغ می کردند. لذا در این خصوص حتما رهبر انقلاب باید نهیب می زدند، آیا ما آیات قرآن را نسبت به رسالت تبلیغی انبیا ندیده ایم؟ سرگذشت علما و مهاجرت آنان برای تبلیغ را ندیده ایم؟ نخوانده ایم؟
چهارمین نکته، آنست که تبلیغ ما مستمر نیست، دشمن ۲۴ ساعته، با استفاده از جدیدترین شیوه های نوین تبلیغی از فضای مجازی گرفته تا شبکه های متعدد ماهواره ای در طول سال به زبان های متعدد علیه اسلام، انقلاب، آموزه های دینی شبهه پراکنی و دسیسه می کنند، ولی ما برای امر تبلیغ بفرض باید ببینم در محرم می شود یا نه؟ اگر شد در دورترین مناطق منبری های ما چه کسانی هستند؟ بدون تردید پا منبری های ما عده ای از مؤمنین و انقلابی های سن بالا هستند خیلی خبری از جوانان نیست.
امروز تعامل ما با آموزش وپرورش به چه میزان است، چه مقدار کار تبلیغی درون آموزش و پرورش انجام داده ایم؟ ما در حال حاضر بیش از ۱۵ میلیون دانش آموز داریم که هر کدام دارای پدر و مادر هستند که در مجموع جمعیت ۴۵ میلیون نفری را تشکیل می دهند، بیش از یک میلیون معلم و بیش از یک میلیون کادر مدرسه داریم که جمعیتی حدود ۵۰ میلیون نفری در مجموع تشکیل می دهند که با بدنه آموزش و پرورش در ارتباط هستند، حال بگوید ما برای این مجموعه ۵۰ میلیون نفری چه کاری انجام داده ایم، برای خانواده آنان چه برنامه هایی تدارک و اجرا کرده ایم؟ اینکه به مناسبتی یک گروه تبلیغی وارد یک مدرسه می شود کار می کنند ولی برخی معلم ها همه این تلاش ها را خنثی می کنند، در این مدت زمان چقدر ما معلم خوب را توانستیم توانمند کنیم که بتواند به عنوان یک نیروی انقلابی و جهادی وارد مدرسه شده و در برابر آن همه معضلات، مشکلات و شبهات ایستادگی کرده و مبارزه کند. به هر حال مدت زمان تبلیغ ما کم است، آنهایی که باید ورود کنند وارد عرصه نمی شوند، لذا این معضلات و مشکلات را شاهد هستیم که حضرت آقا نگران این امر است.
حضرت آقا در صحبت هایشان پیرامون امر تبلیغ و اهمیت آن، مستقیم نقش مدارس علمیه را که در خط مقدم آموزش طلاب هستند بسیار پررنگ می دانند، برای اینکه دانش تبلیغی و مهارت های تبلیغی در مدارس علمیه به طلاب داده شود از نظر شما چه راهبرد و برنامه ای را باید در دستور کار قرار داد؟
حجت‌الاسلام والمسلمین اقبالی:
در خصوص امر تبلیغ در مدارس علمیه با دو مسئله مواجه هستیم، یکی کسانی که فرا مدرسه هستند و باید تصمیم گیرباشند و دیگر، مربوط به داخل مدرسه است.
بنده معتقدم با توجه به امر تبلیغ و دغدغه ای که در این خصوص وجود دارد، نگاهی که به طلبه ها می شود باید یک جامعیت را پیدا کند. در داخل مدرسه این رویکرد تبلیغی وجوددارد ولو درکنار برنامه های آموزشی اقدام به یک سری کارهای تبلیغی کنند.
راه اندازی یک ستاد راهبردی در امر تبلیغ
بخش دیگر، رویکردی است که مسئولین باید پیدا کنند نسبت به مسأله تبلیغ، با شعار کار جلو نمی رود، اینکه بگویم این کار باید بشه، آیا شد یا نشد؟ بنده فکر می کنم در بیرون از مدرسه، نیازمند یک اقدام قطعی و جدی هستیم، آن تشکیل یک ستاد راهبردی در امر تبلیغ است، به این معنا که این ستاد بیاید بر روی دغدغه های حضرت آقا کار کند و سپس به صورت اصولی و اساسی مصوباتی را توسط شورای عالی داشته باشند که در کجای امر آموزش، می توانیم بابی را باز کنیم هم از نظر مهارت ها، هم محتوا، تبلیغ را وارد متن آموزش کنیم تا طلبه‌ای که وارد مدرسه می شود افق دید آن را اینگونه ترسیم نشود که فقط برای یاد گرفتن صرف، نحو، فقه و اصول آمده است، می بایست نسبت به زمینه های تبلیغی هم خودش را تقویت کند.
در گذشته ۳۰ برنامه را طراحی کرده بودیم که در کنار فعالیت های آموزشی، مباحث تبلیغی و مهارتی طلاب را مدنظر قرار دهیم، یعنی وقتی طلبه ۳ ساعت در عادی خود را داشت و می بایست یک ساعت هم دروس مهارتی را سپری کند به گونه ای که این یک ساعت را موظفی خود می دانست، ولی آنطور که باید مورد توجه قرار نگرفت. این بحث برون مدرسه‌ای است که حقیقتاً منجر می‌شود که متولیان امر با جدیت وارد کار شوند.
اما در نگاه درون مدرسه ای برخی مدیران بخاطر آن احساس تکلیف وظیفه که داشتند گام هایی در این عرصه برداشته اند، به عنوان مثال ما در مدرسه علوی ۱۷ سال است که نگاه جدیدی را به ایام تابستان داریم، طی این سالها رسم بود که طلاب در قالب گروه های ۵۰- ۱۰۰ نفره طی مدت یک ماه، سی و پنج روز به مسائل آموزشی می پرداختند اما ما آمدیم و علاوه بر آموزش، فعالیت های فرهنگی و تبلیغی را به صورت ترکیبی با عنوان «طرح ناصحین امین» به مدت ۱۶ سال است که ارائه داده ایم، یعنی امسال شانزدهمین سال اجرای این طرح است، موفقیت‌های بسیار خوبی را داشتیم، چرا؟ علت این است که ما با نسلی جوان و نوجوان روبرو هستیم، نسلی که با افرادی که با آنان سنخیت دارند، می خواهند در ارتباط باشند، لذا وقتی طلبه‌ها با آنها ارتباط برقرار می‌کنند از نظر برنامه‌های فرهنگی و تبلیغی تأثیر بیشتری بر روی آنان دارند، این فرمایش امام صادق(ع) است که وقتی آن شخص را فرستاد برای کار تبلیغی، حضرت وقتی برگشتند از آن پرس‌وجو کردند که آقا شما چه کردید، گفت ما رفتیم با پیرمردها و افراد مسن بودیم، حضرت فرمودند؛ خوب اینها که حالا هرچه بودند همین است، شما بگو علیک بل اهداف، حضرت فرمودند، شما، جوان‌ها را چه کردید؟ نوجوان‌ها را چه کردید؟
امروز جوانان و نوجوانان، قشر آسیب‌پذیر جامعه هستند، امروز فضای مجازی در بین کودکان ما در حال فعالیت است و سعی می کند همه را آلوده کند، همینطور آسیب‌هایی که متوجه آنان است، ما باید چکار کنیم؟ اگر بگوییم فقه و اصول را بخواند، خوب اینکه می‌خواند ما نمی‌توانیم در کنارش استفاده بهینه داشته باشیم لذا باید به صورت جهادی ورود کرده و نسبت به دغدغه های تبلیغی مقام معظم رهبری لبیک بگوئیم.
تنها رسالت حوزوی نداریم بلکه دارای مسئولیت اجتماعی هم هستیم
ما حوزویان و خادمین حوزه های علمیه تنها رسالت حوزوی نداریم بلکه دارای مسئولیت اجتماعی هم هستیم، آن فرمایشی که حضرت آقا در جمع طلبه‌های تهران داشتند که فرمودند، طلاب دارای چند رسالت هستند، یکی از آن ها رسالت اجتماعی است، یعنی باید به صورت فعال، پرشور و هدفمند در جامعه نقش آفرینی داشته باشند. سوال می کنند که چطور رسالت خود را در جامعه پیاده سازی کنیم؟ باید بگویم که باید در مسیر کار فرهنگی قرار بگیرید تا بتوانید به رسالت خود در جامعه عمل کنید.
امروز عده ای فکر می کنند که کار تبلیغی یک کار خاص الخاص است که باید توسط یک عده افراد خاص انجام شود، خیر! شما بیایید کار را فرهنگی تعریف کنید و بگویید آقای طلبه پایه اول شما در این حد و میزان می‌توانید کار کنید. همین طلبه دیپلم و پایه اولی که وارد حوزه می شود تا دیروز در پایگاه بسیج مشغول کار فرهنگی بوده، چطور در مدرسه و حوزه ای که می آید، می گوییم شما نمی توانید؟ چرا اینجا ما می آییم و محدودش می کنیم؟ همین طلبه جدیدالورود و سال پایین تحصیلی آموخته ها و توانمندی های خوبی دارد که ما می توانیم در کار حوزه از آن استفاده کنیم.
حجت‌الاسلام والمسلمین صبوری:
جای دارد در این بخش تشکری از طراحان این نشست داشته باشم که دو مدرسه فعال در عرصه تبلیغ یعنی مدرسه علمیه علوی و آل یاسین(عج) را انتخاب کرده‌اید، این دو مدرسه دارای دغدغه و رویکرد تبلیغی هستند. کمااینکه ما در مدرسه علمیه آل یاسین(عج) اقدام به طراحی ۱۲۰ ساعت سرفصل تبلیغی کرده ایم و برکات خوبی هم در عرصه تبلیغ داشته ایم. به عنوان مثال طلاب در سال اول یک میزان مشخص، سال دوم به یک میزان مشخص همین ترتیب ادامه پیدا می کند و نکته حائز اهمیت اینکه طلاب ما شش سال را در پنج سال سپری می کنند، وقتی پایه ششم خود را به اتمام می رساند دارای حدی از مهارت های تبلیغی و فرهنگی است، بعد آمده ایم پیرامون عرصه های مختلف روانشناسی تبلیغ، ارتباط مؤثر، کار با کودک، کار با نوجوان، نحوه کار در هیئت‌ها، بحث جذب، بحث سازماندهی، بحث آموزش مهارت هایی را در اختیار طلاب قرار داده ایم، در واقع نیامده ایم انبوهی از علوم و دانش های حوزوی را در ذهن طلبه انباشته کنیم و طریقه مصرف و به کار گیری آن را به وی یاد نده ایم، طلاب سیکلی پایه سوم ما وقتی این مهارت ها را کسب می کنند به شهرستان های خود می روند و با کانون مساجد صحبت می کنند و به مدت ۲۰ روز، یک ماه مدرسه را در اختیار گرفته و فعالیت های فرهنگی و تبلیغی در آن پیاده سازی می کنند. فعالیت های فرهنگی و تبلیغی نیازمند استمرار و مداومت است.
الآن در مسجدی که من خودم ۲۰ سال است در آن مشغول به تبلیغ هستم، چون اعتقاد به استمرار بحث تبلیغی دارم، هم اکنون بعد از این سالها شاهد حضور ۱۰۰ طلبه، ۸۰ پاسدار، تعدادی دکتر، مهندس در آن مسجد هستم که می تواند از آثار و برکات امر تبلیغ و فعالیت های فرهنگی باشد، اینکه برای تبلیغ به منطقه‌ای برویم، نوک بزنیم و برگردیم، نمی‌شود تبلیغ!، تبلیغ باید مستمر باشد ۱۰ سال، ۱۵ سال، ۲۰ سال بیاییم از یک جا شروع کنیم، کار کنیم تا آنچه رسالت ما است و بذری که کاشته ایم به نتیجه برسد.
در بحث تحول نظام آموزشی مبتنی بر تبلیغ قطعاً نهادهای عالی حوزوی باید نقش آفرین کنند؛ به نظر شما چه نهادهایی باید ورود کنند و به وظایف خود در این عرصه عمل کنند تا نظام آموزشی تبلیغ محور شکل بگیرد.
حجت‌الاسلام والمسلمین اقبالی:
در پاسخ به این سوال به نظر می‌آید که شورای عالی، نقش بسیار تعیین‌کننده‌ای را دارد، مسئولین ستادی اگر در این قضیه ورود کنند، می‌تواند خیلی تأثیرگذار باشد. مسئله بعدی، خود مدیران مدارس نقش ارزشمندی در فعالیت های تبلیغی در مدارس دارند. اگر واقعا در خصوص تبلیغ دغدغه وجود دارد، مسئولین و برنامه ریزان باید به صورت جدی نسبت به این موضوع توجه و اهتمام داشته باشند، نمی توان امر تبلیغ را به یکی دو ماه محدود ساخت، تبلیغ باید مستمر و پایدار باشد. در حال حاضر طلبه‌های ما، در بیش از ۱۰ شهر کشور رفته اند و بعضا تا ۵۰ روز حضور تبلیغی داشتند و هم اکنون برخی از طلاب ما ۵۰ روز است که حضور تبلیغی و فرهنگی دارند. طلاب ما بعضا با هزینه شخصی به تبلیغ می روند، که موفق شدند بسیاری از دانش آموزان را جذب حوزه کنند، صحبت من برای امسال و سال بعد نیست، نگاه به تبلیغ باید درست شود تا بتوانیم به نتایج مطلوب دست پیدا کنیم. امروز نگاه جامعی نسبت به امر تبلیغ نداریم، این نگاه باید درست شود، الان ما داریم با افتخار از جیب خودمان در خصوص تبلیغ کار می کنیم.
حجت‌الاسلام والمسلمین صبوری:
طرحی را برای حضور علما در استانهای محل زندگی شان ارائه دادیم، مثلا فلان عالم برای یزد یک ماه به یزد برود و ما برنامه ریزی می کنیم برایشان تا در شهرهای مختلف حضور یابد، فلان عالم برای بوشهر است، ما شهرهای مختلف استان بوشهر را هماهنگ میکنیم تا انبوه زیادی از جوانان، نوجوانان، فرهنگیان، بانوان از مباحث تبلیغی آنان بهره مند شود، اما متاسفانه این اقدام صورت نگرفت، اگر به منظور دغدغه حضرت آقا این اقدام از سوی علمای حوزه آغاز شود بدون تردید موجی از نشاط و امید در بنده جامعه شکل میگیرد ولی متأسفانه تا این لحظه چنین اتفاقی نیوفتاده است.
طرح عشیره
حجت الاسلام والمسلمین اقبالی:
وقتی کلمه تبلیغ برای سطح یک بکار گرفته می شود یک حساسیت خاصی ایجاد می کند، لذا کار فرهنگی تبلیغی حساسیت کمتری دارد، در حال حاضر مربی ما با سرگروهی که مشخص شده است به مساجد می روند و تعداد ۵۰ دانش آموز را راهبری می کند، نمی خواهیم سخنرانی کند، بلکه بازی های فکری، بینشی، قصه گویی، بیان احکام از جمله مسائلی است که هم اکنون در قالب فعالیت های فرهنگی- تربیتی و تبلیغی در حال انجام است.
با توجه به حرکت تبلیغی پیامبر اکرم(ص) در صدر اسلام مبنی بر دعوت خویشان و بستگان به اسلام، طرح «عشیره» را به منظور آغاز فعالیت های تبلیغی پیشنهاد می کنم، امروز در خانواده و اقوام خودمان هستند جوانان، نوجوانان که گاهی رها می کنیم و فقط به اهالی محل می پردازیم و دیگران، در حالیکه اقوام و خویشان هم جزئی از جامعه و مخاطب تبلیغی ما هستند.
یکی دیگر از مشکلات موجود مرتبط با امر تبلیغ، تکثر نهادهای متولی است که هر کدام شیوه و دستورالعمل خود را دارند، لذا آنطوری که شایسته است از مبلغ حمایت نمی کنند، سازمان تبلیغات، دفتر تبلیغات و معاونت تبلیغ این سه نهاد متولی امر تبلیغ هستند که طلبه بین این نهادها می ماندکه به کدام مراجعه و فعالیت تبلیغی خود را ساماندهی کند.
حجت الاسلام والمسلمین صبوری:
در صحبت های رهبر انقلاب چهار نکته کاربردی وجود داشت، یکی از نکات کاربردی معظم له، مخاطب شناسی بود که فرد در چه مرحله فکری است و دارای چه آسیب ها و مشکلاتی ممکن است باشد، بعد ببینیم در برابر این مخاطب چه کارهایی را می توانیم انجام دهیم، نکته دیگر توجه به جوانان بود، ابتدا باید معضلات را بیابیم و شناسایی کنیم مشکلات جوانان را و سپس عمیق روی آن کار کنیم.
مبلغ ما باید یک دور دغدغه‌های فرهنگی حضرت آقا را که به صورت کتاب تألیف شده است را بخواند، سپس آن را انتقال بدهد، من این کتاب را مطالعه کرده ام و در ۵ جلسه برای طلبه ام بیان کرده ام، باید برنامه ریزی کرد، کرسی های آزاد اندیشی پیرامون این مباحث راه اندازی کرد.
حوزه موفق کدام است؟
در ملاک های یک حوزه موفق، هیچوقت مباحث تبلیغی جایگاهی ندارد، اگر به فرض بخواهیم از مدرسه ای حمایت کنیم، یکی از ملاک های حوزه موفق، عملکرد تبلیغی این مدرسه است، یعنی برای اینکه بودجه و اعتباری مالی یک مدرسه را کاهش یا افزایش بدهیم، نگاه به فعالیت های تبلیغی مدرسه در منطقه جغرافیایی آن می اندازیم، این نوع نگاه یعنی حمایت از تبلیغ و فعالیت های تبلیغی که امیدوارم به این نقطه برسیم.
حجت الاسلام والمسلمین اقبالی:
امروز در رتبه بندی مدارس با یک معضل مواجه هستیم، چون شاخص ها و معیارهایی که مد نظر قرار گرفته است تا چه میزان اساسی و اصولی است، چراکه برخی از اموری که در مدارس در حال انجام است با این شاخص های مورد نظر قابل ارزیابی نیست و با شاخص های مادی نمی توان آن را ارزیابی کرد.
واقعاً حرف خیلی زیاد است کاش فرصت‌ها بیشتر می‌بود بیشتر حرف می‌زدیم، منتهی من یک درخواستی دارم شما به عنوان اصحاب رسانه گاهی می‌بینیم این موازی‌کاری‌هایی که در بحث نهادهای فرهنگی تبلیغی می‌بینیم گاهی در حوزه کاری شماها هم ما می‌بینیم، اینکه دو خبرگزاری یک موضوع را دنبال می کنند و با هم ورود می کنند، ما آخرش متوجه نشدیم نتیجه کار شماها چیست؟ یعنی که شما دارید کار انجام می‌دهید و کار بسیار ارزشمند و مقدسی است، یک حرکت، حرکت بسیار ارزشی است حداقل اگر جایی نبود ما حرفمان را بزنیم بالاخره اینجا آمدیم حرفمان را می‌زنیم، ولی من خواهش من اینست که بیایید بگوئید در زمینه فرمایشات مقام معظم رهبری ودغدغه های ایشان چه مقدار کار شده و خروجی و نتیجه آن چیست؟
نکته حائز اهمیت دیگر، این است که علاوه بر کارشناسان بالای حوزوی از بدنه حوزه و مدیران مدارس به منظور بهره مندی از نظرات استفاده کرده اید، این کار ارزشمندی است و امیدوارم به همین دو سه جلسه اکتفا نکنید، کار را توسعه دهید و از نظرات سایر مدیران و که فعال تر هستند در عرصه تبلیغ استفاده کنید.
نکته سوم، موارد ضبط شده را بایگانی نکنید، اینها را استخراج کنید و با توجه به ساعت های که نشست برگزار شده گزارشی را با مطالبی که ارائه شده به مدیران و مسئولین حوزه ارائه دهید.
حجت‌الاسلام والمسلمین صبوری:
در امر تبلیغ خود حضرت آقا راهکار را ارائه دادند. حضرت آقا می‌فرماید که ما احتیاج داریم به یک قانون اساسی تبلیغی و چند سطر شرح وظایف مطابق با نیازهای روز، مخاطب شناسی به شیوه نوین و تنظیم شیوه های اثرگذار تبلیغی، اینها مواردی است که توجه به آن می تواند بسیاری از دغدغه های را مرتفع کند.
۳۱۳/۱۷
نظر شما