خبرگزاری حوزه | در آموزه‌های دین مبین اسلام، زن و مرد به رعایت حیا و عفت در افکار، گفتار و رفتار سفارش شده‌اند؛ که البته حیا در افکار، مهمتر از آن دو نوع‌ دیگر است؛ زیرا چه بسا بی‌حیایی در افکار، منجر به بی‌عفتی گردد.

یک نوع علاقه‌ به جنس مخالف که این روزها در بین نوجوانان رایج است، اصطلاح کراش (Crush) می‌باشد که عبارتست از داشتن احساس علاقه‌ی پنهانی، شیفتگی کوتاه، گذارا و شدید نسبت به فردی دیگر؛ به گونه‌ای که شخصِ مقابل معمولا از علاقه‌ی آن فرد به خود هیچ اطلاعی ندارد و یا دسترسی به آن فرد ممکن نیست و هیچ رابطه‌ی صمیمی یا عاشقانه بین آنها شکل نگرفته است. این ارتباط اغلب یکطرفه و در موارد نادر دو طرفه است یعنی هر دو نفر به هم علاقه‌مند هستند؛ اما از علاقه‌شان به یکدیگر بی‌اطلاع‌اند زیرا هیچ‌گاه این علاقه را به یکدیگر ابراز نکرده‌اند.

انواع کراش

گونه‌ای از کراش این است که فرد، احساسات شدیدی نسبت به شخص دیگر دارد که عامل برانگیزاننده‌ی این احساسات می‌تواند وجود توانایی و قابلیت‌هایی در فرد مقابل نظیر هنرمندی، ورزشکاری، خوانندگی و حتی توانایی‌های علمی باشد؛ در نوع دیگر، این علاقه بر اساس جذابیت‌های فیزیکی شکل می‌گیرد یعنی تمرکز نوجوان فقط بر امور سطحی مانند ظاهر آن شخص، نحوه‌ی صحبت کردن، لبخند زدن و... است.

آری وجود اینچنین ویژگی‌ها در طرف مقابل سبب می‌گردد نوجوان نسبت به او ارادت بیش از حد پیدا کند؛ این ارادت گاه بدون هیچ‌گونه ردپایی از احساسات عاشقانه و میل جنسی شکل می‌گیرد؛ اما گاهی نیز این ارادت توام با شهوت، شیدایی و شیفته‌گی‌ است.

نکته‌ی غیرقابل کتمان در هر کدام از انواع کراش‌زدن، آسیب‌زا بودن آن است زیرا نوجوان ناخواسته از فرد مورد علاقه‌ی خود همانندسازی می‌کند که این امر ریشه در الگوپذیری دوران نوجوانی دارد؛ البته بسیار نادر است که نوجوان از قابلیت‌های طرف مقابل الگوگیری کند زیرا کسب قابلیت‌ نیاز به تلاش، صرف زمان و زحمت فراوان دارد که در این دوران نوجوان به دلیل راحت‌طلبی و کم حوصله‌گی، کمتر به سمت و سوی تقلید از محاسن فرد مقابل سوق داده می‌شود بلکه بیشتر به تقلید در ظواهر او می‌پردازد که گاه با فرهنگ جامعه‌ی ما ناهمگون است و در اغلب مواقع منجر به انحرافات اخلاقی می‌گردد.

ارتباط با نامحرم، هر چند در عالم فکر صورت گیرد، دسترسی به جنس مخالف در عالم واقع ناممکن باشد و هیچ‌گونه میل جنسی در کار نباشد، باز می‌تواند آسیب‌هایی را به همراه داشته باشد؛ زیرا انجام گناه در وجود انسان به‌ صورت تدریجی‌ شکل می‌گیرد و به تعبیر قرآن کریم سیاست شیطان در فریب انسان، به صورت گام‌به‌گام است به همین دلیل خداوند در قرآن انسان را از پیروی کردن از گام‌های شیطان نهی می‌کند و می‌فرماید: «ولا تَتَّبِعُوا خُطُواتِ الشَّیطانِ إِنَّهُ لَکُمْ عَدُوٌّ مُبین»

«و از گام‌های شیطان، پیروی نکنید! چه اینکه او، دشمن آشکار شماست»؛(بقره،۱۶۸)

همچنین نبی مکرم اسلام -صلی الله علیه و آله و سلم- می‌فرمایند:«حُبُّکَ لِلشَّیْ ءِ یُعْمِی وَ یُصِمُ» ، (محبت تو به چیزی (ترا) کور وکر می‌کند.) ؛ من لا یحضره الفقیه، ج۴، ص۳۸۰

با این وجود چه بسا نوجوان، امر ضد ارزش را بخاطر ارادت‌های بی‌جا، ارزش تلقی کند؛ بعلاوه اینکه وجود هیجانات دوران نوجوانی یکی از عوامل کاهنده‌ی قدرتِ تحلیل و تشخیص است.

به نظر می‌رسد نوجوانان ناخواسته برای در امان ماندن از عوارض و آسیب‌های رابطه‌ی نامشروعِ دو طرفه با نامحرم که به رِل‌زدن معروف است خود را در دام علاقه‌ی دیگری بنام کراش می‌اندازند. برخی از نوجوانان گمان می‌کنند کراش‌زدن هیچ‌گونه آسیبی در پی‌ ندارد، غافل از اینکه هر چند آنان در کراش دچار روابط پر خطر نمی‌شوند؛ اما در عوض خود را در معرض آسیب‌های دیگری قرار می‌دهند؛ به بیان دیگر آسیب از بین نمی‌رود بلکه شکل آن تغییر می‌کند.

آسیب‌های کراش‌زدن عبارت‌اند از: تقلیدهای کورکورانه، بی‌اخلاقی، سردرگمی، به بازی گرفتن احساسات خود، از دست دادن تمرکز و قوه‌ی تحلیل، ایجاد درگیری ذهنی، ایجاد شادابی و نشاط کاذب و دچار شدن به خیال‌پردازی که عدم کنترل هیجان را به دنبال دارد. بنابراین اگر نوجوان، به غیرمنطقی و نامعقول بودن این دلبستگی واقف گردد در مواجهه با چنین دلبستگی‌هایی، خردمندانه عمل می‌کند نه منفعلانه.

در پایان به چند راهکار برای نوجوانان، جهت پرهیز از کراش‌زدن اشاره می‌شود:

۱) خودتان را سرزنش نکنید.

۲) در زندگی برنامه‌ داشته باشید و زمان مشخص و محدودی برای حضور در فضای مجازی برای خود در نظر بگیرید و با در نظر گرفتن جریمه خود را به انجام آن پایبند کنید.

۳) ساعتی را به کار، تلاش و ورزش اختصاص دهید.

۴) به صورت آزادانه و به راحتی بدون هیچ‌گونه هراس از قضاوت‌شدن، احساساتی که در زمینه‌ی کراش دارید را با یک مشاور متعهدِ متخصص، در میان بگذارید و از او مشورت بگیرید.

۵) در دورهمی‌های خانوادگی حاضر شوید و در کنار افراد خانواده بودن را بر غرق شدن در افکارتان ترجیح دهید و سعی کنید از بودن در کنار آنها لذت ببرید.

۶) هر گاه تمایل به فردی که روی او کراش دارید در شما ایجاد شد با انجام تحرّک‌های فیزیکی، فکر کردن به او را به تعویق انداخته و به آینده موکول کنید.

۷) در صورتی که ذهن شما ناخواسته متمرکز به شخصی شد که روی او کراش دارید، افکارتان را پردازش کنید و عاملی که شما را متوجه‌ی او کرده‌است را کشف و رفع کنید.

۸) اگر کراش شما، از نوع کراش جنسی است با توجه به اینکه فعلاً شرایط ازدواج برای شما فراهم نیست سعی کنید به او فکر نکنید، او را نبینید و بطور کلی از هرآنچه گرایش شما را به سمت او برمی‌انگیزاند دوری کنید؛ زیرا تمرکز بر نامحرم ولو در حوزه‌ی ذهن، علاقه‌ی انسان را نسبت به آن شخص شدیدتر می‌کند و چه بسا ممکن است این علاقه‌مندی‌، منجر به پیامدهای رفتاری خارج از چارچوب دین، از قبیل نگاه‌، صحبت‌، شوخی، خنده و حتی خلوت کردن با آن فرد گردد و چنانچه دسترسی به آن فرد ممکن نباشد، فرد مجبور می‌شود برای رفع نیاز خود، فرد دیگری را جایگزین آن شخص نماید.

بنابراین لازم است نوجوانان عزیز، تا هنوز شرایط ازدواج برای‌شان فراهم نیست، صبر و عفت پیشه کنند و چشم، دل و فکر خویش را از آلودگی پاک نگه دارند.

بنابر آنچه ذکر شد، لازم است نوجوانان در الگوپذیری نیز حدود و ثغور را رعایت کنند؛ زیرا وابسته‌گی‌های عاطفیِ غیرمنطقی، ممکن است دیر یا زود گسسته شود و این گسستگی عواطف، بیماری‌های روحی و مشکلات روانی زیادی در پی‌ خواهد داشت.

مرضیه رمضان‌قاسم