به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه، حجتالاسلام والمسلمین ابوالقاسم مقیمی حاجی، معاون پژوهش حوزههای علمیه به مناسبت آغاز هفته پژوهش به همراه مدیران خود با حضور در خبرگزاری حوزه، ضمن تسلیت ایام شهادت حضرت صدیقه طاهره(س) و آغاز هفته پژوهش و پاسداشت زحمت پژوهشگران در راستای ترویج مکتب اهل بیت(ع) و رساندن پیام دین به جامعه هدف، اظهارکرد: در بحث پژوهش، معاونت پژوهشی حوزه در راستای سیاستگذاری و ترویج امرپژوهش و هم در بخش «واحدهای آموزشی مدارس و مراکزحوزههای علمیه» و در بخش «مراکزپژوهشی و پژوهشهای حرفهای» فعالیتها و وظایف مهمی برعهده دارد.
وی افزود: در بخش واحدهای آموزشی سعی بر این بوده که طی یکی دوسال اخیر بتوانیم پیوند میان آموزش و پژوهش را فراگیرتر کنیم و حضور پژوهش را در بدنه نظام آموزشی جدی تر و معنادارتر رسمیت ببخشیم و واحدهای آموزشی را درگیر امر پژوهش کنیم.
حجتالاسلام والمسلمین مقیمی حاجی ادامه داد: سیاست معاونت پژوهش آن است که پژوهش همچون مکمل در نظام آموزش ارائه گردد و به جایگاه واقعی خود برسد و در موضوعات پژوهشی و عناوینی که طلاب در سطح یک و دو انتخاب می کنند در راستای واحدهای آموزشی باشد و آنجایی مطالعه کنند و قلم بزنند که آموزش دیدهاند، چرا که گره خوردن فعالیتهای قلمی پژوهشی یک طلبه سبب ارتقای درک او از مفاهیم علمی و تحصیلی خواهد شد.
معاون پژوهش حوزههای علمیه بیان کرد: ما در واحدهای آموزش مجموعه فعالیت هایی از جمله جشنواره علامه حلی را پیگیری کرده و آن را به جشنوارههای مدرسهای توسعه و ارتقا داده و وارد نظام آموزشی کرده ایم تا رقابت پژوهشگران از درون مدرسه آغاز شود.
حجت الاسلام والمسلمین مقیمی حاجی با بیان اینکه در بحث کلان سیاستگذاری و راهبری امر پژوهش، توجه به دو امر با اهتمام بیشتری دنبال میشود، گفت: اول، ارتقای زیرساختهای پژوهشی در نظام تحصیل و دوم توجه به سوقدادن پژوهشهای حرفهای برای پاسخ به نیازهای نظام است. در بعد اول امسال کتاب مهارتهای پژوهشی سطح یک به نگارش درآمد که در ماههای آتی رونمایی و برای مدارس علمیه ارسال میشود همچنین هر سال شاهد برپایی جشنواره علامه حلی هستیم و ۳۰۰ مدرسه این جشنواره را برگزار میکنند.
برپایی ۱۳ دوره تربیت مدرس مهارت های پژوهشی
استاد حوزه علمیه با بیان اینکه تاکنون ۱۳ دوره تربیت مدرس مهارتهای پژوهشی سطح یک به اجرا درآمده است، اضافه کرد: کد استادی هم برای اولین بار در نظام آموزش طراحی و ابلاغ شد، زیرا تاکنون برای مهارت پژوهش، کد استادی نداشتیم ولی برای فقه واصول و ... داشتیم همچنین بخش استادان جشنواره علامه حلی به عنوان کار جدیدی از امسال آغاز شد و از برگزیدگان این بخش در ماه قبل تجلیل کردیم.
معاون پژوهش حوزه علمیه اظهار کرد: بحث شهریه تکمیلی هم از دیگر موضوعاتی است که مورد توجه قرار گرفت همچنین ارتقاء امتیاز پژوهشی پژوهشگران و لحاظ آن در حمایتهای مرکز خدمات حوزه دنبال شد و افرادی از سوی معاونت به مرکز خدمات معرفی شدند و این مرکز از این پژوهشگران حمایت کرده است.
وی از راهاندازی سامانه پژوهشگران خبر داد و افزود: این کار هم از دیگر کارهایی است که از سال قبل به صورت آزمایشی ایجاد و راهاندازی شد و به مرور با ثبت اطلاعات پژوهشگران شاهد ثبت ۱۹ دسته از فعالیتهای پژوهشی هستیم؛ در هفته آینده به صورت رسمی از این سامانه که به مرکز خدمات حوزه و بخشهای دیگر متصل است، رونمایی خواهد شد.
فعالیت ۱۱۰۰ کانون علمی
حجت الاسلام والمسلمین مقیمی حاجی با اشاره به ایجاد کانونهای علمی تصریح کرد: امروز ۱۱۰۰ کانون علمی در واحدهای آموزشی با حضور یک استاد و تعدادی از طلاب در راستای احیای سنن حوزوی و ارتباط بیشتر تربیتی علمی میان استادان و طلاب برنامهریزی شده است.
وی افزود: موضوع دیگری که از دو سال قبل عملیاتی شد ایجاد پژوهشسراهای استانی است؛ همه استانها زیرساخت لازم را برای ایجاد پژوهشکده ندارند لذا هر سال تعدادی از پژوهشسراها فعالیت خود را شروع کردند که هم اکنون قریب به ۳۰ پژوهشسرا در بیش از ۲۰ استان در حال فعالیت است. همچنین راهاندازی دفاتر انجمنهای علمی هم از کارهایی است که در استانهای مختلف در حال اجراست.
معاون پژوهش حوزه علمیه با اشاره به پژوهش در نظام کلان حوزه و در پاسخ به نیازهای جامعه، اظهار کرد: امروزه شاهد فعالیت پژوهشگاههای بزرگ با توانمندی و تولیدات خوب و ارزشمند در رشتههای مختلف هستیم که دغدغه اصلی آن پاسخ به نیازهای جامعه است؛ در معاونت پژوهش، شورای هماهنگی مراکز پژوهشی ایجاد شده است و به دغدغههای کلان پژوهشی در حوزه میپردازد؛ مصوبات این شورا به شورای تخصصی پژوهش ارسال و ابلاغ میشود لذا این شورا ارتباط خوبی با مراکز پژوهشی ایجاد کرده است به گونهای که در سال قبل توافقهای مختلفی با مراکز پژوهشی در راستای رفع نیازهای نظام بسته شده است.
ثبت نام کانون های علمی طلاب در ۱۶ رشته گرایش
استاد حوزه علمیه اظهارکرد: کانونهای علمی طلاب نیز در۱۶ رشته گرایش علمی به موضوعات مختلف علمی ثبت نام می کنند، تا بتواند زیرساختهای گروهای پژوهشی را تشکیل و طلاب با انجام کارهای گروهی و ارائه تحقیق و پژوهش و نقد شدن در راستای صیقل قلم و رشد علمی یک طلبه که وارد چالش شده است، ارتقا پیدا کنند.
معاون پژوهشی حوزههای علمیه با بیان اینکه هم اکنون حدود ۸۰ نشریه علمی تخصصی و بیش از ۱۲۰ نشریه علمی پژوهشی و علمی تدریجی در حوزههای علمیه وجود دارد ادامه داد: معاونت پژوهش برای ایجاد انگیزه در بین طلاب نشریات واحدهای آموزشی خود را از۳۰ نشریه به ۱۵۰ نشریه ارتقا داده است و همواره در مسیر کیفیسازی امرپژوهش درسی و تحقیق پایانی پرداخته وهر ساله در ستاد پژوهش استانها به دنبال نظارت بیشترو کیفی سازی زیرساختهای لازم برای نظارت بر ارتقای پژوهشهای درسی و تحقیق پایانی بوده که در همین راستا نسخه اولیه کتاب کارگاهی آموزش مهارت پژوهشی آماده و به زودی منتشر خواهد شد.
وی تصریح کرد: فعالیتهای پژوهشی هم در سطح کلان حوزه با توجه به دغدغههای رهبر معظم انقلاب و اهمیت موضوع تبلیغ که آن را به معنای رساندن پیام دینی به مخاطبان تعریف کردند، بخشی از رسالت تبلیغ را پژوهش در بر میگیرد، بر همین اساس شعار هفته پژوهش هم به عنوان «جهاد علمی، پشتیبان تبلیغ» نامگذاری شده، لذا بخشی از این رسالت هم در تولید محتوا، طراحی روشها و قالبهای جدید را در بر میگیرد.
حجتالاسلام والمسلمین مقیمی حاجی خاطر نشان کرد: ما با حمایت از بین دهها اثری که پژوهشگران آزاد تولید کردند، برخی از آنها را منتشر کرده و طبق هماهنگی که با نهاد پژوهشی حوزوی داشته ایم تعدادی نیز به ثمر نشسته و درهفته پٰژوهش شاهد رونمایی از برخی از آثار پژوهشی نهادهای مشترک حوزوی و دبیرخانه معاونت پژوهش خواهیم بود.
دریافت ۴ هزار طرح در دبیرخانه پژوهشهای نظام
این قرآنپژوه حوزه علمیه بیان کرد: سیاست ما در دبیرخانه حمایت از پژوهشهای مورد نیاز نظام، پاسخگویی به نیازهای روز جامعه است؛ در دو سال قبل ۴ هزار طرح در ۲۶ رشته و گرایش علمی به دبیرخانه واصل شد که ۱۰۰ پروژه به تولید محصول رسیده است.
وی ادامه داد: در حوزه نشریات علمی هم شورای اعطای مجوز به توسعه این نشریات کمک کرده است و در هفته آینده هم نشستی با حضور نشریات علمی پژوهشی و تخصصی حوزوی برگزار خواهد شد و در این باره به بحث و تبادل نظر میپردازیم.
استاد حوزه علمیه با بیان اینکه بازدید و تکریم از پژوهشگران همچنین نشستهای علمی متعدد برای ترویج پژوهشهای مختلف در آستانه صدسالگی حوزه برگزار خواهد شد، اظهار کرد: درباره پاسخ به شبهات به خصوص در فضای مجازی هم کارهای مختلفی انجام شده است؛ از جمله اینکه مجتمع تبلیغ در معاونت تبلیغ حوزه راه اندازی شد که با رویکرد پاسخ به شبهات فضای مجازی فعالیت دارد.
وی افزود: دبیرخانه حمایت از پژوهشهای مورد نیاز نظام هم که با مراکز مختلف مرتبط است این دغدغه را دارد؛ مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهات حوزههای علمیه هم در فضای مجازی به پاسخ به مسائل اصلی میپردازد و تاکنون صدها نشست در موضوعات مختلف برگزار کرده است و در قالب رادیو اینترنتی پاسخ و تلویزیون اینترنتی، همچنین تولیدات مختلف رسانهای به فعالیت میپردازد.
لزوم تقویت اندیشکدهها
حجت الاسلام مقیمی حاجی با بیان اینکه در پژوهش نیازمند یک نهاد واسط هستیم و آن ایجاد و ارتقاء اندیشکدهها است، ادامه داد: در برخی کشورها تا هفت هزار اندیشکده دارند ولی در ایران این تعداد، محدود است و یا صرفا اسمی جدید برای همان فعالیتهای پژوهشی گذشتهاند لذا یکی از برنامههای در دست طراحی، تعریف جدید از اندیشکده و طراحی و ارتقای آن است.
استاد حوزه علمیه با اشاره به لزوم فعالیتهای میدانی برای نشر تولیدات پژوهشی، اظهار کرد: تولیدات رسانهای از انبوه تولیدات مکتوب امری ضروری است. مکتوبات باید به صورت موشنگرافی و کارهای چند رسانهای به صدها و هزاران محتوا و پیام تبدیل و در فضای مجازی نشر داده شود.
وی تاکید کرد: حدود ۵۰۰ مرکز آموزشی فعال در کشور داریم که بیش از هزار و صد کانون علمی در این مدارس فعالیت دارند و بیش از نیمی از آنها استاندارد لازم را دارند.
حجت الاسلام والمسلمین مقیمی حاجی تصریح کرد: برای همه استانها پروژه نیازسنجیهای دینی و فرهنگی طراحی شده است همچنین طرح سنجش جغرافیای فرهنگی و دینی هر استان، میزان حوزهها، شخصیتهای فرهنگی و دینی و ... در همه استانها در حال اجراست.
برگزاری بیش از ۳۰ کرسی آزاداندیشی
وی با اشاره به بحث کرسیهای آزاداندیشی اظهار کرد: در سال قبل، با تلاش کمیته مرکزی آزاداندیشی در تمامی استانها این کمیته ایجاد شده است و تقریبا اکثر استانها این کمیته را دارند؛ در سال قبل طبق آمار کمیته مرکزی بیش از ۳۰ کرسی آزاداندیشی در استانها برگزار شد.
معاون پژوهش حوزه علمیه اضافه کرد: تعریف ما از کرسیهای آزاداندیشی به گونهای است که با کرسیهای ترویجی و علمی تفاوت داشته باشد زیرا در شورای عالی انقلاب فرهنگی عنوان مجزایی برای آزاداندیشی ندیدهاند و آن را ذیل تریبونهای آزاداندیشی تعریف کردهاند ولی این کار در حوزه تفکیک شده است.
وی ادامه داد: شورای عالی انقلاب فرهنگی کرسیهای آزاداندیشی را در رده دانشجویی تعریف کرده است و عدم تفکیک میان تریبون آزاداندیشی، کرسی آزاداندیشی و کرسیهای علمی و ترویجی خودش آفاتی دارد.
حجت الاسلام والمسلمین مقیمی حاجی با اشاره به فعالیت فراون پژوهشگاههای حوزوی در پاسخگویی به نیازهای روز، اظهار کرد: شاید هر پژوهشگاه بزرگ ما در طول چند ماه اخیر بالای ۵۰ تا ۶۰ نشست برگزار کردهاند که بعضا برخی متناسب با مسائل روز مانند قرآن سوزی، حجاب و غزه و ... بوده است و خروجی این نشستها که عمدتا با حضور یک ارائهدهنده، دو ناقد و دبیر علمی است در فضای مجازی و مکتوب و رسانهها نشر داده شده است.
معاونت پژوهشی حوزه های علمیه افزود: در هفته آتی در کنار نشستهای مختلفی که به نیازهای جامعه می پردازد انجمن های علمی و گروههای مختلف دانشی، در راستای نیازهای نظام و جامعه نشست هایی را از جمله نشستهای مقاومت فلسطین؛ آسیب شناسی پژوهش در حوزه های مختلف؛ توسعه پژوهش و ارتقاء سطح کیفی بخش مطالعات و مراکز ترویجی و همچنین نشست با مدیران و سردبیران نشریات علمی و پژوهشی علمی و ترویجی و علمی تخصصی با حضورآیت الله اعرافی برگزار خواهیم کرد.
حجتالاسلام والمسلمین مقیمی حاجی در پایان گفت وگوی خود به برگزاری نمایشگاهی با مشارکت واحدهای پژوهشی حوزوی و مراکز و نهادهای حوزوی در دی ماه سال جاری خبر داد و افزود: طی مصوبه مراکز و نهادهای حوزوی دی ماه با برپایی نمایشگاهی آخرین دستاوردهای پژوهشی و محصولات علمی پژوهشگران و مراکز حوزوی را به نمایش خواهیم گذاشت.
گفت وگو از اکبر پوستچیان