به گزارش خبرگزاری حوزه، به مناسبت ایام ماه محرم الحرام، گزیده‌ای از بیانات رهبر معظم انقلاب به عنوان پرونده ویژه «گفتمان عاشورا» در مورد جریان شناسی و تحلیل چرایی و اهداف قیام عاشورا تقدیم شما فرهیختگان می‌شود.

* قیام عاشورا؛ مقابله با جدایی دین از سیاست

ماه محرم به مناسبت آغاز سال ،هجری از اوّل اسلام تا امروز حائز اهمیت بوده است و بعد از فاجعه ی عاشورا این اهمّیّت مضاعف شده است هر چه در تاریخ پیش میرویم حوادث گوناگون و قضایای مختلف اهمیت این ماه را باز هم افزون تر و بیشتر میکند.

هجرت پیامبر؛ چهره ی سیاسی اسلام

مسئله ی هجرت در تاریخ اسلام و هجرت پیغمبر بسیار مهم و معنادار است. با هجرت پیغمبر در حقیقت مرحله دوم، مرحله بسیار اصلی و مهم دعوت اسلام شروع شد اهمیت هجرت پیغمبر از اینجاست که دین خدا فقط ایمان قلبی، نیست فقط یک سلسله ای اعمال فردی مثل نماز و روزها و ذکر و عبادت نیست؛ دین خدا یعنی قالب زندگی مردم شکل نظام اجتماعی مؤمنین و اگر ما دینی را پیدا کنیم در دنیا که در دلهای مردم به صورت ایمانی باشد و احیاناً عمل و حرکتی را در بخشی از زمینه های زندگی مسائل خانواده، مسائل شخصی بر می‌گزیند و ایجاد کند، اما شکل نظام اجتماعی و اداره ی جامعه و حکومت و سیاست و تدبیر امور زندگی با آن دین نباشد طبق فرهنگ قرآن و معرفت قرآنی این دین شکست خورده است؛ این دین تحقق نیافته است.

تحقق دین و پیروزی حقیقی هر دینی به این است که یک جامعه و عده‌ای از مردم را بتواند اداره کند؛ زندگی حیات اجتماعی، اقتصاد، جنگ و صلح، روابط فردی و روابط با بقیه ی مردم دنیا را دین تنظیم میکند. به مجموع اینها گفته میشود سیاست. وقتی دینی اداره ی یک جامعه را به دست گرفت یعنی سیاست زندگی مردم را چه در امور فردی و چه در امور اجتماعی توانست هدایت و اداره کند آن وقت این دین به مقصود خود و به تحقق واقعی خود رسیده است. بعد نوبت این است که این دین در سایه ی این نظام اجتماعی یکایک مؤمنین را با تربیتها و تهذیبهایی که برای انسان قائل است به کمال برساند.

اسلام یک دین کامل است

بنابراین اگر بعثت انجام گرفته بود اما هجرت تحقق پیدا نکرده بود، مطمئنا دین اسلام پیروز نشده بود با بعثت عده ای از مردم ایمان می آوردند و یا مخفیانه یا آشکارا عبادتی هم انجام میدادند، اما آن عده مؤمنین در چهارچوب و در قالب یک نظام طاغوتی، یک نظام جاهلی، یک نظام مشرکانه زندگی میکردند آن دین دین بود اما سیاست نبود.
هر دینی که با سیاست اداره ی مردم توأم نباشد، دین کامل نیست همچنان که همه متفکرین و مصلحین و و آگاهان در طول قرنها اشاره کردند اسلام دینی است که دیانت و سیاست را از هم جدا نمیکند.

مسیحیت و دین یهود هم دیانت را با سیاست همراه و توأم میداند، منتها آن ادیان را تحریف کردند و دین اسلام که تحریف نشده است، به دلیل این است که در آن احکام حکومت هست، مسائل اقتصاد هست، مسئله ی جنگ و و دفاع هست، مسائل مربوط به روابط اجتماعی و سیاسی و ملی و بین المللی هست، پس اسلام که یک دین کاملی است آیا میتوانست در صحنه ی زندگی مردم تحقق پیدا کند؟

وقتی که هجرت انجام می‌گرفت. پس هجرت جزو اخیر علت تامه و متمم بحث است و اگر هجرت نبود، بعثت یا بی‌فایده بود یا در قرنهای متمادی ممکن بود با حرکتی و با انقلابی به نتایج خودش برسد. این اهمیت هجرت است.

کربلا امتداد هجرت

اینجاست که اهمیت مسئله عاشورا و بعد دیگر محرم آشکار میشود؛ چرا که هجرت حسین بن علی از مدینه به مکه و از مکه به کربلا و آن قیام خونین و آن حادثه فاجعه آمیز درست دنباله ی هجرت پیغمبر بود؛ چون زمان امام حسین مسئله این بود که دین از سیاست جدا شده بود.

زمان امام حسین کسی از دستگاه حکومت دنبال مردم راه نمی افتاد که اگر معتقد به خدا هستند آنها را زیر فشار قرار بدهد، یا اگر نماز میخوانند آنها را از نماز منع کند. اعتقاد به خدا و اصول دین و اعمال عبادی و فردی در دورانی که امام حسین قیام کرد در خطر و تهدید نبود، البته در بلندمدت آری؛ اما در آن زمان مردم آزادانه به اسلام اعتقاد داشتند و آزادانه عبادات و اعمال را انجام میدادند.

همین کارهایی که امروز در همه ی کشورهای اسلامی تقریباً انجام میگیرد، آنچه در دوران امام حسین مورد تهدید بود حاکمیت اسلام بود، قدرت سیاسی اسلام بود، زمامداری بر مبنای احکام اسلامی بود، عده‌ای در رأس دستگاه حکومت و قدرت سیاسی قرار گرفته بودند که از اسلام و آیین الهی الهام نمیگرفتند؛ از شهوات و نیات پلید و هواهای نفسانی خودشان الهام میگرفتند، امام حسین با این جنگید ما میتوانیم قاطعانه ادعا کنیم که حرکت حسین بن علی در پس حقیقت حرکت خونینی بر ضدّ جدایی دین از سیاست بود. پس ماجرای عاشورا و حادثه خونینی که در سال شصت و یکم هجرت به وجود آمد دنباله ی هجرت پیغمبر برای تشکیل نظام اسلامی بود؛ منتها پیغمبر میخواست این نظام را بنیانگذاری کند و حسین بن علی میخواست این نظام را بازسازی کرد؛ بعد از آنکه به دست حکومت بنی امیه و دشمنان دین از مسیر اصلی منحرف شده بود. این تفسیر درست حادثه ی عاشورا و فهم صحیح مسئله ی هجرت است.

تأثیر محرم در انقلاب اسلامی ایران

مسئله محرم در طول تاریخ به سبب همین خصوصیات در جامعه ی اسلامی و بویژه در جامعه شیعی، یک برجستگی خاصی داشته است البته در بلاد اسلامی غیر شیعی هم ماجرای عاشورا و مسئله ی مصیبت بزرگ اهل بیت در طول تاریخ مورد توجه قراررداشته که ماجراهایی در این زمینه هست.

صدای تکبیر بر صدای تیراندازی فائق آمد و سرانجام خون بر شمشیر پیروز شد

در تاریخ معاصر ما، محرم یک حالت ویژه ای در نهضت اسلامی پیدا کرد؛ یعنی در محرم سال ۵۷ از سوی رهبر بزرگوار این انقلاب و امام عظیم الشان یک سیاست جدیدی در نهضت و مبارزه اعلام شد و آن سیاست پیروزی خون بر شمشیر بود مسئله ی پیروزی خون فقط یک شعار برانگیزاننده نبود؛ یک حرف برانگیزاننده شمشیر که پشت آن یک سیاست عمیق اسلامی نباشد نبود؛ این یک سیاست عظیم اسلامی بود.

امام در این پیام به ملت ایران تعلیم میدادند که باید به مناسبت حلول محرّم همان نقشی را ایفاء کنید که حسین بن علیه ایفا کرد و آن نقش مظلومیت قهرمانانه و مقاوم است؛ یعنی در مقابل حرکتی که رژیم جبّار ستمشاهی انجام داده است و خواهد داد، در مقابل آن قساوت آن شقاوت شما که سلاح ندارید ،شما که اهل جنگ مسلحانه نیستید، شما که یک توده ی انبوه مؤمن و با اخلاص هستید، ایمان و اخلاص را با خون خودتان تضمین کنید و به دنبال آن پیروزی را اجتناب ناپذیر کنید.

سیاست مظلومیت مقاوم درست همان سیاست حسین بن علی است که در ایران هم همین سیاست عمل شد و موفق شد؛ یعنی جمعی در مقابل قساوتها و شقاوتهایی که بر آنها وارد می‌آید و مظلوم واقع میشوند، این مظلومیت را تحمل کنند و از راه خودشان منحرف نشوند، منصرف نشوند، راه را ادامه بدهند ولو به قیمت جانشان.

این سیاستی بود که مردم هم این را فهمیدند و دیدید که از شب اول محرم در خیابانهای تهران در محلات مختلف صدای تکبیر مردم با صدای تیراندازی عُمّال و مزدوران رژیم آمیخته شد و صدای تکبیر بر صدای تیراندازی فائق آمد و سرانجام خون بر شمشیر پیروز شد.

باید ایستاد و باید راه را ادامه داد و مقاومت کرد

اگر این سیاست ،نبود اگر مردم احساس نمیکردند علی رغم مظلومیت شدیدی که دارند باید بایستند و باید راه را ادامه بدهند و مقاومت کنند که همان سیاست حسین بن علی است،انقلاب پیروز نمیشد. امام به ما درس داد و آموخت که باید این ضرباتی را که بر شما وارد می‌آید، به قیمت جانتان هم که شده تحمل کنید و راه را ادامه دهید دشمن توان محدودی دارد قادر نیست این ضربات را مرتباً و پی در پی وارد کند و بالاخره از کار خواهد افتاد. آن روز روز مرگ دشمن است همین طور هم شد. این سیاست، سیاست مستمر ماست. در طول تاریخ این گونه بوده؛ الان هم همان گونه است در آینده هم همچنان خواهد بود.«۱۳۶۶/۶/۶»