خبرگزاری حوزه | بارها در مورد «ادراک اجتماعی» (social perception) گفته و نوشته ام. چیزی که در حکمرانی امروز ایران عموما نادیده گرفته میشود.
مواجهه با پدیدهها و اتفاقات در یک جامعه بدون توجه به ادراک اجتماعی اساسا یا محکوم به شکست است یا طعم پیروزی را در اذهان به ارمغان نمی آورد.
به عبارت دیگر پشتیبانی مردم از یک تصمیم یا حمایت مردم از یک اقدام یا تشکر جامعه از زحمات حاکمیت، همه نیاز به ادراک دارد و اگر این ادراک مدیریت نشود، تمام این پشتیبانی ها، حمایت ها و قدردانی ها به مرور کم رنگ میشود و این، یک فرایند اتوماتیک است نه یک پروژه.
این ادراک زمانی اهمیت بیشتری پیدا میکند که ادراک نخبگان یا ادراک جبهه انقلاب باشد. نخبگان و انقلابیترها که نقش موثرتری در فضای جامعه دارند اگر دچار خطای ادراکی شوند کار، سختتر میشود چون ادراک آن ها به مردم سرریز میشود. ضمن اینکه کار فرهنگی و تبیین اگر قرار باشد توسط اینها در میان مردم صورت گیرد نیاز به یک استقرار ذهنی و شفاف در خود آنها دارد.
پس از این مقدمه، در ماجرای مواجهه ایران با جنایات رژیم غاصب اسرائیل، ادراک مردم، نخبگان و بچههای جبهه انقلاب با سوال هایی مواجه شده است که همین سوالها گاهی ناامیدی، گاهی دلسردی، گاهی ترس و گاهی تصویرسازی و تحلیلهای غلط از وضعیت و نقش مسئولین تولید می کند.
فارغ از اینکه این پرسشها درست است یا خیر، اما این پرسشها اساسا محترم است و باید پاسخ داده شود.
قطعا در مسائل نظامی و امنیتی نمیتوان گزارش فعالیتها و علل و عوامل وضعیت را به روشنی با همه در میان گذاشت اما میتوان با طبقه بندی، بخشی از تلاشها و دغدغههای نیرویهای نظامی و مسلح و دولتی را در مواجهه با اسرائیل به تصویر کشید؛ اینکه بیکار ننشسته اند، اینکه چه چیزهایی را بررسی می کنند، اینکه چرا فعلا اقدام قابل رؤیتی نشده است، اینکه چه کسانی در حال تصمیم گیری هستند، اینکه نقش ها چگونه تقسیم شده است و غیره.
اساسا «صحبت با مردم» یکی از سادهترین و مهمترین راههای اصلاح ادراک است. تاکنون غیر از رجزهای نظامی (که قطعا بجا و لازم هم هست)، صحبت دیگری با مردم نشده است.
سکوت طولانی مدت و عدم تلاش واضح برای اصلاح ادراک اجتماعی، چه بخواهیم چه نخواهیم تداعیکننده انفعال است؛ هرچند واقعا انفعالی وجود نداشته باشد.
ادراک اجتماعی اساسا با واقعیت کار ندارد، ادراک اشاره به ذهنیت مردم دارد؛ یعنی ممکن است در واقعیت در همین لحظه، ایران در حال کنش بر علیه اسرائیل باشد اما ادراک اجتماعی چیز دیگری را فهم کند.
نمی توان نسبت به ادراک اجتماعی بی تفاوت بود؛ چراکه مشارکت و حمایت در همهی انواعش را بعدها با چالش روبرو می کند.
احمد اولیایی