به گزارش خبرگزاری حوزه، مرحوم آیتالله ریشهری در یکی از سخنرانی های خود به موضوع تغییر ناپسندها پرداخت و گفت:
«و فیما أنکَرتَ تَغییر»؛ این جمله، ششمین جمله از بند بیستم دعای نورانی مکارمالاخلاق است که امام زینالعابدین(ع) در مقام مناجات و بهعنوان مقدمه برای درخواستهای پس از آن، خطاب به خداوند سبحان میفرماید: «و در آنچه دوست نداری، تغییری هست.»
در ریاض السالکین در شرح این جمله، چنین آمده است: «أنکَرتُ علیه فِعلَه إنکاراً عِبتُه هَجُنتُه وغَیّرتُ الشیءَ تغییراً أزَلتُه عمّا کان علیه فتَغَیَّر؛ یعنی أنّک قادرٌ علی تغییرِ ما لا تَرتَضیه بما تَرتضیه»؛ کارش را انکار کردم؛ یعنی کار او را زشت و ناپسند شمردم و چیزی را تغییر دادم؛ یعنی آن را از حالت اولیهاش برگرداندم؛ پس بهشکلی دیگر درآمد.
بنابراین، مقصود این است که ای خدا! تو توانایی این را داری که آنچه را نمیپسندی، به چیزی که میپسندی، دگرگون سازی.
طبق این معنا، جمله یادشده مصداقی از جمله پیشین است که فرمود: «و لِما فَسَدَ صَلاح»؛ زیرا کسی که اعمال فاسد انسان را به صلاح تبدیل میکند، در واقع اعمال ناپسند و منکر او را به کارهای پسندیده و معروف تغییر داده است.
منکراتی که خداوند توانایی تغییر آنها را به کارهای معروف دارد، همه بدیها و گناهان را در بر میگیرد و در مقابل، انواع خوبیها در عنوان معروف جای میگیرند و برای شناخت معروف و منکر، در شماری از روایات، ما را به داوری وجدان (فطرت) فرا خواندهاند؛ چراکه فطرتهای پاک و سالم توانایی تشخیص «خیر» از «شر»، «معروف» از «منکر»، «بِرّ» از «اثم» و «احسان» از «اسائه» را دارند.