به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه، امر تبلیغ از بدو تأسیس حوزههای علمیه همراه و عجین با علما و طلاب بوده است. توجه ویژه به مسئله تبلیغ احکام و مسایل دین جزو دغدغههای اساسی بزرگان دینی و حوزوی است. رهبر معظم انقلاب اسلامی نیز در دیدار سال گذشته خود با جمعی از طلاب و مبلغین حوزه علمیه بر لزوم مرتبه نخست قرار گرفتن تبلیغ در حوزه علمیه تاکید کردهاند.
با توجه به اهمیت امر تبلیغ و تاکید ویژه رهبر معظم انقلاب اسلامی، طرح ملی جشنواره نوآوریهای تبلیغی «جنات» از سوی معاونت فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم با مشارکت سایر مراکز و موسسات حوزوی روی دست گرفته شده است.
در این راستا، نشست خبری این رویداد با حضور حجتالاسلام والمسلمین سعید روستاآزاد معاون فرهنگی و تبلیغی و اباذر جعفری مدیرکل تبلیغ تخصصی معاونت فرهنگی تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی، امروز دوشنبه ۲۱ آبان ۱۴۰۳ در سالن جلسات مرکز همایشهای غدیر برگزار شد.
جشنواره جنات مسیری برای دیده شدن ایدههای نوآورانه تبلیغی
حجتالاسلام والمسلمین روستاآزاد طی سخنانی در این نشست با اشاره به دیدار سال گذشتهی علما و طلاب و اساتید حوزوی با رهبر انقلاب اسلامی و تاکید ایشان بر وجهه تبلیغی حوزویان، به نقل از رهبر معظم انقلاب گفت: تبلیغ مرتبه اول در حوزهها است. اولویت حوزهها تبلیغ است که اگر به این مهم توجه نکنیم ممکن است به استحاله فرهنگی دچار شویم و نتوانیم جامعه را به سمت صلاح برگردانیم.
وی با بیان اینکه در وضعیت کنونی به لحاظ تحولات ذهنی مخاطب دچار تحولات اساسی در امر تبلیغ شدهایم و نمیشود تحولات ذهنی مخاطب را در فعالیتهای تبلیغی مدنظر قرار نداد، گفت: ما در گذشته توصیه به اجتناب از رفیق بد میکردیم اما اکنون رفیق بد در جیب افراد است. نباید همیشه در پی پاسخ به شبهات باشیم بلکه باید بخشی از فعالیتهای تبلیغی طلاب تهاجم به مبانی فکری و اندیشهای نظام سلطه باشد.
روستاآزاد با اشاره به تاکید رهبر معظم انقلاب اسلامی بر لزوم دارا بودن روحیه جهادی در کنار مباحث علمی و مهارتی، گفت: تاکید دیگر ایشان توجه ویژه به نسل جوان و نوجوان بود.
وی افزود: رهبر معظم انقلاب بر شکلگیری کانونهای عظیم تبلیغی در حوزه علمیه تاکید کردند که باید در سه محورِ ۱- تهیه مواد تبلیغی بهروز و متناسب با تحولات فرهنگی داخلی و بینالمللی و اولویتهای ذهنی مخاطب، ۲- تنظیم شیوههای اثرگذار تبلیغی و ۳- تربیت مبلغین حسب این مواد و شیوههای تبلیغی، فعالیت جدی داشته باشند.
معاون فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی با اشاره به کاستیهای کمّی و کیفی در محورهای فوق یادآور شد: پس از این دیدار، مجموعههای مختلف حوزوی بحث و تبادل نظر کردند و طرحهایی ارائه شد. طرح معاونت فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم نیز برگزاری جشنواره نوآوریهای تبلیغی «جنات» بود.
حجتالاسلام والمسلمین روستاآزاد خاطرنشان کرد: ایدههای نو تبلیغی در روستاها، محلات، استانها و سطح کشور که امتداد اجتماعی داشته و عملیاتی شده باشند و همچنین در عرصه فضای مجازی به شرط آنکه امتداد میدانی داشته باشند میتوانند در جشنواره ملی «جنات» شرکت کنند.
وی عنوان کرد: شناسایی ظرفیتهای کنونی تبلیغ در سراسر کشور و همچنین شناخت خلأهای موجود در زمینه مواد و شیوههای تبلیغی و تربیت مبلغ میتواند مقدمهای برای تشکیل کانونهای عظیم تبلیغی باشد که مطالبه مشخص و شفاف رهبر معظم انقلاب اسلامی است.
حجتالاسلام والمسلمین روستاآزاد با اشاره به اینکه محل فعالیت دبیرخانه جشنواره ملی جنات در معاونت فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی است، گفت: این جشنواره با همکاری همه دستگاههای عضو شامل حوزه علمیه برادران، حوزه علمیه خواهران، مرکز خدمات حوزه علمیه، جامعهالمصطفی، سازمان تبلیغات اسلامی و حوزه علمیه اصفهان و مشهد برگزار شده است.
معاون فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی با تاکید بر لزوم معرفی و تبلیغ این جشنواره گفت: مبلغان برادر و خواهر در سراسر کشور ایدههای جذابی برای جذب مخاطب و استحکام بخشی به اعتقادات و باورهای دینی مخاطبان و حتی در حوزه تهاجم به مبانی نظام سلطه ارائه کردهاند. ایدهها در قالب پیشرویدادهای مختلف تا پایان آذرماه مورد ارزیابی داوران قرار میگیرند.
جشنواره جنات یک رویداد نمادین نیست
در ادامه، دکتر اباذر جعفری، مدیرکل تبلیغ تخصصی معاونت فرهنگی تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم و دبیر اجرایی جشنواره ملی «جنات» به بیان توضیحاتی در مورد جشنواره پرداخت و گفت: یکی از نکات برجسته فرمایشات رهبر معظم انقلاب اسلامی، عبور از نگاه رایج حوزهها به امر تبلیغ و در مرتبهی اول قرار گرفتن تبلیغ در میان حوزویان است.
وی با تاکید بر اینکه سنت تبلیغ از قدیم الایام در میان مبلغان جاری و ساری بوده است، افزود: ضرورت پرداختن به امر تبلیغ در عصر کنونی خودش را بهتر و بیشتر از قبل نشان داده است.
مدیرکل تبلیغ تخصصی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم به این نکته اشاره کرد که با توجه به پیشرفت و قالب جدیتر پیدا کردن امر پژوهش و آموزش در حوزههای علمیه، تا حدودی بحث تبلیغ جایگاه شایسته خود را از دست داده بود که امید میرود با تاکیدات رهبر معظم انقلاب اسلامی و اهتمام مراکز مختلف، اولویت اول بودنِ تبلیغ در حوزه تثبیت گردد.
جعفری با اشاره به اینکه مراکز حوزوی در راستای منویات رهبر معظم انقلاب اسلامی مبنی بر ضرورت توجه به مسئله تبلیغ پیشنهادهایی ارائه کردند، گفت: یکی از آن پیشنهادها برگزاری جشنواره ملی نوآوریهای تبلیغی بود که از ناحیه دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم مطرح شد.
مدیرکل تبلیغ تخصصی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم با بیان اینکه جشنوارهها یکی از ابزارهای تثبیت و ارتقای فعالیتها هستند، افزود: این جشنوارهها نشاندهنده عملکرد یک فعالیتاند که میتوانند آن فعالیت را در منظر دید عموم قرار بدهند، لذا از این جهت در تثبیت جایگاه تبلیغ موثر واقع میشوند.
وی افزود: در عین حال علاوه بر این مزیتهای عمومی جشنوارهها، هدف و رویکرد اصلی طراحی جشنواره ملی «جنات» این است که بتواند الگوها و فعالیتهای میدانی نوآورانه را شناسایی کند و آنها را در معرض دید تمامی مبلغان قرار بدهد، به نحوی که بتوانند الگو بگیرند و بر اساس آن مدلها فعالیت کنند.
جعفری با تاکید بر اینکه این رویکرد باعث شده تا در جشنواره قیوداتی برای پذیرش فعالیتها گذاشته شود، گفت: جشنواره مصوب شورای هماهنگی نهادهای عالی حوزوی است و همه ۹ نهادی که در آن شورا عضویت دارند در دبیرخانه جشنواره نیز نمایندگانی معرفی کردهاند.
وی با اشاره به اینکه دبیرخانه جشنواره طی ۷ جلسهای که تاکنون برگزار کرده است، نسبت به موضوع، محورها و همچنین بخش ویژه جشنواره مصوباتی داشته است، افزود: با توجه به اینکه حوزهی تبلیغ حوزهی گستردهای است، بویژه با احتساب تبلیغ نوین و تبلیغ در رسانه و فضای مجازی، محوریت جشنواره جنات نیز نوآوریهای تبلیغی در حوزهی تبلیغ چهره به چهره است. بر این اساس، فعالیتهای مجازی و رسانهایِ صرف در این مرحله شرکت داده نمیشوند مگر اینکه امتداد یک کار میدانی و تبلیغی باشند. به عبارت دیگر یعنی از ظرفیت فضای مجازی و رسانه در کنار تبلیغ میدانی و چهره به چهره استفاده شده باشد.
جعفری با بیان اینکه جشنواره ملی جنات از نظر موضوعی همه موضوعاتی که تبلیغ دینی میتواند شامل بشود را فرا میگیرد و محدودیتی ندارد، گفت: البته طبیعتا برخی از موضوعات اهمیت ویژهای دارند لذا بخش ویژهای نیز برای جشنواره از نظر موضوعی تصویب شده که امتیاز ویژه دارد که شامل موضوعات «خانواده، زیست عفیفانه و هویت نوجوان و جوان» است که به عنوان بخش موضوعی ویژه جشنواره جنات تعریف شده است.
مدیرکل تبلیغ تخصصی دفتر تبلیغات اسلامی قم با اشاره به اینکه الزاما فعالیتهای تبلیغی در این جشنواره پذیرفته میشود، گفت: ایدهای که جنبه عملیاتی پیدا نکرده است شامل جشنواره نمیشود، بلکه باید «فعالیتی» باشد که همراه با جنبه نوآورانه و خلاقانه است.
جعفری با اشاره به اینکه قابلیت استخراج مدل و الگو از فعالیت مد نظر یکی از شاخصههای مهم داوری است، گفت: با این حال، از نگاه شرکتکنندگان، هر فعالیت میدانی تبلیغی که دو شاخصه خلاقیت و نوآوری را داشته باشد میتواند در جشنواره ملی جنات شرکت کند.
وی با اشاره به اینکه ارتقا و تثبیت جایگاه تبلیغ در میان حوزویان و حتی جامعه و همچنین استخراج الگوهای موفق تبلیغی از اهداف جشنواره جنات است، افزود: مهلت ثبت فعالیتها در این جشنواره تا پایان آذرماه است که اگر قرار بر تمدید باشد در آینده اطلاعرسانی خواهد شد.
مدیرکل تبلیغ تخصصی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم گفت: تاکنون قریب به ۵۰۰ فعالیت در جشنواره ثبت گردیده و مراحل بررسی در دبیرخانه آغاز شده است.
وی با تاکید بر اینکه هدف جشنواره جنات صرفاَ برگزاری یک رویداد نمادین نیست، گفت: ما به دنبال این هستیم که جشنواره جنات بتواند زمینه توسعه و تکثیر فعالیتهای موفق تبلیغی را فراهم کند، لذا برنامههای پساجشنواره یکی از اقدامات جدی روی دست است که بعد از توسعه فعالیتهای موفق جشنواره و همچنین استخراج الگو و معرفی آنها به سایر مبلغین، زمینه توسعه فعالیتهای تبلیغی خلاق و موثر را فراهم خواهد کرد.
نحوه ارسال فعالیتهای تبلیغی به دبیرخانه
جعفری در این خصوص گفت: برخی از فعالیتها در حوزهی تولید محصول فرهنگی و تبلیغی بوده و تبعا به صورت حضوری و میدانی قابل استفاده است. ولی عمده فعالیتهای تبلیغی به صورت خدمات تبلیغی است. به عنوان مثال یک اردو چندان برنامه محصولمحور نیست؛ در این موارد مبلغین با فرمهایی که به سامانه جشنواره به آدرس jannatt.ir ارسال میکنند فعالیتهای خود را معرفی خواهند نمود و در ادامه از دبیرخانهی جشنواره فرم تکمیلی بررسی فعالیت دریافت میکنند. بعلاوه مصاحبه تکمیلی در دبیرخانه و مستنداتی که از خدمت تبلیغی و فرهنگی ارائه میشود، مجموعا مبنای داوری قرار خواهد گرفت.
دبیر جشنواره ملی جنات، چاپ کتابچهای از لیست فعالیتهای موفق دریافتی در جشنواره و برگزاری نمایشگاه را از برنامههای دیگر اختتامیه جشنواره توصیف کرد که بر اساس برنامهریزیهای اولیه قرار است در بهمنماه برگزار شود.
جوایز در نظر گرفته شده برای نفرات برتر جشنواره
وی در مورد تعداد نفرات برتر و میزان جوایز این جشنواره نیز گفت: طبق برنامهریزیها، از حدودا ۲۰ نفر در موضوعات مختلف تقدیر خواهد شد. سه نفر اول در سه موضوع ۳۰ میلیون، نفرات دوم ۲۰ میلیون تومان، نفرات سوم ۱۵ میلیون تومان و ده نفر شایسته تقدیر نیز ۵ میلیون تومان دریافت خواهند کرد که البته با توجه به استقبال خوبی که از جشنواره شده است احتمال افزایش حجم جوایز و تعداد نفرات برتر وجود دارد.
جعفری با بیان اینکه این مرحله از جشنواره منحصرا ویژه مبلغان است، گفت: البته ضرورت و الزامی به داشتن پرونده تبلیغی در دفتر تبلیغات حوزه علمیه و یا نهادهای دیگر تبلیغی نیست و ویژگی طلبه بودن -دانشآموختگان حوزوی که فعالیت تبلیغی داشته باشند- شاخص پذیرش فعالیتها خواهد بود. اما در جشنوارههای بعدی بخشی برای فعالین فرهنگی و آزاد در نظر گرفته خواهد شد.
مدیرکل تبلیغ تخصصی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم با اشاره به سابقهی سه نوبت برگزاری جشنواره جنات در عرصههای نوین تبلیغی یادآور شد: ویژگی جشنواره کنونی این است که عرصهی حضوری، چهره به چهره و فعالیتهای میدانی تبلیغ را پوشش میدهد.
امتیاز ویژه برای ارتباط با نسل نوجوان و جوان در فعالیت ارسالی به جشنواره
وی در مورد نحوه سنجش مخاطبمداری فعالیتهای دریافتی گفت: ما ۲۱ شاخصه داریم که تعدادی از آنها در حوزه مخاطب و اثرسنجیِ فعالیت است. نوع مخاطب یکی از شاخصههای موثر در ارزیابی است. تخاطب با نسل نوجوان و دانشآموز امروزی یکی از امتیازاتی است که لحاظ میشود. همچنین اثرسنجی از میدان نیز به نحو مختلفی بازتاب میشود. معمولا نوع این فعالیتها در نهادهای تبلیغی ثبت شده است که بررسی میشود.
جعفری در پایان گفت: در این مرحله، فعالیتهای جشنواره از جهت گستره نسبت به کشنگر، ملی است، یعنی کنشگران ملی میتوانند شرکت کنند. اما عرصه فعالیت میتواند ملی و یا بینالمللی باشد. بر این اساس منعی برای شرکت غیرایرانیها وجود ندارد. با این حال تمرکز اصلی روی کنشگران تبلیغی داخلی است.
انتهای پیام