به گزارش خبرگزاری حوزه،« ارزیابی روش شناختی رویه‌های مطرح در تفسیر موضوعی» عنوان کتابی است به قلم حجت الاسلام قمرزاده مدیر گروه فقه قرآن وحدیث مرکز فقهی ائمه اطهار علیهم السلام و عضو هیئت علمی دانشگاه صدا و سیما که به تازگی از سوی دفتر نشر مرکز فقهی ائمه اطهار (ع) رونمایی و روانه بازار نشر شده است.

این کتاب با یک روش پژوهشی نو در مطالعات تفسیر تطبیقی تلاش دارد ضمن عرضه رویه‌های مختلف در تفسیر موضوعی و معرفی آنها از ابعاد مختلف، همچون مبانی، خاستگاه و مدل تحلیلی و گزینش آیات به مقارنه و مقایسه این رویه‌ها پرداخته و هرکدام از آن‌ها را مورد سنجه قرار می‌دهد.

نویسنده این کتاب در گفت و گو با خبرنگاران به مناسبت انتشار و رونمایی از این کتاب به توضیح و تشریح ضرورت موضوع کتاب و نیز چگونگی تألیف آن پرداخته است.

وی درباره موضوع کتاب و ضرورت پرداختن به آن، گفت: این کتاب، کتابی است که در حوزه تفسیر موضوعی است و رویه های مختلف و شیوه های مختلف تفسیر موضوعی را معرفی کند. ما در کتاب «ارزیابی روش شناختی رویه‌های مطرح در تفسیر موضوعی» تلاش داریم که به روش مقایسه و مقارنه به معرفی رویه های مختلف تفاسیر و شیوه های مختلف تفسیر موضوعی بپردازیم و به همین خاطر کتابی است که یکجا به این بحث اشاره دارد.

حجت الاسلام قمرزاده در ادامه با اشاره به ویژگی‌ها و شاخصه‌های مختلف کتاب افزود: همان‌طور که اشاره شد ویژگی تفسیری این کتاب این است که به صورت مقارنه و مقایسه با روش مطالعات تطبیقی سعی می‌کند رویه های جدید و نوپدید که در حوزه تفسیر تطبیقی است انجام دهد؛ و در بحث روشی شیوه خوبی دارد. یکی اینکه دیدگاه ها در حوزه رویه‌های تفسیر موضوعی یکجا دیده شده اند که این خودش می‌تواند یک شاخصه دیگری باشد. این کتاب در تلاش است بحث را ارزیابی و نقد کند و نکات و امتیازات مثبت را بگوید. نکته مهم‌تر اینکه متد و روش را مورد ارزیابی قرار می دهد و به محتواهای این رویه ها نپرداخته است؛ چون اگر اینگونه بود در قالب یک کتا ب قابل تجمیع نبود.

وی در قسمت دیگری از این گفت و گو با اشاره به کیفیت تألیف و نشر این اثر بیان داشت: این کتاب در واقع حاصل تدریس های بنده است که در یک دوره دکتری مطرح شد. یکی از نویسندگان کتاب که با تلاش فراوان این کار را انجام داده است خانم دکتر تیموری هستند که همکاری خوبی داشتند و تا زمان نگارش ده ها جلسه علمی و بررسی های مختلف بر روی کتاب انجام شد. سپس به مرکز فقهی ائمه اطهار علیهم السلام تحویل داده شد در آنجا نیز در محک نقد و ارزیابی قرار گرفت و در نهایت در مجموعه انتشارات مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) که یکی از انتشارات معتبر است به چاپ رسید.

مدیر گروه فقه قرآن و حدیث مرکز فقهی ائمه اطهار (ع) در ادامه با اشاره به رویه های ارزیابی شده در این کتاب گفت: رویه هایی که ما دیدیم این است که تفسیر موضوعی یک رویه مشهوری دارد که بزرگانی همچون حضرات آیات مکارم شیرازی، جوادی آملی، سبحانی و آیت الله مصباح یزدی در تفاسیر موضوعی خودشان به این رویه مشهور پرداخته اند. یک رویه ای که شهید صدر تحت عنوان استنطاق به آن پرداخته مورد بررسی قرار گرفته است. رویه ای دیگر تحت عنوان تفسیر تنزیلی که سعی می کند روش های قرآنی را اخذ کند. رویه بعدی، رویه داده بنیاد که در تلاش است در یک مدل تحلیلی، داده ها را کد گذاری و تحلیل کند؛ و در آخر یک مدلی هم رویه واژه محوری که این را هم مورد بررسی قرار می دهد. همه این رویه ها در چند ساحت تنظیم شده است؛ خاستگاه جمع‌آوری آیات، طبقه بندی آیات، تحلیل آیات و پیامدها و نتایجی که از این ها به دست می آید. هم امتیازات و هم نکاتی که نویسندگان احساس کردن نیاز به تکمیل دارد را بررسی کرده اند. در نهایت نتیجه ای که حاصل شد این است که همه این رویه ها هرکدامشان می توانند حیطه مخصوص به خودشان داشته باشند و همدیگر را نفی نکنند. ضمن اینکه می شود یک روشی از امتیازات همه روش ها به دست آورد که آن را روش ترکیبی نام نهاد. که در یک پروژه پژوهشی بعدی تلاش می‌کنیم به آن بحث هم بپردازیم.