به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه از مشهد، شب یلدا، به عنوان بلندترین شب سال، سمبل تجلی عواطف و محبت‌های خانوادگی است که در فرهنگ ایرانی یک جایگاه ویژه دارد. در این شب، اعضای خانواده دور هم جمع می‌شوند تا با خوردن خوراکی‌های مخصوص، گفت‌وگو و داستان‌گویی، حس نزدیکی و صمیمیت را تجربه کنند.

یلدا نماد پایانی بر تاریکی و آغاز روشنایی است و در واقع فرصتی است برای گرامیداشت روابط خانوادگی، احترام به بزرگان و یادآوری ارزش‌های انسانی، در این راستا با زهرا احمدی، طلبه سطح ۴ حوزه علمیه خراسان و مسئول تربیتی تبلیغی مدرسه علمیه اسلام‌شناسی حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها، به گفت‌وگو می‌پردازیم.

به نظر شما شب یلدا چه نقشی در ایجاد صمیمیت در خانواده‌ها دارد؟

شب یلدا فرصتی استثنایی برای گردهمایی خانواده‌ها و تقویت روابط عاطفی میان اعضای خانواده است. در این شب، خانواده‌ها دور هم جمع می‌شوند و با صرف خوراکی‌های مخصوص به گفت‌وگو می‌پردازند. این سنت‌ها به ایجاد حس نزدیکی و محبت در میان اعضای خانواده کمک می‌کند. کلام خداوند نیز در این راستا بسیار آموزنده است. به عنوان مثال، در آیه ۲۳ سوره اسراء، خداوند به اهمیت ارتباطات خانوادگی و صله رحم اشاره کرده است: «وَ قَضَی رَبُّکَ أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا إِیَّاهُ وَ بِالْوَالِدَیْنِ إِحْسَانًا..» این آیه نشان‌دهنده اهمیت نیکی به خانواده به ویژه پدر ومادر و روابط محبت‌آمیز است. شب یلدا به ما این فرصت را می‌دهد که با ایجاد فضایی صمیمی و محبت‌آمیز، این ارزش‌ها را در زندگی‌مان تجلی بخشیم.

آیا می‌توانیم شب یلدا را به عنوان فرصتی برای کمک به نیازمندان مورد توجه قرار دهیم؟

بله، قطعاً. شب یلدا فرصتی است برای کمک به خانواده‌های نیازمند. در این شب، با توجه به روحیه همدلی و محبت، می‌توان کمک کرد و احساس حمایت را به نیازمندان منتقل کرد. در قرآن کریم، خداوند به اهمیت انفاق و کمک به نیازمندان اشاره کرده است. به عنوان مثال، در آیه ۲۷۱ سوره بقره می‌فرماید: «لَا تُبْطِلُوا صَدَقَاتِکُم بِالْمَنِّ وَ الْأَذَیٰ..»، این آیه ما را یادآوری می‌کند که کمک به نیازمندان باید با نیت خالص باشد. شب یلدا می‌تواند فرصتی برای جمع‌آوری کمک‌ها و هدایایی برای کسانی باشد که به آن نیاز دارند، تا آن‌ها نیز بتوانند از شادی این شب بهره‌مند شوند و احساس تنهایی نکنند، همچنین، پیامبر اکرم(ص) فرموده‌اند: «بهترین مردم کسی است که به مردم نیکی کند.» این آموزه‌ها نشان می‌دهد که می‌توانیم در این شب با همدلی و محبت، به تقویت روحیه کمک‌رسانی بپردازیم.

احترام به بزرگ‌ترها یکی از اصول مهم فرهنگی است. شب یلدا چه نقشی در این زمینه ایفا می‌کند؟

احترام به بزرگ‌ترها یکی از اصول اساسی در اسلام است و شب یلدا می‌تواند یک فرصت مهم برای تحقق این احترام باشد. در این شب، اعضای خانواده می‌توانند با گردهمایی در کنار بزرگ‌ترها، محبت و احترام خود را نشان دهند و از تجربیات و حکمت‌های آن‌ها بهره‌مند شوند. در روایات اسلامی، تأکید زیادی بر احترام به بزرگ‌ترها وجود دارد. رسول اکرم (ص) فرموده‌اند: «بَجِّلُوا اَلْمَشَایِخَ فَإِنَّ تَبْجِیلَ اَلْمَشَایِخِ مِنْ إِجْلاَلِ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ» این روایت تأکید می‌کند که احترام به بزرگ‌ترها موجب بزرگداشت خداوند است. شب یلدا فرصتی است که اعضای خانواده می‌توانند با عشق و احترام در کنار یکدیگر باشند و واقعیات زیبای زندگی را در کنار بزرگان و والدین خود تجربه کنند.

دورهمی‌های خانوادگی و صله ارحام چه نقشی در تربیت کودکان دارند؟

دورهمی‌های خانوادگی به ویژه در شب یلدا نقش بسیار مهمی در تربیت کودکان دارند. این نوع گردهمایی‌ها به کودکان کمک می‌کند که با ارزش‌های خانوادگی، فرهنگ و سنت‌های خود آشنا شوند و از تجربیات بزرگ‌ترها بهره‌مند گردند. همچنین، این دورهمی‌ها به کودکان احساس امنیت و محبت می‌دهند و به آن‌ها یاد می‌دهند که چگونه با دیگران ارتباط برقرار کنند. قرآن کریم نیز به اهمیت صله ارحام و ارتباط با خانواده تأکید کرده است. در آیه ۲۳ سوره محمد آمده است: «وَ الَّذِینَ یَصِلُونَ مَا أَمَرَ اللَّهُ بِهِ أَنْ یُوصَلَ...» این آیه نشان‌دهنده اهمیت پیوندهای خانوادگی است. همچنین پیامبر اکرم(ص) فرموده‌اند: «هر کس که می‌خواهد فرزندانش نیکو تربیت شوند، باید خود نیکو رفتار کند.» این بیان تأکید می‌کند که رفتار و تعامل بزرگ‌ترها در دورهمی‌های خانوادگی تأثیر زیادی بر تربیت کودکان دارد.

در دنیای دیجیتال امروز، دورهمی‌های شب یلدا چه نقشی در حفظ ارتباطات انسانی ایفا می‌کنند؟

دورهمی‌های شب یلدا به‌عنوان یک سنت فرهنگی و اجتماعی در ایران نقش مهمی در ارتباطات خانوادگی و اجتماعی ایفا می‌کنند. این دورهمی‌ها به‌عنوان یک پل ارتباطی میان دنیای دیجیتال و دنیای واقعی عمل می‌کنند. در دنیای امروز که ارتباطات دیجیتال غالب شده‌اند، این دورهمی‌ها به نسل جدید یادآوری می‌کنند که ارزش‌های انسانی و اخلاقی همچنان در ارتباطات رو در رو و تعاملات انسانی نهفته است. آیه‌ای که می‌توان به آن اشاره کرد این است: «وَ أَحْسِنُوا إِلَی الْوَالِدَیْنِ وَ الْأَقْرَبِینَ(بقره/۸۳)» این آیه به اهمیت نیکی به والدین و نزدیکی‌ها اشاره دارد و نشان می‌دهد که ارتباطات انسانی باید در اولویت باشد.

همچنین، در روایتی از پیامبر اکرم(ص) آمده است: «خیرکم من یحب لأخیه ما یحب لنفسه» این روایت اهمیت محبت و همدلی در روابط انسانی را تأکید می‌کند و می‌تواند در دورهمی‌های شب یلدا تجلی یابد.

بنابراین، این شب به نسل جدید یادآوری می‌کند که حفظ و تقویت این ارتباطات انسانی و اخلاقی نیز ضروری است.

بسیار سپاسگزارم از شما که وقتتان را به ما اختصاص دادید و این مسائل مهم را به بحث گذاشتید.

خواهش می‌کنم. امیدوارم همه ما بتوانیم از شب یلدا به بهترین شکل ممکن بهره‌برداری کنیم و ارزش‌های انسانی و اخلاقی را در خانواده‌های خود زنده نگه داریم.