یکشنبه ۳۰ دی ۱۴۰۳ - ۰۸:۲۱
فتح گیشه به بهای سقوط فرهنگی زیبنده سینمای ایران نیست / خنده گرفتن از مخاطب به چه قیمتی!؟

به اعتقاد کارشناسان مسائل فرهنگی و منتقدین سینما نباید به بهانه و قیمت افزایش فروش فیلم های سینمایی، شاهد تولید آثار سخیف و مبتذل باشیم که بیش از هر چیز دیگری، فرهنگ جامعه ایران اسلامی را نشانه گرفته است.

به گزارش خبرگزاری حوزه، در سال های اخیر یکی از پربسامدترین گلایه های فرهنگی مردم و خانواده ها ناظر به به روند نزولی کیفیت تولید برخی فیلم های سینمایی بخصوص در عرصه سینمای کمدی بوده به نحوی که به تعبیر یکی از منتقدین سینما، نیاز مخاطب به کمدی موجب سوءاستفاده برخی از سینماگران شده تا به جای ساختن فیلم‌های بامحتوا و استاندارد، آثار بازاری، ضعیف و سخیفی بسازند که نتیجه آن هم چیزی نبوده مگر تخریب فرهنگ.

البته این که فیلم های کمدی در سال های اخیر در رقابت با دیگر آثار هنر هفتمِ وطنی با فتح گیشه و شکستن رکوردها، گوی سبقت را از فیلم های دیگر ربوده‌اند، بر کسی پوشیده نیست اما این مسأله به معنای نادیده گرفتن ضعف های محتوایی این آثار و وجود ابتذال در برخی از این فیلم ها نبوده و نیست.

لزوم نقد جدی آثار سینمای کمدی

به تعبیر محمدتقی فهیم، منتقد شناخته شده سینما، آثار مربوط به سینمای کمدی می بایست به صورت دائمی مورد نقد قرار بگیرد چرا که دارای مرز لغزش شدیدی است.

وی همچنین معتقد است: کمدی‌های امروز متکی به تحقیر مردم و فرهنگ ملی هستند و مردم در آن به خود می‌خندند. فیلم کمدی باید دارای این قدرت باشد که مردم را با هم بخنداند...در هیچ دورانی از تاریخ سینما با تحقیر مردم و شوخی با فرهنگ طبقاتی از مخاطب خنده نمی گرفتند. متاسفانه در سینمای ایران بسیاری از فیلم‌های کمدی تنها به دنبال خالی کردن جیب مخاطبان هستند.

این منتقد سینما همچنین با اشاره به این که سینمای کمدی قادر به بازگشت سرمایه است، خاطرنشان کرد: همین مسأله باعث به وجود آمدن این شائبه می‌شود که بهتر است همه بازیگران را وارد این ژانر کنند تا سوددهی مالی حاصل شود، حتی بازیگرانی که مرتبط با سینمای کمدی نیستند. سینمای کمدی ایران در بهترین شرایط قادر به جذب پنج میلیون مخاطب است، در صورتی که در یک کشور هشتاد میلیون نفری آمار ویژه‌ای به شمار نمی رود.

اُفت سلیقه مخاطب و بی توجهی به فرهنگ سازی

میثم شهردمی عضو انجمن سواد رسانه طلاب و پژوهشگر عرصه سینما نیز با بیان این که به هر حال در تولید آثار سینمایی نباید از سلیقه و ذائقه مخاطب غافل شد، گفت: این سخن بنده به آن معنا نیست که ما صرفاً به دنبال سلیقه مخاطب باشیم آن هم مخاطبی که در سال های اخیر به دلایل مختلف، سطح سلیقه و ذائقه او تا حدودی به سمت فیلم های سخیف و مبتذل گرایش پیدا کرده است بلکه باید توجه داشت که در عین توجه به بُعد سرگرمی در هنر- صنعت سینما می بایست به مقوله فرهنگ سازی و لزوم ارتقای سطح سلیقه تماشاگران نیز پرداخت.

وی با بیان این که تصاحب گیشه به هر قیمتی به آفت جدی سینمای ایران در سال های اخیر تبدیل شده است، افزود: جدای از این بحث که به هر حال مردم و نسل جوان در شرایط سخت اقتصادی، نیازمند شادی و نشاط هستند، باید توجه داشت که فرم و محتوای بسیاری از آثار سال های اخیر هنرهفتمِ وطنی که به عنوان فیلم طنز یا کمدی شناخته می شوند، تناسب و قرابت چندانی با فرهنگ ایرانی- اسلامی نداشته اند و این یک هشدار جدی است از این بابت که به هر حال این قبیل آثار نقش مهمی در ذائقه سازی مردم سینمارو به ویژه نسل جدید دارند.

اشاره به برخی آثار مبتذل و سخیف

شهردمی یادآور شد: نمی خواهم یکطرفه بگویم که همه فیلم های سینمای کمدی لزوماً مبتذل و ضدفرهنگی هستند اما به هر صورت باید بپذیریم که بخش قابل توجهی از آن ها همچون فیلم فسیل، تگزاس، انفرادی، دینامیت، هزارپا و ... واجد چنین اوصافی هستند، هر چند شاید بگوییم که نه به طور صد در صد.

وی خاطرنشان کرد: آنچه از مدیران سینمایی و عزیزانِ تصمیم ساز و تصمیم گیر در این حوزه انتظار می رود این است که به صرف پرفروش بودن یک یا چند فیلم به صرفِ رونق گیشه دل خوش نکنند و آن را نشانه موفقیت تام و کمال ندانند بلکه به این موضوع نیز بپردازند که در نهایت قرار است چه محتوا و پیامی به مخاطب عام در قاب سینما ارایه گردد.

طنز خوب و قابل قبول هم داشته ایم اما...

کارشناس مسائل فرهنگی و رسانه ای همچنین با بیان این که در تولید آثار کمدی باید به همه مقولات سینمایی از جمله فیلمنامه قوی و مناسب نیز توجه داشت، گفت: با وجود آن که در سینمای کشورمان به خصوص در سال های پس از پیروزی انقلاب اسلامی، فیلم های طنز قابل قبول و سالمی چون "لیلی با من است" و یا "مهمان مامان" تولید شده اما واقعیت آن است که در سال های اخیر موج کمدی سازی در سینمای ایران به شکلی بوده که بسیاری از منتقدان با وجود تنوع سلایق و گرایش های سیاسی و اجتماعی از آن با عنوان" روندی انحطاط آمیز از طنز سخیف و مبتذل و بازگشت به فیلمفارسی" یاد کرده اند که باید برای علاج این موضوع از منظر فرهنگی و مدیریتی، چاره ای اندیشید.

خنده گرفتن از مخاطب به چه قیمتی!؟

آرش خوشخو، روزنامه نگار و منتقد سینما نیز در همین زمینه ابراز داشت: در سینمای کمدی فعلی ایران یکی از راه هایی که به زعم برخی کارگردان ها به راحتی می توان ملت را در سینما خنداند، همین لودگی هاست که متاسفانه همراه با شوخی های کلامی و گاه جنسی و نیز جملات و ژست ها و تصاویر دوپهلو و کنایه آمیز است که این روزها به نظر می رسد که بیشتر از قبل هم رونق پیدا کرده است.

وی افزود: برخی از این عبارات سخیف، شوخی جنسی به آن معنا که در سینمای آمریکا و غرب وجود دارد هم نیست بلکه همان لودگی است که متاسفانه حتی برخی کمدی های به ظاهر خوب ما هم به آن دچار شده اند.

وی همچنین تأکید کرد: حدود دو دهه می شود که سینمای ایران به نحوی گرفتار این مشکل شده و حتی وضع گاهی اوقات چنان نامناسب است که انسان نمی تواند به همراه افراد خانواده اش به راحتی به تماشای برخی آثار طنز و کمدی سینما بنشیند و لذا به عقیده بنده، منتقدان باید این مساله را متذکر شوند تا بلکه در آینده کمدی های بهتر و سالم تری در سینمای کشور ما تولید و اکران گردد.

گزارش: سید محمدمهدی موسوی

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha