به گزارش خبرگزاری حوزه، حجت‌الاسلام والمسلمین فرجی به سؤال خبرنگار حوزه‌نیوز با موضوع «تعادل حضور خانواده در خانواده و جامعه» پاسخ داد که تقدیم شما فرهیختگان می شود.
* چگونه می‌توان بین مسئولیت‌های خانوادگی زنان و حضور اجتماعی آنها بدون اینکه ارزش‌های سنتی خانواده تحت تأثیر قرار گیرد؛ تعادل ایجاد کرد؟
ما چنین چیزی در اسلام نداریم که اسلام مخالف حضور زن در اجتماع باشد.
در عرصه‌های مختلفی که نیاز به حضور زن در اجتماع است، در میدان‌های مختلف، ائمه معصومین (ع) ما اولین کسانی هستند که اجازه می‌دهند و همراهی می‌کنند تا خانم‌ها در این عرصه‌ها حضور پیدا کنند.
بنابراین، شما حضرت زینب (س) را در عرصه کربلا می‌بینید، همسران امام حسین (ع) و برخی دیگر را در کربلا مشاهده می‌کنید، فرزندان امیرالمومنین (ع) را از جنس زن در کربلا می‌بینید، و حضرت زهرا (س) را وقتی نیاز به حضور در اجتماع است، در مسجد در حال خطابه می‌بینید.
این‌ها نشان می‌دهد که اسلام مخالفتی با حضور زن در اجتماع ندارد، اما مسئله رعایت اولویت‌هاست؛ اینکه ما نباید اولویت‌ها را به هم بریزیم.
یکی از مشکلات اصلی در مسائل و اختلافات خانوادگی، «عدم رعایت اولویت‌ها» است. درست است که اسلام با حضور زن در اجتماع مخالفتی ندارد، اما این حضور باید در چه جایگاهی باشد؟
جایگاه شغلی و اجتماعی زن باید به‌گونه‌ای باشد که او توانایی و تحمل انجام آن کار را داشته باشد.
به عنوان مثال، زن نمی‌تواند در معدن کار کند، چرا که حتی مردان نیز گاهی در چنین شرایط سخت و طاقت‌فرسایی دوام نمی‌آورند.
متأسفانه در برخی کشورهای اروپایی، حتی گزارش‌ها و عکس‌هایی وجود دارد که نشان می‌دهد زنان در معادن کار می‌کنند که این مسئله بسیار عجیب و نادرست است.
حضور زن در اجتماع باید متناسب با ظرفیت‌های وجودی او باشد. این مسئله بسیار مهم است و مهم‌تر از آن، این است که حضور زن در اجتماع باید به‌گونه‌ای باشد که به «اولویت‌های اصلی او» آسیب نزند.
اولویت اولیه یک زن، «حضور او در کانون خانواده و در کنار فرزندانش» است. امروزه در مباحث روان‌شناسی، زنانی که نمی‌توانند حضور حساب‌شده و برنامه‌ریزی‌شده‌ای در کنار فرزندان خود داشته باشند، باعث ایجاد اختلالات جدی در رشد و تربیت فرزندان خود می‌شوند.
با این حال، نقش اجتماعی زن نیز مهم است و در بسیاری از شرایط، حضور او در اجتماع ضروری است.
قطعاً مشاغلی وجود دارند که مخصوص زنان هستند و در برخی حیطه‌ها، اگر از حضور زنان استفاده نشود، کار به ثمر نمی‌رسد.
به عنوان مثال، ما به مربیان و اساتیدی نیاز داریم که از جنس زنان باشند، زیرا آنها می‌توانند ارتباط بهتری با دانش‌آموزان و دانش‌پژوهان خود برقرار کنند.
گاهی یک مرد نمی‌تواند ارتباط مناسبی با دانش‌آموزان برقرار کند، اما یک زن به راحتی می‌تواند این ارتباط را ایجاد کند.
در عرصه درمان نیز می‌بینیم که بسیاری از مراجعه‌کنندگان، زنان هستند. در این حوزه، اگر پرستارها و کادر درمانی از جنس خود زنان باشند، کارها بسیار بهتر پیش می‌رود. گاهی بر اساس آموزه‌های دینی ما، چاره‌ای جز استفاده از حضور زنان در برخی مشاغل اجتماعی نیست.
بنابراین، هیچ‌گاه اسلام مخالف حضور زن در اجتماع و مشاغل اجتماعی نیست، اما این حضور باید با «رعایت اولویت‌ها»و «متناسب با ظرفیت‌های وجودی زنان» باشد.
فقط نکته مهم این است که اسلام اولویت‌ها را به‌طور دقیق تعریف می‌کند و تأکید می‌کند که این اولویت‌ها باید رعایت شوند.
اگر شما زن را در خانواده نداشته باشید و حضور او را در کنار فرزندان از دست بدهید، قطعاً این بچه‌ها آسیب خواهند دید.
یکی از شگفتی‌های خلقت خداوند در این عالم، «عواطف و احساسات» است که در وجود مادران قرار داده شده است. این عواطف، نقش بی‌بدیلی در تربیت و رشد فرزندان دارند؛ بنابراین، این مسئله باید به عنوان «اولویت اول» مورد توجه قرار گیرد و در کنار آن، اولویت‌های دیگری نیز وجود دارند.
اگر اولویت اول ما به دلیل توجه بیش از حد به اولویت‌های دیگر آسیب ببیند، طبیعتاً دیگر نوبت به اولویت‌های بعدی نخواهد رسید.
این موضوع را باید به دقت مورد توجه قرار دهیم. در آموزه‌های دینی ما، چنین تعبیری وجود ندارد که فرد خود را تباه کند تا دیگران را نجات دهد. بله، «ایثار» وجود دارد، اما ایثاری که انسان را از مسیر هدایت خارج نکند. ایثاری که انسان را در مسیر هدایت و صراط مستقیم ثابت‌قدم نگه دارد.
به عنوان مثال، اگر من در اجتماع حاضر شوم و بخواهم فرزندان و کودکان جامعه را تربیت کنم، اما در این راه از تربیت فرزندان خودم غافل شوم، این رفتار قابل پذیرش نیست.
این مسئله باید به‌گونه‌ای برنامه‌ریزی شود که اولویت‌ها به درستی رعایت شوند. باید تعاریف و برنامه‌هایی داشته باشیم که هر فرد در جایگاه خودش، بتواند اثر مناسب و مطلوب خود را بگذارد.
حضور زن در اجتماع، به شرطی که به اولویت‌های اصلی او، یعنی «نقش او در خانواده و تربیت فرزندان»، لطمه‌ای وارد نکند، نه تنها اشکالی ندارد، بلکه می‌تواند بسیار مفید و مؤثر باشد؛ اما اگر این حضور باعث شود که زن از مسئولیت‌های اصلی خود در خانواده غافل شود، این مسئله قابل قبول نیست.
برای مطالعه متن کامل مصاحبه خبرگزاری حوزه با حجت‌الاسلام والمسلمین فرجی، کارشناس مباحث اخلاق و تحکیم خانواده اینجا را کلیک نمایید.
نظر شما