دبیر برگزاری کنگره بزرگداشت مرحوم حاج شیخ عباس قمی درگفتگوی اختصاصی با مرکز خبر حوزه، فعالیت های انجام شده در این خصوص را تشریح کرد.

آنچه می‌خوانید توضیحات مفصل حجت‌الاسلام والمسلمین سید محمد رضا حسینی دبیر کنگره بزرگداشت محدث قمی است.

* اهداف برگزاری کنگره

اساسا تکریم مقام علمی و شخصیت اخلاقی و عرفانی عالمان و فقیهان در بهسازی فرهنگ عمومی، اجتماعی و دینی مردم تاثیرگذار است؛ شورای سیاست گذاری موسسه آموزشی- پژوهشی کانون نویسندگان قمی به این جمع بندی رسید با توجه به آثار بسیار گرانسنگ محدث کبیر، شیخ عباس قمی و اثر بخشی این آثار در جامعه و نیز علاقه مندی شیعیان نسبت به آثار این عالم ربانی، کنگره ای به پاسداشت مقام علمی و شخصیت فرهنگی و دینی شیخ عباس قمی با هدف نشر آثار، آشنا سازی مردم به ویژه جوانان با اندیشه‌های ایشان، ایجاد بستر مناسب برای ترویج و توسعه فرهنگ تکریم عالمان و اندیشمندان دینی در جامعه اسلامی را برگزار نماید.

* تاثیرات تکریم عالمان و اندیشمندان

در سراسر دنیا در عرصه تکریم و پاسداشت چهره‌ها به ویژه چهره‌های علمی، اقدامات خوبی صورت می‌پذیرد و هر کشوری سعی می‌کند از طرق مختلف اندیشمندان خود را به جهانیان معرفی کند، تا مردم به ویژه جوانان به هویت خود اعتقاد بیشتری پیدا کنند.

تکریم بزرگان، ایمان و باور را در روح و روان مردم به ویژه جوانان ایجاد می‌کند و باعث می‌شود آنان به هویت واقعی خود پی ببرند و عملاً قدردان تلاش عالمان دینی باشند؛ زیرا وقتی عالمی100 عنوان کتاب را در عمر80 ساله خود تالیف می‌کند، جوان ایرانی باور می‌کند اگر او نیز تلاش کند به این جایگاه می‌رسد و به تدریج فرهنگ دانش و پژوهش در جامعه نهادینه می‌شود.

* تشکیل کمیته‌های سه گانه

این کنگره به لحاظ ساختار، دارای سه کمیته علمی، اجرایی و اطلاع رسانی است،کمیته علمی از آغازین روزهای این عزم مهم شکل گرفت و اساساً با تشکیل این کمیته،  هسته‌های جانبی وابسته به عرصه علمی سامان یافت.

از آنجایی که احیا و به روز رسانی آثار محدث قمی اقتضاء می‌کرد تا کمیته علمی قوی تشکیل شود تا به شناسایی مجموع آثار سنگی، خطی و چاپی و ارزیابی دقیق علمی و تحقیقی آنها بپردازد، بر این اساس کارشناسان عضو این کمیته، میزان ارزش علمی، این آثار را محک زده و در صورت نیاز احیا و قوام بخشی کردند و به لحاظ شکلی، محتوایی، استخراج منابع و مصادر اقدامات لازم را روی تالیفات ایشان انجام دادند، همچنین همه سیاست‌های راهبردی در زمینه علمی توسط این کمیته طراحی و اجرا می‌شود.

کمیته اطلاع رسانی هم به عنوان یکی دیگر از کمیته‌ها در عرصه فراخوان مقاله، اطلاع رسانی، ارتباط با مراکز علمی و تحقیقاتی هم سو ، ایجاد سایت، خبرنامه و تولید نرم افزار فعالیت‌های لازم را انجام می‌دهد.

کمیته اجرایی نیز طی دو ماه اخیر تشکیل گردید و فعالیت‌هایی چون؛ چاپ آثار، تولید ساز و کارهای تبلیغاتی، دعوت نامه، شناسایی مکان و ساختمان کنگره، پذیرایی و... را پیگیری می‌نماید.

* شناخت نامه مرحوم محدث قمی

کمیته علمی کنگره، مسئولیت تولید شناخت نامه این عالم ربانی را بر عهده دارد؛ به طوری که طی فراخوان و دعوت‌هایی که از اندیشمندان و بزرگان حوزه دین برای ارسال مقاله به دبیرخانه این کنگره صورت گرفت، تعدادی از چهره‌های توانمند علمی مقالاتی را به دبیرخانه را ارسال کردند که در قالب یک شناخت نامه و مجموع مقالات به چاپ می‌رسد؛ البته برخی مقالات ارزشمند که قبلاً به صورت پراکنده در نشریات مختلف به چاپ رسیده بود، تجمیع و تحت عنوان شناخت نامه پیرامون اندیشه‌های فکری مرحوم شیخ عباس قمی در حوزه فقه، علوم حدیث، تاریخ، سیره و تفسیر گردآوری شد.

این شناخت نامه دارای بیش از10 مقاله از افراد مختلف است که به خاطر اهمیت محتوایی و علمی مقالات، عرضه آن‌ها به صورت دسته بندی کاری مقدس در راستای ارج نهادن به تلاش‌های این عالم ربانی محسوب می‌شود.

* رونمایی از کتابنامه

یکی دیگر از فعالیت‌های کمیته علمی تولید مجموعه آثار ایشان در یک کتابنامه است؛ یعنی کلیه کتاب‌های ایشان که بدست آمده و بیش از 40 جلد می‌باشد، ضمن تنظیم و احیاء، همراه با مجموعه مقالات، شناخت نامه و کتابشناسی در یک مجموعه 45 جلدی به صورت یک شکل و متحد گردآوری شده و در مراسم رونمایی می‌گردد.

* آثار چاپ شده و یا در حال چاپ

مجموعه 11 رساله ای که تاکنون از ایشان بدست ما رسیده، تحت عنوان رسائل در حال چاپ است، همچنین کتاب ترجمه نفس المهموم که توسط مرحوم شعرانی ترجمه شده، کتاب آداب و اخلاق، کتاب وقایع الایام که مناسبت‌های سال، ماه، روز در آن ذکر شده، کتاب شرح حال بزرگان، همچنین مجموعه مقالات نیز در حال چاپ است که در روز مراسم از آنها رونمایی خواهد شد.

* محدث نامه هم منتشر شد

خبرنامه ای تحت عنوان خبرنامه یا محدث نامه که شماره یک آن در 44 صفحه چاپ و شماره‌های 2 و 3 آن نیز به زودی منتشر می‌شود، مطالب و اخبار مربوط به فعالیت‌های کمیته‌های مختلف در عرصه این کنگره را اطلاع رسانی می‌نماید، همچنین در این خبرنامه چند مقاله پیرامون این شخصیت، گزارشی از عملکرد کنگره و معرفی اجمالی آثار ایشان منتشر شده است.

* بهره‌مندی از رهنمودهای مراجع عظام

به منظور بهره مندی از نقطه نظرات و دیدگاه‌های ارزشمند مراجع عظام تقلید در راستای هرچه بهتر برگزار نمودن این کنگره با آیات عظام صافی گلپایگانی، مکارم شیرازی، سبحانی و مظاهری دیدارهایی صورت گرفت.

مراجع عظام و فقهاء و عالمان بزرگوار شناخت کامل و خاطراتی زیبا از ایشان داشتند که بعضاً با یک واسطه و حتی بدون واسطه نقل می‌کردند، که طی گپ ویژه‌برنامه‌ از طریق صدا و سیما به اطلاع مردم خواهد رسید.

به خاطر دارم در یکی از این دیدارها، حضرت آیت الله صافی تاکید داشتند کسی قدر مرحوم شیخ عباس قمی را نمی‌داند و شخصیت ایشان ناشناخته است، مردم کمتر با اندیشه‌های این عالم وارسته آشنا هستند، این مرجع بزرگوار دست‌اندرکاران را تشویق می‌کردند و می‌فرمودند: کار بسیار مقدسی است و ویژگی‌های اخلاقی ایشان را برای مردم بیشتر بیان کنید چون امروز جامعه تشنه اخلاق و عرفان حقیقی است.

همچنین در قالب مصاحبه با برخی بزرگان مانند آیت الله العظمی مظاهری و اکثر دانشمندان و چهره‌های علمی که با اندیشه‌های ایشان آشنایی داشتند به یک سری مطالب جالب و شنیدنی برخوردیم که همه آنها ضبط و مکتوب شده و در کنگره تحت عنوان نشریه رایحه منتشر می‌گردد.

* از فضای مجازی و تکنولوژی روز هم بهره بردیم

امروز استفاده از فضای مجازی در میان مردم به ویژه جوانان بسیار رواج یافته و بخش زیادی از جامعه از فضای مجازی استفاده می‌کنند؛ بر این اساس برای جذب مخاطبین سایت کنگره را به نشانی www.mohades.ir راه‌اندازی کردیم؛ البته این سایت با دامنه‌های .com و .org نیز فعال است.

پژوهشگران و کاربران می‌توانند با مراجعه به این سایت، به منابع ارزشمند و کتب این عالم ربانی دسترسی یافته و از منابع غنی بهره مند شوند.

همچنین با همکاری مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی(نور) نرم افزاری از مجموعه آثار ایشان تولید شده که در روز مراسم رونمایی می‌گردد.

* زندگی محدث قمی به تصویر کشیده می‌شود

از آنجایی که تلویزیون و رسانه‌های تصویری بیشترین مخاطبین را دارند و در قالب فیلم بهتر می‌توان شخصیت ارزشمند ایشان را معرفی کرد؛ بنابراین چند برنامه در قالب مستند و فیلم در حال تهیه است که از جمله آنها، می‌توان به تلاش مرکز پژوهش‌های صدا و سیما برای تهیه 6 حلقه فیلم مستند 25 دقیقه‌ای از زندگی ایشان که مراحل نهایی آن در حال اجرا است اشاره کرد، همچنین سیما فیلم نیز در حال تهیه فیلم نامه ای از زندگی نامه محدث قمی است که کارهای مقدماتی آن به پایان رسیده است.

* 11 آذرماه؛ برگزاری کنگره با حضور یا پیام مراجع عظام

با توجه به حجم فعالیت‌های علمی مرحوم محدث قمی و کثرت تالیفات ایشان که بیش از 40 جلد می‌باشد، از حدود 4 سال پیش این موسسه فعالیت خود را آغاز نمود تا مقدمات برگزاری کنگره ای را در 11 آذر ماه سال جاری فراهم آورد.

مدعوین این کنگره800 نفر از طلاب، فضلا، علما و دانشگاهیان از شهرهای قم، تهران و استان‌های همجوار، برخی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی و مسئولین فرهنگی کشور هستند؛ هرچند مهمانان غیر ایرانی به طور رسمی دعوت نشده‌اند، ولی قطعاً افراد عاشق آثار ایشان در سراسر دنیا وجود دارند که با هماهنگی مجمع جهانی اهل بیت(ع) و سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی از اندیشمندان غیر ایرانی که در روز برگزاری کنگره در قم حضور دارند، دعوت خواهد شد.

همچنین سعی شده از وجود آیت‌الله العظمی مکارم شیرازی یا حضرت آیت‌الله جوادی آملی در مراسم افتتاحیه بهره‌مند شویم، ولی در صورت عدم حضور این بزرگواران حداقل دو پیام از مراجع عظام در این مراسم قرائت خواهد شد.

* نمایشگاهی در حاشیه کنگره

به منظور آشنایی مدعوین با مجموعه آثار ایشان و معرفی تلاش‌های دبیرخانه کنگره، نمایشگاهی در حاشیه این همایش بر پا خواهد شد.

در همین راستا به دلیل برد جهانی تمبر و فضای اطلاع رسانی جهانی که ایجاد می‌کند، با کمک کمیته اطلاع رسانی تمبر یادبودی از این شخصیت ارزشمند دینی تهیه شده که در روز مراسم رونمایی می‌شود.

* مراکز و موسسات همکار

کنگره بزرگداشت مرحوم شیخ عباس قمی در راستای برگزاری هر چه بهتر این مراسم با مراکز و موسساتی همچون دفتر تبلیغات اسلامی، مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه و جامعه المصطفی العالمیه تعامل و همکاری داشته که از همه دست اندرکاران این مراسم تقدیر و تشکر می‌گردد.

* تقدیر از همکاری خاندان محدث قمی

بخشی از موفقیت‌های دبیرخانه این کنگره، مرهون همکاری و هماهنگی خاندان مرحوم شیخ عباس قمی است که تلاش فراوانی در شناسایی، تنظیم و احیای آثار ایشان انجام دادند و از یکایک آنها تقدیر و تشکر می‌کنیم.

* برنامه‌های آتی موسسه

بعد از این همایش اقدامات دیگری نیز برای علمای دیگر قمی صورت می‌گیرد؛ البته یک سری از آثار و نسخ خطی مرحوم محدث قمی به تازگی به دست کمیته علمی رسیده است که نیازمند کار تحقیقی عمیق و تصحیح دقیق است که بعد از برگزاری این کنگره، کمیته علمی با فرصت کافی وارد این مرحله می‌گردد.

همچنین چون مرحوم محدث قمی مسافرت‌هایی به کشورهایی مانند عربستان، عراق و لبنان داشته‌اند، احتمال دارد آثاری از ایشان در کشورهای مختلف وجود داشته باشد، با اعلام فراخوانی، آثار این محدث فقید را نسخه برداری خواهیم کرد.

در زمینه برگزاری کنگره‌های دیگر برای عالمان قمی طرح‌هایی در حال برنامه ریزی است و شخصیت‌های عالم و فقیه از تبار علم و معرفت قم در لیست برنامه‌های کنگره قرار دارد که هنوز نهایی نشده است.

گفت وگو : سید رضا حسینی