خبرگزاری حوزه/ یکی از شیرین ترین و زیباترین لحظات برای مومنین روزه دار که یک ماه تمام به عبادت خالصانه در درگاه حضرت حق پرداخته اند، لحظات منتهی به عید سعید فطر و اصل این روز و شب زیبا و روحانی است.

ساعاتی که در آن کم کم، مزد یک ماه آینه داری در محضر خدا و تقوا و پرهیزکاری به دست می آید و چونان قیامتی از حرکت و شور و خروش، سیل جمعیت مسلمانان برای انجام فریضه نماز عید سعید فطر راهی مصلاهای نماز می گردند.

چه زیبا و رستاخیزی و باعظمت است این تصویر پرجلوه و ماندگار که از کرانه های ایمان و اعتقاد بیرون می تراود و در آوردگاه شور و شکوه و شعور ربانی مردم مسلمان، به منصه ظهور و بروز آسمانی خویش می رسد.

و پیامبر اعظم صلی‏الله‏علیه‏و‏آله چه زیبا و جانانه فرمود که خداوند متعالی در روز عید به فرشتگان می‏فرماید: مزد آنانی که به وظایف خود عمل کردند چیست؟

فرشتگان می‏گویند: خدایا! پاداش آنها به دست توست. خداوند می‏فرماید: شما فرشتگان گواهی بدهید که من بندگان خود را بخشیدم.

و نیز به یادآوریم این بیان زیبای امام علی علیه‏السلام را که در باب حقیقت عید و عید حقیقی می‏فرماید: «هر روز که در آن معصیت خدا نشود، روز عید است».

آری؛ اما عید فطر فضایل و اعمال و احکامی دارد که دانستن و عمل کردن به آنها، مزید بهره مندی از الطاف الهی است.

فضایلی که ارزشهای این عید الهی را برای ما روشن می سازد، اعمالی که ما را در رسیدن به طعم حقیقی رستگاری یاری می رساند و احکامی که در این مسیر، دستگیر روح و جان ماست.

شب عید فطر از جمله شب های پرفضیلت ماست که در بیان فضیلت و ثواب توجه به مناسک آن احادیث ‏بسیاری بیان شده است.

اعمالی که برای درک این شب عزیز آمده است از ائمه علیهم السلام به ما رسیده که از آن جمله اند:

غسل در هنگام غروب آفتاب  نماز، دعا، استغفار، درخواست از حق تعالى و بیتوته در مسجد و احیا گرفتن.

بعد از نماز مغرب و عشاء ، نماز صبح و نمازعید فطر ذکر؛" الله اکبر الله اکبر، لا اله الا الله و الله اکبر الله اکبر و لله الحمد الحمد لله على ما هدانا و له الشکر على ما اولانا "

بعد از نماز مغرب و نافله آن، دست ها را به سوى آسمان بلند کرده و بگوید:" یا ذاالمن و الطول یا ذاالجود یا مصطفی محمد و ناصره صل على محمد و آل محمد و اغفرلی کل ذنب احصیته وهو عندک فی کتاب مبین."

پس به سجده برود و صد مرتبه در سجده بگوید: " اتوب الى الله " پس هر حاجت که دارد از حق تعالى بخواهد که ان شاء الله تعالى بر آورده خواهد شد.

زیارت امام حسین علیه السلام که فضیلت ‏بسیاری بر آن وارد شده است.

ده مرتبه ذکر" یا دائم الفضل علی البریة یا باسط الیدین بالعطیة یا صاحب المواهب السنیة صل علی محمد و آله خیرالوری سجیة واغفرلنا یا ذاالعلی فی هذه العشیة." که از اعمال شب جمعه است، هم در این شب مستحب است.

ده رکعت نماز که در شب آخر ماه رمضان اقامه می شود که به صورت پنج نماز دو رکعتی ، در هر رکعت بعد از حمد، سوره توحید ده بار خوانده شود. و در رکوع و سجود ده مرتبه ذکر" سبحان الله والحمدلله و لا اله الاالله والله اکبر" گفته شود. پس از نماز هزار مرتبه استغفار کند و بعد از آن سر به سجده گذارد و بگوید:" یا حی یا قیوم یا ذاالجلال و الاکرام یا رحمان الدنیا والاخرة و رحیمهما یا ارحم الراحمین یا اله الاولین والآخرین اغفرلنا ذنوبنا و تقبل منا صلواتنا و صیامنا و قیامنا."

بعد از نماز مغرب و نافله آن دو رکعت نماز بجا آورد، در رکعت اول بعد از حمد هزار مرتبه توحید و در رکعت دوم بعد از حمد، یک مرتبه توحید بخواند. بعد از سلام سر به سجده بگذارد و صد مرتبه ذکر" اتوب الى الله " گفته شود. پس از آن بگوید:

" یا ذاالمن والجود یا ذاالمن والطول یا مصطفی محمد صلى الله علیه وآله صل على محمد وآله و افعل بی کذا و کذا و به جاى کذا حاجات خود را بطلبد و روایت است که حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام این دو رکعت را به این کیفیت ‏بجا مى‏آورد پس سراز سجده برمى‏داشت و مى‏فرمود به حق آن خداوندى که جانم به دست قدرت او است هر که این نماز را بخواند، هر حاجتی از خدا بطلبد البته عطا کند و اگر به عدد ریگ هاى بیابان گناه داشته باشد خدا بیامرزد.

اعمال روز عید

پرداخت زکات فطره پیش از نماز عید.

انجام غسل روز عید که زمان آن بعد از طلوع فجر تا زمان به جا آوردن نماز عید است. در هنگام غسل این ذکر وارد شده است:

" اللهم ایمانا بک و تصدیقا بکتابک واتباع سنة نبیک محمد صلى الله علیه و آله." و پس از غسل بگو:" اللهم اجعله کفارة لذنوبی و طهر دینی اللهم اذهب عنی الدنس."

مستحب است برای اقامه نماز عید، لباس نیکو پوشیده و از عطر خوشبو استفاده شود.

مستحب است پیش از نماز عید، در اول روز افطار کند و بهتر آن است که به خرما یا به شیرینى باشد. و شیخ مفید فرموده مستحب است خوردن مقدار کمى از تربت‏ سیدالشهداء علیه السلام که براى هر دردى شفا است.

و نیز مستحب است قبل از خروج از منزل برای نماز عید، دعایی را که از امام باقر علیه السلام روایت شده را بخوانیم:

" اللهم من تهیا فی هذاالیوم او تعبا او اعد واستعد لوفادة الى مخلوق رجاء رفده و نوافله و فواضله و عطایاه فان الیک یا سیدی تهیئتی و تعبئتی و اعدادی و استعدادی رجاء رفدک و جوائزک و نوافلک و فواضلک و فضائلک و عطایاک و قد غدوت الى عید من اعیاد امة نبیک محمد صلوات الله علیه و على آله و لم افد الیک الیوم بعمل صالح اثق به قدمته ولا توجهت ‏بمخلوق املته ولکن اتیتک خاضعا مقرا بذنوبی و اسائتی الى نفسی فیا عظیم یا عظیم یا عظیم اغفرلی العظیم من ذنوبی فانه لا یغفرالذنوب العظام الا انت ‏یا لا اله الا انت ‏یا ارحم الراحمین."

اقامه نماز عید.

زیارت امام حسین علیه السلام.

در این روز خواندن دعاى ندبه نیز سفارش شده است.

احکام نماز عید فطر

نماز عید فطر و قربان در زمان حضور امام علیه السلام واجب است و بایدبه جماعت‏خوانده شود، و در زمان ما که امام علیه السلام غایب است مستحب می‏باشد. و احتیاط واجب آن است که آن را به جماعت نخوانند، ولی به قصد رجاء مانع ندارد. و چنانچه ولی فقیه یا ماذون از طرف او اقامه جماعت نماید،اشکال ندارد.

وقت نماز عید قربان(وفطر) از اول آفتاب روز عید است تا ظهر.

*نماز بعد از بلند شدن آفتاب

مستحب است نماز عید قربان را بعد از بلند شدن آفتاب بخوانند و در عید فطر مستحب است‏بعد از بلند شدن آفتاب افطار کنند و زکات فطره را هم بدهند بعد از نماز عید را بخوانند.

نماز عید دو رکعت است که در رکعت اول بعد از خواندن حمد و سوره باید پنج تکبیر بگوید، و بعد از هر تکبیر یک قنوت بخواند و بعداز قنوت پنجم تکبیری بگوید و به رکوع رود و دو سجده بجا آورد و برخیزد، و در رکعت دوم چهار مرتبه تکبیر بگوید و بعد از هر تکبیر قنوت بخواند و تکبیر پنجم را بگوید و به رکوع رود و بعد از رکوع دو سجده کند و تشهد بخواند و نماز را سلام دهد

در قنوت نماز عید هر دعا و ذکری بخوانند کافی است ولی بهتر است‏این دعا را به قصد امید ثواب بخوانند: " اللهم اهل الکبریاء و العظمة و اهل الجود و الجبروت و اهل العفو و الرحمة و اهل التقوی و المغفرة اسالک بحق هذا الیوم الذی جعلته للمسلمین عیدا و لمحمد صلی الله علیه و آله ذخرا و شرفا و کرامة و مزیدا ان تصلی علی محمد و آل محمد و ان تدخلنی فی کل خیر ادخلت فیه محمدا و آل محمد و ان تخرجنی من کل سوء اخرجت منه محمدا و آل محمد صلواتک علیه و علیهم اللهم انی اسالک خیر ما سالک به عبادک الصالحون و اعوذ بک مما استعاذ منه عبادک المخلصون".

مستحب است در نماز عید فطر قرائت را بلند بخوانند.

نماز عید سوره مخصوصی ندارد، ولی بهتر است که در رکعت اول آن سوره"شمس" و در رکعت دوم سوره " غاشیه" را بخوانند، یا در رکعت اول سوره "اعلی" و در رکعت دوم سوره "شمس" را بخوانند.

*پی نوشتها و منابع:

مفاتیح الجنان

شجره طوبی، ج 1، ص 19.

نهج البلاغه، ص 421.