به گزارش خبرگزاری «حوزه» از تهران، حجت الاسلام والمسلمین حیدر همتی در ادامه سلسله پیش نشست های همایش پیشرفت از منظر قرآن و حدیث که در مدرسه علمیه مجد تهران برگزارشد، گفت: با مطالعه تاریخ اسلام می بینیم گاهی اوقات ائمه اطهار(ع) مطالبی را به یاران و اطرافیان خود بیان نموده اند که مورد بی توجهی آنها واقع شده و مدتی بعد نیز ضربه ای ازناحیه این بی توجهی به مکتب تشیع و جریان حق وارد شده که نمونه آن جریان کربلاست.

وی ادامه داد: فرد فرد ما نسبت به امر ولایت تکلیف داریم، به این معنا که نگاه ما نگاه سازمانی و نهادی نیست و مدل ارتباطی امت با امام براساس شخص است که بعد منجر به نهاد می شود.

*ضرورت تولید اندیشه

معاون پژوهش حوزه علمیه امام رضا(ع) افزود: مقام معظم رهبری درخصوص بیداری اسلامی، پیچ تاریخی که امروز درآن قرار گرفته ایم و الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت و بسیاری از موارد دیگر بیانات مهمی را ایراد فرموده اند، ولذا فهم مفهومی و تحلیل این موضوعات در نگاه فردی و اجتماعی، برای حوزویان مهم و اساسی است.

این پژوهشگر و محقق حوزوی خاطرنشان کرد: تکنولوژی امروز برآیند اندیشه دیگران است و در ارتباط با اسلامی کردن آن باید جنبه های متعددی را بررسی کنیم و اگر قائل به این مسئله هستیم که فکر ما متفاوت از دیگران است، در مقام تمدن سازی هم به یک فکر و اندیشه مناسب برای مقابله با چالش های تمدنی دیگران نیاز داریم.

*اسلام آمریکایی و ترکیه ای

وی با بیان این که رقبای ما در دنیا سعی در جایگزین کردن اسلام مد نظر خودشان به جای اسلام واقعی را دارند، گفت: در مدل اسلام ترکیه ای، دشمنان به شدت به دنبال آن هستند که اسلام نوینی را تعریف کنند که با لیبرالیسم چالش نداشته باشد، البته مدل مالزی، مدل قطری و عربستانی و مدل داعشی که برگرفته از تفاسیر غلط از درون اسلام است نیز سعی دارند خود را به عنوان الگوی جایگزین مطرح نمایند.

حجت الاسلام همتی با اشاره به لزوم تبیین ثابت ها و متغیرها براساس مقتضیات زمانی ومکانی، ابراز داشت: به لحاظ تاریخی برخی مفاهیم، ریشه ای در دین ندارند. مثلا اوقات فراغت درسنت ما نیست واین مفهوم را سبک زندگی جدید امروزبه وجود آورده است. یا چالش حقوق زنان که در سبک زندگی امروزی مسائل مرتبط با زنان متفاوت با سنت و گذشته است.

*لزوم تحلیل و بررسی گزاره های دینی

وی ادامه داد: در فضای تبادل اطلاعات نیز بحث دسترسی و سهولت اخذ اطلاعات و تبادلات در فضای بین المللی در تاریخ گذشته بشری سابقه نداشته است، لذا باید دید این اتفاقات چه تأثیری در دین شناسی ما دارد و آیا تمامی گزاره های دین در همه زمان ها و مکان ها ثابت است یا با تحول زمان، گزاره ها هم دچار تحول می شوند و اگر  متحول می شوند شاخص های این تحولات چیست که در واقع حوزه های علمیه پاسخ گوی این پرسش ها باشند.

این محقق حوزوی ادامه داد: گفته می شود بهائیت کار استعمار است، استعمار در نقطه هایی ورود می کند که زمینه و بستر فراهم باشد، ولذا درآن دوره که مرزهای ایران با دنیای خارج بازشده و بسیاری از افراد با مسافرت به خارج دیدند که ساختارهای حاکمیتی و زندگی اجتماعی درآن سوی مرزها تغییر یافته است، خلاء متغییرات دین برای زندگی در دنیای جدید نمایان شد.

وی دربیان نمونه هایی از تغییرات و سبک زندگی که پس ازآن دوران به وجود آمد، اظهارداشت: تا قبل ازآن دوره ائمه جماعات منبع مورد وثوق و اطمینان مردم برای جمع آوری پول ها بودند، ولی امروز ساختاری به نام بانک ورود کرده و باید در رابطه جدیدی که بین مردم با نظام بانکی و سایرمظاهرتمدن غربی بوجود آمده، در قالب دین، متغیرات را تحلیل، تبیین وعرضه نمائیم.

*رشد بهائیت در بن بست دینی

حجت الاسلام همتی افزود: در این بن بست دین شناسی بود که جریان افراطی و منحط بهائیت شکل گرفت و ادعای پیامبری کرد و در مباحثی مثل حقوق زنان، کشف حجاب و در کنارآن نیز به جریان تحجرو اخباری گری به وجود آمد.

وی با بیان این که برخی می گویند مدرنیته با روایات دینی ما سازگار نیست، ابراز داشت: در اواخردوران مشروطه، جریان دین وحوزه های علمیه سرکوب و نفی شد و امثال میرزا ملکم خان در ایران، آتا ترک در ترکیه و امان اله خان در افغانستان سردمدارجریان های لائیکی بودند که می گفتند پیشرفت در تضاد با دین است و جدی هم وارد شدند و کشف حجاب و سرکوب روحانیت را اجرا کردند.

این محقق حوزوی اضافه کرد: جریان وهابیت نیز ادامه همان جریان تحجر است، چرا که می گوید اگر اسلام می خواهد پیشرفت کند، دوباره باید به دوران گذشته تمدنی خود بازگردد و جریان خلفائیت احیاء شود.

*تقابل اصولی گری و اخباری گری

معاون پژوهش حوزه علمیه امام رضا(ع) تهران با بیان این که درهمان دوره مشروطه جریان اصولی گری در مقابل اخباری گری به وجود آمد، یادآورشد: مرحوم بهبهانی نماینده آن جریان بودند. این جریان براساس اصول و فقه که زائیده دوره گذر از اصول کلامی و جریان اخباری است، قواعدی را طراحی می کند که به نوعی معاش مردم درآن درجریان است و بحث اصل برائت در برابرحرمت و قاعده عسر و حرج ازجمله آن هاست. در واقع فقه و اصول درمواجهه با بسیاری مسائل و درنسبت با مردم کارآیی دارند یعنی درزندگی مردم نقش اساسی ایفا کرده و بن بست ها را حل می کنند.

وی افزود: مرحوم نائینی درهمان اواخر دوران مشروطیت، کتابی در ارتباط با ولایت نوشت که متعلق به همین دوران اصول گرایی است و براساس فلسفه و اصول نسبت ما با تغییرات و چگونه بودن حاکمیت را تبیین می کند.

حجت الاسلام همتی درخصوص قاعده نفی سبیل گفت: قاعده نفی سبیل فقهی، تبدیل به جریان سیاسی شد وآن زمان علیه روسیه و بعداً دردهه های 20 و 30 علیه استعمار انگلیس و امروز به عنوان یکی از مبانی مبارزاتی انقلاب اسلامی در برابر استکبار جهانی مطرح است.

این محقق حوزوی با انتقاد از حضور تفکر اخباری گری، تصریح کرد: امروز جریان اخباری گری هم چنان کارمی کند، به همین خاطر گاهی استدلال هایی درمورد ورود دین به عرصه سیاست مطرح می شود و می گویند فلان شخص روحانی درعرصه سیاست می‌تواند ورود کند یا خیر؟ یعنی برای این که مبنای استدلال خود را بیان کنید باید برگردید به گذشته تاریخی بدون در نظرگرفتن اقتضائات زمانه.

*لزوم ورود فقه به  مسائل سیاسی، اجتماعی، رسانه و ...

وی با اشاره به لزوم ورود فقه به  مسائل سیاسی، اجتماعی، رسانه و ...، ادامه داد: اسلامی سازی ادارات نگاه گزاره داشته است. نظام بانکداری درتعارض با روح اسلام است و تنها درتک گزاره ها پاسخ گوی برخی مسائل هستیم. به نگاه کلان نیازداریم. استفتائات براساس یک گزاره است مثلاً یارانه ای که تبدیل به دغدغه 70 میلیون نفرجمعیت ایران شده است، در یک گزاره جواب می گیرد، اما نگاه کلان درآن وجود ندارد.

*تحول در منابر تبلیغی

این پژوهشگرو محقق حوزوی اضافه کرد: دربحث تبلیغ نیزهمین گونه است یعنی در موضوع الگوی تبلیغی انقلاب اسلامی بایستی منبرهای امروز ما با منبرهای دهه 30 و 40 و یا حتی منابر دهه های 70 و 80 متفاوت باشد، ولذا این جاست که رهبر معظم انقلاب می فرمایند که تبلیغ و مفهومی که دردوره حاکمیت اسلامی از متون دینی برداشت می شود کاملاً متفاوت با تبلیغ دینی است که در دوره طاغوت بوده است.

وی با اشاره به تحلیل های متفاوتی که می توان ازیک بحث دینی داشت، گفت: درمدل برداشتی از احکامی مثل جهاد با نفس، گاهی ما آن را درنفس شخص، گاهی در ساختار قدرت سیاسی و گاهی هم در ساحت جهانی آن را تحلیل می کنیم. امام خمینی(ره) وقتی می فرمایند آمریکا شیطان بزرگ است، این شیطان همان پارامتر نفسی است که درساحت تمدنی و جهانی تجلی پیداکرده است که مااین نگاه را نداریم.

حجت الاسلام همتی با بیان این که بحث اقتضائات زمان و مکان اندیشه های حضرت امام (ره) را مطرح می کند که امروزدر حوزه مغفول مانده است، اظهارداشت: این که دین چگونه می تواند در تغییرات زمانه الگویی برای مردم ارائه دهد یا بحث ثابتات و متغیراتی که شهید مطهری مطرح نموده اند درهمین راستاست.

*ضرورت نگاه شبکه ای و سیستمی

معاون پژوهش حوزه علمیه امام رضا(ع) تهران درپایان گفت: برای حل این مهمات باید شبکه ای و سیستمی به مسائل نگاه کنیم و در ساحت سیستمی، گزاره های دینی را درنظریات مان بیان نمائیم، لذا دراین مسیرنیازبه نگاه های کلان داریم که انشاءالله خداوند ما را دراین مسیر یاری نمایند.

انتهای پیام 34/313