به گزارش خبرگزاری «حوزه» این مرجع تقلید در جمع طلاب و روحانیون در بنیاد بین المللی علوم وحیانی اسرا اظهار داشتند: انسان از آن جهت که، شئون متعدّدي دارد و اين شئون با هم درگير هستند و هر کدام از آنها تماميّت خواه هستند، رعايت همه این شئون از يک سو، تنظيم و تعديل اين امور از سوي ديگر، وظيفه انسان متخلِّق است.
ایشان ادامه دادند: ما اگر بخواهيم به خُلق الهي و عظيم حضرت رسول اکرم تأسّي کنيم هيچ چاره‌اي نداريم مگر اينکه اعضا و جوارح درون خود را بشناسيم سپس سِمت هر کدام از اينها را ارزيابي کنيم در ادامه هر کدام را در جاي خود مأموريت بدهيم و در نهایت آنها را تعديل کنيم و نه تعطيل. در این میان آنچه مهم است ان است که رهبري اينها را به دست قلب و عقل بدهيم تا انسان بشود متخلّق و سالک راهي بشود که راهنماي او صاحب ﴿انک لعلي خلق عظيم﴾ است.
حضرت آیت الله جوادی آملی متذکر شدند: در بخش انديشه، وهم از يک سو و خیال از سوی دیگر داعيه استقلال دارند؛ هر کدام از اينها سعي مي‌کنند از رهبري عقل ِ نظر فاصله بگيرند و لذا همواره يک جهاد علمي بين وهم و خيال از يک سو و عقلِ انديشور از سوي ديگر در جریان است، اين يک جهاد دروني است.
ایشان ادامه دادند: قسمت مهمّ این جهاد درونی در بخش‌هاي عقل عملي است؛ شهوت از يک سو، غضب از سوي ديگر با عقل عملي درگیر هستند؛ هر کدام از اينها راهي دارند و داعيه استقلال دارند و آن‌که بتواند نيروي جذب و دفع يعني شهوت و غضب را به رهبري عقل تعديل کند و نه تعطيل، در این مبارزه موفق است.
معظم له رسیدن به مقام "عادل عاقل" را اصل اساسی در اخلاق دانستند و خاطرنشان کردند: انسان باید بين قلمرو انديشه که رهبري آن را عقل نظر به عهده دارد و حوزه انگيزه که رهبري آن را عقل عمل به عهده دارد تعديل ایجاد کند تا شخص شود عاقلِ عادل؛ چرا که نه از هر عاقلِ به تنهایی کاری ساخته است و نه از هر عادل تنها کاری ساخته است، با علمِ تنها و با عدل تنها نمي‌شود جامعه را اداره کرد. عدلِ محض بدون علم و انديشوري, مشکل را حل نمي‌کند اگر عقل که عهده‌دار و متولّي فکر است و عدل که عهده‌دار و متولّي عمل است با هم هماهنگ شدند انسان مي‌شود خليفةالله.
ایشان اذعان داشتند: اين ظرفیت براي انسان هست که انسان شود جانشين خدا، آن استقلال‌طلبي و کبريايي و بزرگواري که انسان به دنبال اوست در خلافت او نهادينه شده است، کسانی که رهبري رهبران الهي را رها کردند و به دنبال گمشده خود بدون راهنما مي‌گردند به حضيض اومانيسم مي‌رسند؛ آنها نمي‌دانند موجودي که وابسته به غنيّ محض است نمی تواند به این صورت مستقل باشد.
نفس لوامه از برکات الهی است
حضرت آیت الله جوادی آملی در بخش پایانی سخنان خود، وظیفه حوزویان و دانشگاهیان را پرورش فطرت خداجوی مردم عنوان کردند و گفتند: مأموريت عالمان حوزوي و دانشگاهي و همه شما برادران و خواهران که با قرآن و عترت(عليهم الصلاة و عليهم السلام) مأنوسيد اين است که حرف الهی را به جان مردم برسانید؛ مردم جانمايه فراوان و دلمايه الهي دارند، درون مردم نهادي است پر از علم و الهام و فجور و تقوا. خداوند فرمود، من شما را معجوني از علوم آفريدم و به شما نيرويي دادم که بعد از فهميدن فجور و تقوا عمل کنيد؛ به شما يک قاضي و محکمه درونی به نام نفس لوّامه دادم که اگر بيراهه رفتيد مرتب از درون به شما هشدار بدهد، باید بدانیم که اين نفس لوّامه از بهترين برکات الهي است.
