خانم مرضیه اسکندرجوی  عضو هیئت علمی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم در گفت و گو با خبرنگار خبرگزاری «حوزه»، به بیان ابعادی از زندگی حضرت زهرا (س)پرداخته و بر چگونگی الگو قرار دادن ایشان در زندگی زنان و دختران این عصر و زمان نکاتی بیان کرده که در ادامه می خوانیم:

حضرت زهرا (سلام الله علیها) مانند سایر معصومین ما از فضائل و کرامات بسیار بالایی برخوردار بودند. در ارتباط با تولدشان همین بس که خداوند تبارک و تعالی، رسول خدا(صل الله علیه و آله) را به سوره‌ی «إِنَّا أَعْطَيْنَاكَ الْكَوْثَرَ» بشارت داد.

اگر بخواهیم نسبت به حضرت زهرا (سلام الله علیها) شناخت پیدا کنیم، باید به روایاتی که از شخص پیامبر(صل الله علیه و آله) درباره شأن حضرت زهرا(سلام الله علیها) نقل شده مراجعه کنیم. زیرا سخن پیامبر (صلوات الله و سلامه علیه) در رابطه با حضرت زهرا(سلام الله علیها) نه به عنوان دختر خود، بلکه به عنوان بانویی است که از جانب خداوند تبارک و تعالی برگزیده شده است.

همه ما دین خود را از چهارده معصوم(ع) گرفته ایم که سرسلسله ی آنها، پیامبر و حضرت علی(علیه السلام) هستند. حال پیامبر وقتی درباره حضرت زهرا(سلام الله علیها) صحبت می‌ کنند، می‌فرمایند که تنها ایشان بانویی که در شأن حضرت علی (علیه السلام) است و اگر علی(علیه السلام) هم نبود زهرا(سلام الله علیها) هم کفوی نداشت. علت این صحبت پیامبر(صل الله و علیه و آله) بخاطر گوشزد کردن عظمت علمی حضرت زهرا(سلام الله علیها) است.

وقتی که علی (علیه السلام) «أَنَا مَدِينَةُ الْعِلْمِ‏ وَ عَلِيٌ‏ بَابُهَا» است، این در علم باید همسری از لحاظ علمی در شان خود داشته باشد. پس این سخن پیامبر(صل الله علیه و آله) نیز، نشان دهنده‌ی عظمت علمی و معنوی حضرت زهرا (سلام الله علیها) هست.

اگر به زندگی حضرت زهرا(سلام الله علیها) نگاه کنیم چند نکته‌ی بارز خواهیم دید که یکی از آنها علم و دیگری دفاع از ولایت در ایشان است. امام صادق(علیه السلام) در تفسیر کلمه "فاطمه" می‌فرماید یعنی کسی که شر و بدی اصلا در وجود وی راه ندارد و می‌فرماید: «خداوند آن بانو را، مملو از علم کرده است».

معلم حضرت زهرا(سلام الله علیها)، پیامبر(صل الله علیه و آله) بودند و امام باقر(علیه السلام) هم می‌فرماید: «حضرت فاطمه(سلام الله علیها) به سبب کثرت علم شان، از جهل بریده شده بودند». و این بدان معناست که خداوند آنقدر به این بانوی بزرگوار علم داده که جهالت اصلاً در وی راه ندارد و از آغاز آفرینش از علم برخوردار بوده است.

ابعاد ولایت مداری حضرت زهرا(سلام الله علیها)

حضرت زهرا(سلام الله علیها) با خطبه‌ی که از نظر کلامی در حد خطبه های نهج البلاغه است و در دفاع از ولایت علی(علیه السلام) ایراد می فرمایند؛ آن چنان از مقام ولایت دفاع می کنند که وقتی می‌خواهند برای خلافت ابوبکر از حضرت علی(علیه السلام) بیعت بگیرند ایشان زیر بار این بیعت نمی روند و حضرت زهرا(سلام الله علیها) نیز شدیدا در مقابل این اتفاق می ایستد.

و تمام اتفاقاتی که برای حضرت زهرا (سلام الله علیها) افتاده بخاطر بیعت نکردن با خلیفه وقت است. او خانه حضرت علی(علیه السلام) را مرکز توطئه برای خلافت خود معرفی نموده و حمله به آن خانه را لازم اعلام می کند.

وقتی ایشان را شکنجه می کنند و ریسمان به گردن حضرت علی (علیه السلام) می اندازند حضرت زهرا(سلام الله علیها) آن چنان ناراحت می‌شوند که دست به استغاثه ای برمی دارند که افرادی که در آنجا حضور داشتند می‌لرزند و می‌ترسند. حضرت زهرا(سلام الله علیها) می گوید: به خدا سوگند اگه دست از پسر عمویم برندارید، به سوی قبر پیامبر میروم و در حق شما نفرین می‌کنم.

وقتی حضرت به سوی قبر پیامبر(ص) می روند علی(علیه السلام) به سلمان می‌گوید سلمان جلوی زهرا(سلام الله علیها) را بگیر که اگر نفرین کند خدا عذابی را خواهد فرستاد که دیگر کسی روی زمین باقی نمی‌ماند. و هنگامی که سلمان به حضرت زهرا(سلام الله علیها) اعلام می کند که حضرت علی(علیه السلام) دستور داده که نفرین نکن؛ می‌بینیم که به خاطر اطاعت از ولی خودش بر میگردد و می‌گوید: آنها را به خدا واگذار می کنم تا حاکم بین مان باشد.

وقتی حضرت زهرا از دنیا رفت و حضرت علی (علیه السلام) مشاهده کرد که مسئله‌ی ارتداد در حال رواج در جامعه اسلامی است و دین به خطر می افتد، آن زمان بیعت کرد تا بتواند جلوی خطاهای موجود در جامعه‌ی اسلامی را بگیرد.

ما هر گوشه از زندگی حضرت زهرا (سلام الله علیها) را که بگوییم نکته ای دارد. خداوند تسبیحات ایشان را برای نجات ما انسان‌ها قرار داده است تا ما را از بدبختی نجات دهد.

امام صادق (علیه السلام) می‌فرماید: تسبیحات حضرت زهرا (سلام الله علیها) از جمله ذکر کثیری که خداوند در قرآن از آن زیاد یاد کرده است.

حضرت زهرا(سلام الله علیها) دارای آنچنان خصوصیات بالایی است که حضرت علی (علیه السلام) در هنگام دفن ایشان می‌فرماید: از این پس «أَمَّا حُزْنِي فَسَرْمَدٌ» اندوه ما جاودانی شد؛ «وَ أَمَّا لَيْلِي‏ فَمُسَهَّدٌ» شب زنده داری شد، تا زمانی که من نزد خدا بروم.

لازم به ذکر است:،حضرت علی (علیه السلام) در جنگ صفین، به ابن عباس می‌گوید: «من می‌دانستم که حضرت زهرا(سلام الله علیها) چگونه شهید می‌شود». ولی دانستن با دیدن بسیار متفاوت است.

فشارهایی دردناکی که بعد از پیامبر در این مدت کوتاه 75 الی 95روز بر ایشان وارد شد؛ هم فدکش را غصب کردند هم به خانه اش حمله کردند، هم ولی اش را شکنجه دادند و هم فرزندش رو از او گرفتند. در صورتی که زهرا(سلام الله علیها) منشأ خیرات برای کل جامعه‌ی بشری است.

به همین دلیل محل دفن ایشان مخفی شد و این سر الهی نشان دهنده‌ی آن مظلومیت است. وقتی که فرمود: «من را شبانه دفن کنید» و نگذاشت کسی از محل دفنش خبردار شود به خاطر مظلومیت او بود که یک جامعه‌ی اسلامی تحمل 75 یا 95 روز فرزند رسول خدا را نداشت و چه بلاهایی بر سر این بزرگوار آوردند.

دختران و بانوان جامعه اسلامی باید زندگی و سیره حضرت زهرا (س) را الگو قراردهیم این تفکر که ایشان معصوم هستند و ما نمی توانیم به آن حضرت رجوع کنیم کاملا غلط و اشتباه است؛ زیرا ما داریم که «نُكَلِّمَ النَّاسَ بِقَدْرِ عُقُولِهِم‏» با مردم به اندازه ی عقل آنها صحبت کنید. درست است که خداوند این موجود خارق العاده را در این عالم آورده، ولی او را به نحوی نشان داد که برای ما انسان ها الگو باشد.

وقتی زندگی حضرت زهرا (سلام الله علیها) را می نگریم، می بینیم که با وجود عمر کوتاه خود، قطعا می تواند یک الگوی مناسب برای سبک زندگی ما باشد. اگر بخواهیم زندگی حضرت زهرا(سلام الله علیها) را تقسیم بندی کنیم، یک قسمت آن مربوط به زندگی روزمره، یک قسمت مربوط به معلم بودن ایشان برای فرزندان و جامعه و قسمتی هم به مسائل سیاسی زمان حیات شان مختص بوده است.

حضرت زهرا(سلام الله علیها) به تمامی مسائل اجتماعی، سیاسی و فرهنگی زمان خود توجه داشت و در هر بعدی الگو بود.

شما ببینید هر کاری که یک زن خانه دار لازم است انجام دهد، ایشان انجام می‌دادند. یکی از نمونه های آن در رابطه با محبت به فرزند است. در حدیث کساء نحوه ی صحبت حضرت زهرا (سلام الله علیها)، وقتی که امام حسن یا حسین(علیهما السلام) به مادر سلام می کنند، حضرت با عبارت «علیک السلام یا قرة عینی» یعنی ای نور چشم من، ای میوه‌ی قلب من؛ پاسخ می دهد.

این کلام حضرت هم جنبه عاطفی دارد و هم شخصیت دادن به فرزند. گمان نمی کنم زن‌های زمان ما نتوانند از این الفاظ در زندگی شان استفاده کنند.

جنبه سیاسی و اجتماعی حضرت زهرا(سلام الله علیها)

وقتی حق این بانوی بزرگوار را غصب می کنند و زبان به اعتراض می گشاید نه به این دلیل که حق مادی کسب کند. زیرا این همان زهرایی است که خودش و فرزندانش به خاطر نبودن طعامی در خانه، چند روز گرسنگی می‌کشیدند.

پس اعتراض او برای این بود که ناحق بودن طرف مقابل را نشان دهد. نشان دهد که شما ببینید چقدر ناحق هستید که خلافت را از علی و فدک را از من غصب کردید.

حضرت زهرا(سلام الله علیها) یک الگوی عینی است؛ ولی ما متأسفانه نتوانستیم این الگو را در جامعه درست نشان دهیم. اگر می شد که حقایق زندگی زهرا (سلام الله علیها) را به صورت یک فیلم به مردم نشان دهیم، آن وقت می‌دیدید چقدر زنان و دختران ما تحت تأثیر قرار می‌گرفتند.

متاسفانه وقتی می خواهیم حضرت زهرا(سلام الله علیها) را نشان دهیم فقط می گوییم خوب همسرداری می‌کرد و دیگر جنبه‌های زندگی ایشان را روشن و واضح نمی‌کنیم. ایشان دارای وجودی چند بعدی هستند. هم در اجتماع حضور داشتند و هم به اندازه‌ی کافی در خانه بودند و اینگونه نبود که حضور ایشان در منزل باعث بی خبری شان از دنیای اطراف باشد.

حضرت فاطمه زهرا(سلام الله علیها) با مسائل سیاسی روزگار خودش پیش می‌رفت و دفاع از ولی زمان خود نیز ‌کرد. پس قطعاً می‌تواند الگوی مناسبی برای ما باشد ولی ما درست ایشان را نشناختیم. که اگر بشناسیم می‌توانیم الگو بودنشان را بفهمیم.

این از عدم شناخت ما نشات می گیرد که فکر می‌کنیم چون معصوم هستند؛ باید کنارشان بگذاریم و به دنبال زرق و برق‌های دنیا و الگوهای کاذبی که اطرافمان وجود دارد برویم. در صورتی که ما باید الگوی حقیقی را بگیریم و این الگوی حقیقی زهرا (سلام الله علیها) و فرزندانشان هستند.

من خدمت همه‌ی خواهران عزیزم، چه مادران، چه دختران، عرض می‌کنم دستتان را از این ریسمان اهل بیت(ع) جدا نکنید، کسی که دست به این ریسمان بگیرد، دیگر هیچ وقت سقوط نمی‌کند و همیشه موفق است.

سعی کنید در کشتی نجات این‌ها باشید تا با ظهور فرزندشان حضرت حجت (سلام الله علیه) به ساحل امن الهی برسیم.