حجت الاسلام والمسلمین حاج سیدجواد گلپایگانی در گفتگو با خبرگزاری «حوزه»، به تاریخچه مسجد امام حسن عسکری(ع) قم پرداخت و گفت: این مسجد به أمر امام حسن عسکری(ع) توسط احمد بن اسحاق اشعری، وکیل گرانقدر و بزرگوار ایشان در شهر مقدس قم بنا شده است.

وی ادامه داد: در اعتماد امام حسن عسکری(ع) به احمد ابن اسحاق، همین بس که حضرت، فرزند دلبندش و آخرین ذخیره اهل بیت(ع) را به او نشان داد و فرمود: «احمد، امام پس از من ایشان هستند و اگر تو نزد خداوند و حجت های او گرامی نبودی، فرزندم را به تو نشان نمی دادم».

*هزینه ساخت مسجد قدیم امام حسن عسکری(ع) از کجا تأمین شد؟

مدیر طرح توسعه مسجد بزرگ امام حسن عسکری(ع) اظهار داشت: اقوال گوناگونی درباره هزینه ساخت این مسجد مطرح است که برخی معتقدند، خود حضرت این هزینه را پرداخت کردند و برخی نیز آورده اند به احمد ابن اسحاق اجازه داده شد از وجوهات مردم، هزینه ساخت این مسجد داده شود.

این استاد حوزه با بیان این مطلب که مسجد امام حسن عسکری(ع) در آن زمان با شهر قم فاصله داشته است، ابراز داشت: تاریخ قم حکایت از آن دارد در اطراف این مسجد، باغی به نام باغ بابلان وجود داشت که اشعریون پس از دفن حضرت فاطمه معصومه(س) در این باغ، آن را وقف حضرت کرده و به همین دلیل، بزرگان بسیاری از روات حدیث نیز در آن دفن شده اند.

حجت الاسلام و المسلمین گلپایگانی خاطرنشان ساخت: این مسجد با عظمت، طی ده قرن گذشته مورد توجه بزرگان دین و شاهد حضور بندگان مؤمن، پاک و مخلص بوده و زوایای این مسجد، گواه راز و نیاز و تهجد شب زنده داران و معتکفان می باشد.

وی افزود: در این مکان مقدس، وعظ و پند از زبان عالمان وارسته و پرهیزکار، طنین انداز شده و ستارگان علم و تقوا به اقامه نماز جماعت و اعتکاف پرداخته و محل تدریس بسیاری از علما و مدرسان عالی مقام حوزه علمیه بوده است.

مدیر طرح توسعه مسجد بزرگ امام حسن عسکری(ع) با اشاره به عنایت ویژه مرحوم آیت الله  العظمی گلپایگانی به این مسجد باعظمت، ابراز داشت: ایشان، عنایت خاصی به این مسجد داشتندو خود در آن معتکف شده و در سال های متمادی، معتکفان را مورد عنایت ویژه خود قرار می دادند.

*تصمیم مرحوم آیت الله العظمی گلپایگانی برای توسعه مسجد

این استاد حوزه یادآور شد: این مرجع تقلید مصمم بودند این جایگاه با برکت را توسعه داده و در زمان حیات خود، قریب به 7هزار متر از املاک اطراف مسجد خریداری و با تهیه طرح و نقشه جامع، زمینه توسعه جدید آماده سازی شد که با ارتحال آن زعیم فرزانه، کلنگ احداث این بنا به دست مرجع عالیقدر حضرت آیت الله صافی گلپایگانی بر زمین زده شد و امروز شاهد توسعه 25 هزار متر زیربنای آن هستیم که موجب عزت و زینت شهر مقدس قم شده است.

حجت الاسلام و المسلمین گلپایگانی تصریح کرد: تاریخ توسعه مسجد قدیم به زمان های صفویه و قاجار بر می گردد توجهات خاصی به آن بوده و به تناسب آن ایام، این مسجد با عظمت توسعه پیدا کرده است.

وی بیان داشت: حضرات آیات سید ابوالحسن اصفهانی، نائینی، حاج آقا حسین قمی و ... در زمان های گوناگون، امام جماعت این مسجد بوده و درآن برنامه اعتکاف داشته اند.

مدیر طرح توسعه مسجد بزرگ امام حسن عسکری(ع) اظهار داشت: دربنای قدیم این مسجد، مجموع شبستان های آن 3190 متر مربع پوشش مسقف و 1520 متر مربع در صحن مسجد فضای باز وجود دارد که مجموع مساحت مورد استفاده نمازگزاران 4710 متر مربع است؛ البته در فصل گرما از پشت بام شبستان شرقی نیز برای اقامه نماز استفاده می شود.

*اقامه نخستین نمازجمعه قم در این مسجد

این استاد حوزه با بیان این مطلب که نخستین نماز جمعه قم با اقامه مرحوم آیت الله العظمی  اراکی در مسجد امام حسن عسکری(ع) برگزار شده است، ابراز داشت: این نماز تا سال 1357 در این مسجد مقدس برگزار شده است.

حجت الاسلام والمسلمین گلپایگانی با اشاره به خاطره ای از پدر بزرگوار خود، خاطرنشان ساخت: در ایام اعتکاف، مرحوم آیت الله العظمی گلپایگانی همراه با أب الزوجه خود، مرحوم آیت الله میرزا مهدی بروجردی در مسجد امام حسن عسکری(ع) معتکف شده و بنده که در آن زمان 12 سال داشتم، برای این بزرگواران افطار و سحر می بردم و پس از چند سال ایشان اعتکاف را ترویج و در سال های آخر عمرشان افطار و سحر معتکفین را نیز می دادند.

وی با اشاره به نظر مرحوم آیت الله العظمی گلپایگانی درباره مسجد بزرگ امام حسن عسکری(ع)، تصریح کرد: ایشان معتقد بودند این مسجد منتسب به پیشوای یازدهم شیعیان، پدر حضرت ولی عصر(عج) بوده و باید متناسب با شأن این بزرگوار باشد؛ چراکه حضرت در قید حیات می باشند؛ به همین دلیل در زمان حیات خود أمر فرمودند اراضی اطراف مسجد برای توسعه آن خریداری شود.

مدیر طرح توسعه مسجد بزرگ امام حسن عسکری(ع) ادامه داد: پس از خریداری 7000 متر از اراضی اطراف مسجد، اعم از پارکینگ، مسافرخانه، مغازه ها و املاک، نقشه توسعه آن پس از تغییر و تحولات فراوان، طراحی و به نقشه نهایی رسیدیم که با آقای گل یار وارد کار شده و ساخت مسجد جدید را آغاز نمودیم.

*نگاهی گذرا بر مختصات بنای جدید مسجد امام حسن عسکری(ع)

این استاد حوزه با اشاره به مختصات بنای جدید مسجد امام حسن عسکری(ع)، بیان داشت: شبستان اصلی این مسجد با مساحت 2900 متر در طبقه همکف قرار داشته که گنجایش 1900 نمازگذار را دارد.

حجت الاسلام والمسلمین گلپایگانی ادامه داد: همچنین این شبستان از یک نیم طبقه با 700 متر مساحت و گنجایش 450 نمازگذار نیز برخوردار می باشد.

*نکته ای قابل توجه در متراژ گلدسته مسجد امام حسن عسکری(ع)

وی اظهار داشت: در قسمت فوقانی شبستان اصلی، گنبد نسبتا بزرگی با دهانه 27 متر و ارتفاع 35 متر از کف شبستان به زیبایی این بنا افزوده و دو مناره(گلدسته) آن با بلندای 59 متر از کف شبستان شکوه خاصی به این بنای عظیم داده است که نکته قابل توجه در این مناره این است که بدون ذهنیت قبلی 59 متر در آمد که بر اساس حروف أبجد، به نام حضرت مهدی(عج) می باشد.

مدیر طرح توسعه مسجد بزرگ امام حسن عسکری(ع) ابراز داشت: شبستان دوم در طبقه زیرین شبستان اصلی قرار گرفته که مساحتی حدود 2700 متر با نیم طبقه ای به مساحت 1600 متر داشته و پذیرای 1800 نمازگذار است.

این استاد حوزه افزود: طبقه تحتانی این بنای عظیم، به کارهای فرهنگی، برگزاری نمایشگاه کتاب و ... اختصاص یافته است.

حجت الاسلام والمسلمین گلپایگانی یادآور شد: در پشت محراب، بنایی در 7 طبقه ساخته شده است که دو طبقه آن کتابخانه برادران و خواهران، و 5 طبقه دیگر آن، بخش اداری مسجد، سالن غذاخوری و تأسیسات قرار دارد.

وی بیان داشت: در این بنا، 180 سرویس بهداشتی و حمام تعبیه شده است.

*کاشی کاری قرآنی به طول 9 کیلومتر

مدیر طرح توسعه مسجد بزرگ امام حسن عسکری(ع)، با اشاره به ویژگی های این بنای عظیم، خاطرنشان ساخت: در این بنا، تمام قرآن کریم از آغاز تا پایان با کاشی کاری معرق بسیار زیبا به طول 9 کیلومتر کار شده که طرحی بدیع در میان ابنیه اسلامی و منحصر به فرد است.

این استاد حوزه ادامه داد: در بنای جدید، گنبد اصلی، گلدسته ها، گنبدهای کوچک، تمام اضلاع و ... کاشی کاری قرآنی خواهد شد.

*استفاده  از بهترین مصالح ساختمانی

حجت الاسلام و المسلمین گلپایگانی با بیان این مطلب که تلاش داشتیم از بهترین مصالح و سنگ ها در ساخت این مسجد استفاده کنیم، تصریح کرد: استفاده از بهترین سنگ مرمر، با کیفیت ترین کاشی، مرغوب ترین شیشه و ... برخی از تلاش ها برای ساخت هرچه بهتر این مسجد مقدس بوده است.

وی ادامه داد: تاج مسی گلدسته بنای جدید مسجد امام حسن عسکری(ع)، یکی از منحصر بفرد ترین تاج هاست که نمای بسیار زیبایی به این مسجد داده است.

مدیر طرح توسعه مسجد بزرگ امام حسن عسکری(ع) افزود: پروانه های نمای بیرونی مسجد که در زیر پنجره ها واقع شده، هر کدام 2 تن وزن داشته و به صورت یک تکه تهیه شده است.

* 17 میلیارد و 500 میلیون تومان هزینه

این استاد حوزه با بیان این مطلب که تا به امروز، قریب به 17 میلیارد و 500 میلیون تومان برای این مسجد هزینه شده است، اظهار داشت: همچنین نزدیک به 5 میلیارد تومان نیز برای تکمیل این مسجد تخمین زده شده است.

حجت الاسلام والمسلمین گلپایگانی در پاسخ به این سوال که هزینه ساخت این مسجد از کجا تأمین شده است، ابراز داشت: کمک های خیّرین از ایران، کویت، انگلیس و شیعیان عربستان و همچنین کمک های مردمی از جمله اهداء پول، طلا و ... ما را در ساخت این مسجد همراهی کرده است.

*از کمک پیرمردی دستفروش تا ...

وی ادامه داد: از نکات قابل توجه در ساخت این مسجد، کمک های پیرمرد دستفروشی بود که با اختصاص قسمتی از درآمد هفتگی خود، ما را در این کار بزرگ یاری کرده است.

مدیر طرح توسعه مسجد بزرگ امام حسن عسکری(ع) با بیان این مطلب که در هیچ زمانی به دلیل کمبود بودجه، ساخت و ساز مسجد تعطیل نشده است، خاطرنشان ساخت: خوشبختانه قریب به 50 مغازه در 3 طبقه تجاری برای این مسجد در نظر گرفته شده تا بتوانیم مخارج آن را تأمین کنیم.

*افتتاح شبستان های مسجد به دست یک مرجع تقلید

حجت‌الاسلام والمسلمین گلپایگانی در پایان تصریح کرد: انشاءالله در دهم اردیبهشت سال جاری شبستان های این مسجد بزرگ  توسط  حضرت آیت الله صافی گلپایگانی افتتاح خواهد شد.

313/35