به گزارش خبرگزاری «حوزه»، آیت الله مصباح یزدی چهارشنبه شب در سلسله مباحث درس اخلاق خود در دفتر مقام معظم رهبری در قم، گفت: یکی از بزرگترین منت های خدا بر ما ،معرفتی است که خداوند به ما داد لیاقت درک این معرفت را داشته باشیم.
ایشان افزود: اینکه خداوند ما را انتخاب کرده است و این معرفت را به ما داده از توفیق الهی و در سایه ولایتی است که خداوند بر ما دارد و ما را انتخاب کرده است؛ در واقع خداوند این ولایت را بر سر ما گسترانیده است.
این استاد حوزه بیان کرد: ماده ولایت، معادل کاملی در فارسی ندارد؛ یعنی لفظی که معادل آن را در فارسی بکار ببریم نداریم و موارد استعمال آن نیز بسیار متفاوت است؛ جای می گوییم که خدا ولایت بر مومنین دارد؛ در مقابلش بیان می کند که ولیّ کافران، طاغوت است؛ در مواردی بیان می شود که کسی که نیازمند کمک است نیازمند ولیّ است؛ ترجمه این ولایت در فارسی به یاور از جمله انتخاب های برای برگردان ولایت است.
رئیس موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) تصریح کرد: در جای دیگر مومنی نیز می تواند ولی خدا باشد؛ مثل اینکه می گوییم« اشهد ان علیا ولی الله»؛ یعنی در اینجا یک معنای واسطه ای بیان خدا و انسان وجود دارد؛ در فارسی نمی توان به راحتی واژه ای برای این ولی پیدا کرد؛ در جای دیگر یک مومن ممکن است ولی یک مومن دیگر باشد که در اینجا به دوست تعبیر می شود.
عضو مجلس خبرگان رهبری گفت: در ولایت دو مولفه وجود دارد که اولین آن این است که باید یک اتصال بین دو مولفه وجود داشته باشد؛ یعنی اتصالی که یکی در دیگری و یا هر دو در هم دیگر تاثیر مثبت داشته باشند؛ یعنی اتصالی که موجب تاثیرگذاری از یک یا دو طرف باشد.
ایشان گفت: نکته مهمی که باید به ان دقت کرد این است که درست است که ما اهل نماز و روزه بودیم باید به خدا بگوییم که من این کارها را انجام دادم ولی معرفت این را از تو گرفتم؛ پس فضیلت این امر از تو است و در این بین باز هم در مورد این نعمتی که به من دادی خیلی مقصرم؛ من اندکی از آنچه بر ما لازم بود را انجام دادم.
ایشان افزود: در حوزه معرفتی ما خداوند علت العلل همه چیز است، زیرا همه اسباب عالم را نیز خدا ایجاد کرده است؛ مثل بارانی که با چند واکنش طبیعی که از سوی خدا خلق شد بر زمین می بارد و روزی که از عللی سرچشمه گرفته است و نظامی است که خدا ایجاد کرده است.
این استاد حوزه بیان کرد: نکته بعدی این است که وقتی در مقام دعا به خدا عرض می کنیم که خدایا تو به ما قدرت دادی که هدایت شویم، باید در مقام گمراهی هم بگوییم که شیطان را تو خلق کردی پس گناهان را به گردن خدا بیاندازیم؟ خیر؟ اینگونه نیست؛ زیرا این شبهات، شبهاتی است که شیطان القا می کند؛ این مساله در زمان امام علی(ع) مطرح بوده است اگر همه چیز جز قضا و قدر است پس ما چه کاره ایم؛ پیرمردی پس از جنگ صفین به امام علی(ع) گفت آیا وقایع روی داده با قضا و قدر الهی بود؟ حضرت فرمود بلی؟ بعد گفت این زحمات را پس چگونه باید با خدا حساب کنم؟ البته منظورش این بود که این زحمات من بی خود بود؛ حضرت فرمود خیال کردی که قضا و قدر قدرت را از تو سلب کرده است؟ اگر این گونه باشد تمام تاریخ انبیا بی فایده است؛ اینگونه نیست که قضا و قدر موجب سلب اراده و قدرت انسان شود.
رئیس موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) تصریح کرد: این بحث در طول زمان ائمه اطهار(ع) وجود داشته است که مفصل ترین آن نامه ای بود که خدمت امام هادی(ع) نوشته شد؛ عده ای به حضرت نامه نوشتندکه گروهی جبری و تفویضی هستند و برای خود دلایل و شبهاتی مطرح کرده اند و از امام کسب تکلیف کردند که امام(ع) نیز یک رساله مفصلی در خصوص این بحث نوشتند به نام رساله جبر که در تحف العقول وجود دارد.
عضو مجلس خبرگان رهبری گفت: امام در این رساله مقدمه ای ذکر می کند که مسایل را به شکل کامل طرح می کند؛ ایشان یک راه کلی را نشان می دهند که ابتدا باید از یقینیات شروع کنیم و طبق یک دلیل مساله را برای خود تعریف کنیم؛ حضرت در ابتدا به قرآن اشاره می کند که برای هدایت بشرنازل شده است و هیچ مسلمانی در حقانیت آن بحثی وجود ندارد؛ سپس ایشان روایتی از امام صادق(ع) را مورد بحث این رساله قرار می دهند و می فرمایند که در این رساله پنج مساله که از مقومات اختیار است را بیان می کند و شرح می دهد؛ در ضمن این رساله روایاتی از امام علی(ع) نقل می کنند و حتی راوی آن را نیز بیان می کند.
وی گفت: سپس حضرت روایتی بسیار جالب از امام علی(ع) در این باب بیان می کنند؛ حضرت می فرمایند مالکیتی که ما داریم در طول مالکیت خداست نه اینکه بیان کنیم مالکیت ما هم عرض خداست؛ مثل اینکه دو نفر لباس دارند واحتیاجی به لباس هم ندارند؛ این کفر است که خود را در کنار خدا مالک بدانیم؛ باید بگوییم این مال را من دارم ولی از خدا دارم و باز هم مالک خداست؛ انسان باید همیشه خود را در دایره ملکیت خدا بداند و نباید خود را فراتر از آن تعریف کند.
