حسن رجبیان در گفتگو با خبرگزاری «حوزه»، با اشاره به قدمت کتابخانه آیت الله حائری یزدی(کتابخانه مدرسه فیضیه) اظهار داشت: این کتابخانه قدیمی ترین کتابخانه شهر قم بوده که در سال 1309 شمسی از سوی مرجع عصر، مؤسس و زعیم حوزه علمیه قم حضرت آیت الله عبدالکریم حائری یزدی راه اندازی شده است.

وی ادامه داد: پس از تأسیس حوزه علمیه قم، این نهاد مقدس نیاز به کتابخانه ای داشت تا طلاب و فضلا فعالیت های مطالعاتی و پژوهشی خود را در آن انجام دهند که با زحمات این عالم ربانی، این کتابخانه راه اندازی شد.

*افتتاح کتابخانه فیضیه در روز ولادت حضرت فاطمه زهرا(س)

مدیر کتابخانه مدرسه فیضیه با بیان این مطلب که این کتابخانه در روز ولادت حضرت زهرا(س) افتتاح شده است، ابراز داشت: کتابخانه فیضیه در ابتدا با اندکی کتاب فعالیت خود را آغاز و کم کم با حمایت مراجع و فضلا رونق گرفت و به تعداد کتب افزوده شد و در بُرهه ای از زمان به کتابخانه ای منحصر به فرد تبدیل و بعد از گذشت زمان، کتابخانه های دیگر قم تأسیس شدند.

این کارشناس کتاب خاطرنشان ساخت: کتابخانه آیت الله حائری یزدی یکی از مهمترین مراکزی است که مراجع، علما و بزرگان حوزه در آن پرورش یافته اند.

رجبیان تصریح کرد: در آن زمان، صاحب الداریه بروجردی از ناحیه آیت الله حائری یزدی به عنوان مسئول این کتابخانه انتخاب می‌شوند که بعد از فوت ایشان با فاصله زمان اندکی، مرحوم آیت الله مجتبی محمدی عراقی از سوی آیت الله بروجردی به این مسئولیت منصوب و تا سال 1380 شمسی سکان دار این کتابخانه بوده اند.

*ساخت کتابخانه ای در 5 طبقه و 7 هزار متر مربع

وی با اشاره به جابجایی محل کتابخانه در سال 1380، بیان داشت: کتابخانه مدرسه فیضیه تا سال 1380 در طبقه فوقانی ضلع غربی این مدرسه مستقر بوده و پس از احساس نیاز شدید به توسعه آن، به ضلع شرقی منتقل و تعدادی از خانه های پشت مدرسه فیضیه خریداری و ساختمانی 5 طبقه در 7 هزار متر مربع از سوی آستان قدس رضوی ساخته شده است.

مدیر کتابخانه مدرسه فیضیه ادامه داد: پس از توسعه ساختمانی کتابخانه، مجال برای گسترش کیفی، کمی منابع و خدمات فراهم و برنامه های مناسبی برای طلاب و فضلا به حالت اجرا در آمد.

این کارشناس کتاب یادآور شد: پس از فوت آیت الله عراقی، اداره کتابخانه به دفتر مقام معظم رهبری واگذار و حجت الاسلام والمسلمین ستوده مأمور به اداره آن شدند که پس از چند سال از سوی این دفتر به شورای عالی و سپس از سوی این شورا به مرکز مدیریت حوزه های علمیه واگذار شد و در حال حاضر با نظارت معاونت پژوهش حوزه های علمیه به کار خود ادامه و ریاست آن به همراه کتابخانه آیت الله العظمی بروجردی (مسجد اعظم) به عهده حجت الاسلام والمسلمین عماد می باشد.

*وجود 9800 جلد کتاب به صورت قفسه باز در بخش عمومی کتابخانه

رجبیان با بیان این مطلب که کتابخانه علاوه بر مخزن چاپی و مخزن خطی، دارای دو بخش عمومی و تخصصی است، اظهار داشت: بخش عمومی دارای دو سالن مطالعه است که سالن نخست آن در همکف و به صورت قفسه باز به طلاب ارائه خدمات کرده که در آن قریب به 9 هزار و 800 جلد کتاب که عموما از منابع حوزوی است، وجود دارد.

وی ادامه داد: در بخش عمومی، سالن دیگری در طبقه منهای 1 وجود دارد که به صورت قفسه باز بوده و قریب به 7 هزار و 200 جلد کتاب که عمدتا در رشته های علوم انسانی است در آن می باشد.

مدیر کتابخانه مدرسه فیضیه با اشاره به استقرار بخش محققین در طبقه اول ساختمان کتابخانه، ابراز داشت: در این بخش 2500 جلد کتاب از کتب مرجع، مصادر و منابع اصلی تحقیق به صورت قفسه باز در اختیار محققین قرار داشته و در کنار آن، بخش پایان نامه های سطح 3 و 4 حوزوی قرار دارد که تقریبا 2400 پایان نامه در آن نگهداری می شود.

این کارشناس کتاب با اشاره به وجود بانک اطلاعات در این کتابخانه، خاطرنشان ساخت: قریب به 40 سیستم کامپیوتری به مراجعه کنندگان، خدمات دیجیتالی همچون سرویس اینترنت، نرم افزارهای علوم اسلامی نور و ... ارائه می کند.

*کتابخانه ای حاوی 2600 نسخه خطی

رجبیان با بیان این مطلب که این کتابخانه دارای 2600 نسخه خطی است، تصریح کرد: از تمام این نسخ تصویربرداری شده که مراجعه کنندگان در ابتدا تصویر کتاب مورد نظر را مشاهده و در صورت تأیید، فایل یا پرینت آن در اختیار آنان قرار خواهد گرفت.

وی ادامه داد: در بخشی از سالن محققین، نرم افزاری را از طریق کتابخانه ملی تهیه کردیم که حاوی هزاران نسخه خطی مربوط به آسیای میانه، ترکیه، کشورهای عربی و اسپانیا بوده و ظرفیت پاسخگویی به 120 نفر به طور همزمان را دارد.

*18 هزار طلبه و دانشجو به عضویت کتابخانه در آمده اند

مدیر کتابخانه آیت الله حائری با بیان این مطلب که این کتابخانه قریب به 18 هزار عضو دارد، اظهار داشت: از این تعداد 4 هزار و 200 نفر عضو سالن محققین، هزار و 50 نفر عضو بخش امانی و مابقی در بخش عمومی و تخصصی عضو می باشند.

این کارشناس کتاب یکی از بخش های این کتابخانه را بخش امانی عنوان کرد و گفت: 4 هزار و 400 کتاب در این بخش وجود دارد که اعضا می توانند این کتب را در اختیار گرفته و به خارج از کتابخانه منتقل کنند.

*مراجعه بیش از 3500 نفر به کتابخانه در برخی از اوقات

رجبیان با بیان این مطلب که کتابخانه مدرسه فیضیه یکی از پرمراجعه کننده ترین کتابخانه های کشور است، ابراز داشت: خدمات گسترده کمی و کیفی در این کتابخانه سبب شده که در برخی از اوقات، قریب به 3 هزار و 500 مراجعه کننده در طول روز داشته باشیم.

وی با اشاره به مخزن کتابخانه آیت الله حائری(ره)، خاطرنشان ساخت: این مخزن در طبقه دوم قرار داشته و کتاب های چاپی، سربی، سنگی و همچنین نشریات در آن قرار دارد؛ البته در کنار آن بخش فهرست نویسی را نیز قرار داده ایم که در آنجا مستقر می باشند.

مدیر کتابخانه مدرسه فیضیه تصریح کرد: در این کتابخانه قریب به 11 هزار جلد کتب چاپ سنگی وجود دارد که ما را جزو غنی ترین کتابخانه ها در این حوزه قرار داده است.

*کتابخانه ای با 180 هزار جلد کتاب

این کارشناس کتاب با بیان این مطلب که کتابخانه آیت الله حائری حاوی قریب به180 هزار جلد کتاب است، اظهار داشت: قریب به 130 هزار جلد از این کتب در مخزن کتابخانه وجود داشته و مابقی در بخش های دیگر می باشند.

رجبیان افزود: با حمایت های خوب معاونت پژوهش حوزه های علمیه در سال های اخیر، کتابخانه موفق شده منابع چاپی خوبی را در حوزه علوم حوزوی و انسانی تهیه کرده و منابع موجود را به روز نماید.

وی یادآور شد: همچنین در سال های اخیر مطابق با مصوبه شورای عالی حوزه های علمیه، این کتابخانه به انضمام کتابخانه مسجد اعظم(کتابخانه آیت الله العظمی بروجردی) به عنوان کتابخانه مرکزی حوزه های علمیه معرفی شده و به عنوان مهمترین کتابخانه های حوزوی سراسر کشور به حساب می آیند.

مدیر کتابخانه آیت الله حائری(ره) ابراز داشت: این کتابخانه با 22 پرسنل در بخش های گوناگون در دو شیفت به صورت پیوسته از 7 صبح تا 9 شب به مراجعه کنندگان خدمات رسانی می کند.

این کارشناس کتاب با بیان این مطلب که این کتابخانه به دلیل شرایط خاص، مختص برادران است، خاطرنشان ساخت: عمده خدمات این کتابخانه مختص به طلاب است؛ اما تعداد زیادی از دانشجویان علوم انسانی نیز عضو این کتابخانه بوده از کتب حوزه علوم انسانی استفاده می کنند.

رجبیان یکی از بخش های موجود را بوفه کتابخانه عنوان کرد و گفت: در این بخش خدماتی از جمله سفارش غذا به مراجعه کنندگان ارائه می شود تا بتوانند با خیالی راحت به مطالعه و تحقیق بپردازند.

*مشاوره علم اصول و نسخ خطی در کتابخانه مدرسه فیضیه

وی با اشاره به راه اندازی بخش مشاوره در کتابخانه آیت الله حائری(ره)، تصریح کرد: هدف از تأسیس این بخش، مشاوره و خدمات تحصیلی و پژوهشی به مراجعین کتابخانه در رشته های گوناگون حوزوی است که کار خود را با مشاوره علم اصول آغاز و هم اکنون در حوزه نسخ خطی نیز فعالیت خود را شروع کرده است.

مدیر کتابخانه مدرسه فیضیه با اشاره به بخش پایان نامه های حوزوی، بیان داشت: در سال های اخیر علاوه بر پایان نامه های حوزوی، تلاش کردیم پایان نامه های خارج از کشور را در حوزه علوم اسلامی؛ علی الخصوص در موضوعات قرآنی و حدیثی گردآوری کرده و هم اکنون به صورت دیجتیال نگهداری می شود.

این کارشناس کتاب یکی از فعالیت های کتابخانه را بازنویسی فهرست نسخه های خطی عنوان کرد و ادامه داد: این کار در سال های گذشته توسط آیت الله استادی انجام شده بود؛ اما با توجه به اضافه شدن نسخ، نیاز جدید به بازنویسی پیدا شد که در این راستا با کارشناسی قرارداد همکاری امضا و نسخه های خطی مجددا در حال فهرست نویسی است.

*وجود نسخه های سربی نفیس در کتابخانه آیت الله حائری(ره)

رجبیان افزود: همچنین در این کتابخانه نسخه های سنگی و سربی نفیس نیز وجود داشته و در حال فهرست نویسی است.

وی با اشاره به امضای تفاهم نامه کتابخانه مدرسه فیضیه با دو کتابخانه ملی و کتابخانه مجلس شورای اسلامی، اظهار داشت: از طریق این تفاهم نامه می توانیم همکاری و ارائه خدمات متقابل داشته باشیم.

مدیر کتابخانه مدرسه فیضیه با اشاره به وضعیت نگهداری کتب، ابراز داشت: خوشبختانه شرایط نگهداری کتب در این کتابخانه مناسب بوده و نسخ خطی در وضعیت استاندارد و دمای پایین نگهداری می شوند.

*نگاهی بر مشکلات

این کارشناس کتاب در بخش پایانی از این مصاحبه به مشکلات کتابخانه آیت الله حائری(ره) اشاره کرد و گفت: فضای کتابخانه علیرغم توسعه خوبی که در سال های اخیر پیداکرده، در تنگنا می باشد؛ چراکه با حجم کثیر مراجعات مواجه بوده و پیشنهاد می کنیم از سمت میدان آستانه، املاک مجاور خریداری و به فضای کتابخانه اضافه شود.

رجبیان با تأکید بر نیاز به ساز و کار روان در انجام فعالیت های کتابخانه، خاطرنشان ساخت: بروکراسی موجود در حوزه از مشکلاتی است که با آن مواجهیم؛ چراکه فعالیت کتابخانه ای، نیاز به ساز و کاری روان برای ارائه خدماتی بهتر به مراجعه کنندگان می باشد.

گفت و گو: محمد رسول صفری

انتهای پیام

35/313