به گزارش خبرگزاری «حوزه» از تهران، حجت الاسلام رضا غلامی، صبح امروز در آیین افتتاحیه کنگره بین المللی علوم انسانیِ اسلامی، در سالن همایش های صدا و سیما، با اشاره به تشکیل 10 کمیسیون تخصصی برای گسترش علوم انسانی اسلامی، گفت: موضوع تحول مبنایی در علوم انسانی، شکل گیری و تکامل علوم انسانیِ اسلامی یکی از اهداف جدی انقلاب و نظام جمهوری اسلامی است که در این کمیسیون ها مورد بررسی قرار می گیرد.
وی ادامه داد: گرچه طی سال های گذشته، بخش مهمی از مدیران نظام آنطور که سزاوار بوده است، نه درک صحیح و عمیقی از این موضوع فوق مهم داشته اند، و نه به طریق اولی به این مسأله کلیدی اهتمام جدی ورزیده اند، اما دست یابی به علوم انسانیِ اسلامیِ قوی و تحول آفرین، همواره دغدغه اصلی تعداد زیادی از روشنفکران متدین و انقلابی در حوزه و دانشگاه بوده است.
رئیس شورای سیاست گذاری کنگره بین المللی علوم انسانیِ اسلامی ادامه داد: اهداف الهیِ انقلاب و نظام ، خروج از اسارت و بردگیِ نظام سلطه، پیشرفت همه جانبه و جهشی ایران و رسیدن به تمدن نوین اسلامی بدون بهره مندی از علوم انسانیِ اسلامی تکامل یافته، یعنی مغزافزار کارآمد مدیریت جامعه اسلامی، محقق شدنی نیست.
وی بیان کرد: جای تعجب است که عده ای از سر کم آگاهی، دست یابی به الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت را خارج از مسیر علوم انسانیِ اسلامی، یا رسیدن به تمدن نوین اسلامی را بدون توجه به لازمه اصلی آن، یعنی علوم انسانیِ اسلامی جستجو می کنند.
حجت الاسلام غلامی با تأکید بر اینکه پیشرفت حقیقی یا تمدن نوین اسلامی در سایه علوم انسانی اسلامی محقق می شود گفت:تا زمانی که علوم انسانیِ سکولار و غربی از دانشگاه ها و محیط های علمی ایران و همچنین دنیای اسلام اخراج نشود و برنامه وسیع و خزنده نفوذ و سلطه گری قدرت های استکباری بر کشورهای اسلامی، از طریق علوم انسانیِ سکولار خنثی نشود، صحبت کردن از پیشرفت حقیقی یا تمدن نوین اسلامی، شعاری بیش نیست.
رئیس شورای سیاست گذاری کنگره بین المللی علوم انسانیِ اسلامی افزود: علوم انسانیِ غربی با مسدودسازی باب آزاداندیشی، ایجاد انحصار در منابع معرفت شناختی و تراشیدن و نصب انواع بت ها و مجبور کردن علماء و مدیران به سجده کردن در برابر این بت ها، امکان دیدن واقعیت های انسانی و اجتماعی را از جامعه علمی ما و کشورهای اسلامی سلب کرده و بین تولیدات علمی و حقیقت، فرسنگ ها فاصله ایجاد کرده است.
وی با بیان این که پیچیدن نسخه های غلط در این 37سال ما را بارها از مسیر صحیح منحرف کرده است گفت: هم اکنون نیز تکیه کردن به این علوم انسانی، که ناکارآمدی خود را حتی در خود جوامع غربی و عالَم مدرن به وضوح به اثبات رسانده است، چیزی جز افتادن در مسیر شکست و ناکامی نیست.
حجت الاسلام غلامی در بیان تعریف علوم انسانی اسلامی، گفت: نهایت غلط فهمی است اگر کسانی تصور کنند، علوم انسانیِ اسلامی یعنی کنار زدن مزیت ها و نقاط قوت علوم متعارف در قلمروهای حقیقی آن. حقیقتاً چه کسی تاکنون علوم انسانیِ اسلامی را اینگونه تعریف کرده است؟ آیا اینگونه توصیف کردن علوم انسانیِ اسلامی به جز تخریب این علوم و تداوم بخشی به حیات مصنوعی علوم انسانی ِسکولار، هدف دیگری را نیز دنبال می کند؟
رئیس شورای سیاست گذاری کنگره بین المللی علوم انسانیِ اسلامی ادامه داد: آیا بهتر نیست اصحاب علوم انسانیِ سکولار و اعضاء حلقه بسته روشنفکری سکولار در دانشگاه ها، یکبار هم شده به جای تخریب و تکفیر طرف مقابل، عالمانه افکار رقیب خود را به نظاره بنشینند؟
رئیس مرکز پژوهش های علوم انسانی اسلامی صدرا، در تعریف علوم انسانیِ اسلامی گفت: علومی که ضمن ابتنا بر جهان بینی الهی، و با استفاده صحیح از دستگاه معرفت شناختیِ جامع و همه جانبه نگر- که شامل استفاده هدفدار و روشمند از تمامی منابع و روشن شناسی ها می شود- به شناسایی، تحلیل و حل مسائلِ انسان مسلمان و جامعه اسلامی، آن هم مبتنی بر اصل تقرب به حقیقت، می پردازد.
وی اضافه کرد: در این تعریف، تجمیع دو رویکرد مبناگرایانه و کارکردگرایانه مشاهده می شود. رویکرد مبناگرایانه، با اصالت بخشی به موضوع تقرب به حقیقت و ممکن دانستن آن، بر ضرورت تکیه بر فلسفه و مبناسازی تاکید دارد و حتی روش شناسی را به رغم اهمیتی که برای آن قائل است، فرع بر مبناسازیِ فلسفی در نظر می گیرد.
رئیس شورای سیاست گذاری کنگره بین المللی علوم انسانیِ اسلامی تصریح کرد: در قسمی از دیدگاه ها، فلسفه صدرایی به دلیل پیوند مناسب با قرآن و سنت، بر سایر فلسفه ها ارجیت می باید که در جای خود محل بحث است؛ و در رویکرد کارکردگرایانه، توجه به واقع گرایی با عطف نظر به مثلث جامعه، تاریخ و شریعت، قدرتمند کردن علوم انسانیِ اسلامی برای تولید فرمول های لازم جهت پاسخگویی به نیازهای روز جامعه را مد نظر قرار می دهد. بر این اساس، ما با یک مربع چهار ضلعی روبرو خواهیم بود که فلسفه، شریعت، جامعه و تاریخ اضلاع آن را بوجود آورده آورده اند.
وی با بیان این که علوم انسانیِ اسلامی در بستر آزاداندیشی به شکوفایی می رسد افزود: فضاهای بسته و کلیشه های شبه علمی که جریان روشنفکری سکولار با نگاهی کاملاً ایدئولوژیک در بوجود آوردن آن نقشی اساسی دارد، تنفس علوم انسانیِ اسلامی را با سختی روبرو می کند.
رئیس مرکز پژوهش های علوم انسانی اسلامی صدرا با تأکید بر اینکه علوم انسانیِ اسلامی نمی خواهد خود را در قفس مدل های علمیِ تجربی که اغلب گرفتار پارادوکس قانون گراییِ به ظاهر علمی و نسبی گرایی معرفتی می باشند زندانی کند، ابراز داشت: تمام تلاش علوم انسانی اسلامی مصروف خلاص شدن از این شرایط سخت و غیرقابل تحمل است.
حجت الاسلام غلامی افزود: اگرچه رشد خطی علم فی نفسه خوب است، لکن اگر قرار بر تحمیل کلیشه های علمی به دانشگاه ها، آن هم در عرصه علوم انسانی ( نه علوم پایه، فنی، مهندسی و پزشکی ) و بستن باب آزادی علمی در دانشگاه ها باشد، لاجرم باید با عنصر حقیقت جویی در دانشگاه ها خداحافظی کرد و به تبدیل دانشگاه به ماشین لوکس نظام سرمایه و سلطه، که در قرن های اخیر شاهد آن هستیم، کاملاً تن داد.
رئیس شورای سیاست گذاری کنگره بین المللی علوم انسانیِ اسلامی با بیان این که اساساً علوم انسانیِ اسلامی قابل تحمیل به دانشگاه ها و محیط های علمی نیست، ادامه داد: البته اینگونه نیست که ما نخواهیم تحمیل کنیم، بلکه امکان تحمیل آن بر اساس ذات علوم انسانیِ اسلامی وجود ندارد.
وی، حرف اساسی در رواج علوم انسانیِ اسلامی را لزوم مجاهدت برای گشودن باب آزاداندیشی دانست و گفت: اگر جریان روشنفکری سکولار که در این 37 سال به رغم قرار گرفتن در موضع اقلیت، همواره دانشگاه های کشور در عرصه علوم انسانی را، علنی یا پنهانی در قبضه خود قرار داده است، دست از مواجهه مستبدانه با علم بردارد و حتی گوشه ای از باب آزاداندیشی را باز کند، علوم انسانیِ اسلامی به طور طبیعی در رگ های دانشگاه های کشور جاری شده و به سرعت رشد می کند.
رئیس مرکز پژوهش های علوم انسانی اسلامی صدرا، مبارزه اصلی برای علوم انسانی اسلامی را به منظور گشودن باب آزاد اندیشی در دانشگاه ها خواند و گفت: کنگره علوم انسانیِ اسلامی در این سال ها نقش خود را نه فقط به عنوان یک مراسم و یک حرکت گفتمان ساز، بلکه به عنوان یک طرز تفکر و مکتب علمی و اجتماعیِ روشن پیدا کرده است؛ به همین دلیل هم اکنون این کنگره آثار قابل توجهی را در مسیرسازی برای حرکت علمی و حتی تا حدی مدیریتی کشور داشته که مشاهده آن چندان هم دشوار نیست.
حجت الاسلام غلامی با اشاره به رونمایی کتاب نظریه در سومین کنگره علوم انسانی اسلامی، گفت: کنگره علوم انسانیِ اسلامی دارای اقماری است که اهمیت هر یک از این اقمار اگر از این مراسم علمی دوسالانه بیشتر نباشد، کمتر نیست. کتاب نظریه کتابی است در عالی ترین سطح علم و تحقیق برای ایجاد یک میدان رقابتی قوی بین پژوهشگران برجسته، و همچنین کتابی است برای هموار ساختن مسیر انتخاب و معرفی مداوم نظریه های برتر در حوزه علوم انسانیِ اسلامی که انتشار آن خود شاهد توفیق اولیه کنگره در این عرصه است.
وی در ادامه از ایجاد مرکز ایده پردازی و نوآوری به منظور شناسایی و جذب جوانان مستعد و نخبه خبر داد و گفت: این مرکز در جوار مرکز رشد دانشگاه امام صادق (ع) که هرچند در بدو راه است و نهال آن محتاج رسیدگی است، اما امیدهای زیادی را برای ایجاد خط شناسایی و پرورش نیروی انسانی نخبه بوجود آورده است.
رئیس شورای سیاست گذاری کنگره بین المللی علوم انسانیِ اسلامی به همکاری 30 مرکز علمی و تحقیقاتی در برگزاری کنگره اشاره کرد و افزود: کنگره بین المللی علوم انسانیِ اسلامی یک حرکت جوشنده از متن حوزه و دانشگاه، و برخاسته از جریان روشنفکری انقلاب اسلامی است و به هیچ کس و هیچ مجموعه خاصی تعلق ندارد.
انتهای پیام
نظر شما