به گزارش خبرگزاری«حوزه»، حجت الاسلام والمسلمین محمدرضا زیبایی نژاد، رئیس مرکز تحقیقات زن و خانواده حوزه های علمیه خواهران، امروز در دوازدهمین اجلاس سراسری مدیران واحدهای آموزشی تربیتی حوزههای علمیه خواهران سراسر کشور که در مجتمع یاوران مهدی جمکران برگزار شد، با بیان این که امروزه با افزایش ارتباطات ما وارد عصر جدیدی شدهایم که باید انسان را با این شرایط در نظر بگیریم، اظهار داشت: عصر جهانی شدن این طور تعبیر میشود که در این فرایند، حوادث و اقدامات و تصمیماتی که در گوشهای از جهان اتفاق میافتد تأثیراتی را در جای دیگر دنیا بر جای میگذارد و مرزهای جغرافیایی و دینی کم رنگ میشود و نتیجه تصمیم خود را در جاهای دیگر دنیا میبینیم.
وی افزود: چیزی که جهانی شدن را ترسیم میکند افزایش پیوندها و ارتباطات است که فراتر از اراده دولتها است و دولتها نمیتوانند این ارتباط را کنترل کنند و این ارتباطات در مقیاس فرامنطقهای اتفاق میافتد.
این استاد حوزه خواهران اظهار داشت: برای نشان دادن واقعیت انسان عصر جدید برخی از واژه مدرنیته سیال استفاده میکنند و عصر مدرن را به دو مقطع اصلی تقسیم می کنند؛ در مدرنیته سنتی ما با یک شیء جامد مواجه هستیم که طول و عرض آن مشخص است ولی در 50 سال اخیر با انسانی متفاوت مواجه هستیم و سرعت تحولات شتابدار شده و مهمترین تحولی که اتفاق افتاده تحول در هویتها است.
وی با اشاره به این که هویت به معنای تصویری است که ما از خودمان داریم، یادآور شد: تصویری که در گذشته از زن متصور بود با تصویر امروزی فرق دارد و امروزه میگویند زن تفاوت اساسی با مرد ندارد و تفاوتها منشأ اجتماعی دارد و باید این تفاوت نادیده گرفته شود تا زن پیشرفت کند.
رئیس مرکز تحقیقات زن و خانواده حوزههای علمیه خواهران تصریح کرد: ما در قرآن میخوانیم که خداوند مؤمنان را به قول ثابت تثبیت میکند و در جهان واقع این ثبات عیب نیست بلکه حسن است ولی انسان جدید ویژگیاش این است که تحولات در ارزشها و اندیشه را عیب نمیبیند و این سیال بودن ویژگی انسان جدید است که مطابق با شرایط ارزشها هم تغییر میکند.
وی ادامه داد: در دهههای گذشته دو نفر که عاشق هم میشدند پیش فرض شان این بود که تا آخر عمر با هم هستند جدایی یک نوع ناهنجار بود ولی در دنیای جدید فرد میگوید جهان در حال تحول است و من هم معلوم نیست که در آینده چه چیزی را بپسندم؛ شعار انسان جدید این است که در لحظه زندگی کن و این سیر تحول نگران کننده است.
انسان جدید دارای هویت چند پاره است
حجت الاسلام والمسلمین زیبایی نژاد بیان داشت: دومین ویژگی انسان جدید این است که هویت اش چند پاره است و میگوییم هویت چهل تکه؛ انسان جدید از جهانهای معنایی متفاوت و متضاد چیزهایی را در وجود خود جمع میکند بدون این که احساس تنافر کند؛ هم مسجد میرود و هم شراب میخورد و ماهواره نگاه میکند و امروز دیگر تیپ شخص نشانه شخصیت نیست زیرا ارزشهای متضاد را در خود جمع کرده است.
انسان معاصر مصرف گرایی است
وی تأکید کرد: ویژگی سوم این است که انسان عصر جدید مصرف گرا است؛ منظور ما از مصرف گرا بودن اسراف نیست بلکه یک معنای دیگری دارد و آن این است که فرد با مصرف خود را تعریف میکند و پز میدهد؛ منظور از مصرف هم فقط اقتصادی نیست بلکه مصرف فرهنگی مهم تر است.
رئیس مرکز تحقیقات زن و خانواده حوزههای علمیه خواهران گفت: نگاه انسان جدید نگاه مصرفی و ابزاری است؛ حتی به پدر و مادر هم نگاه ابزاری و منفعت طلبانه دارد و میگوید پدر و مادر برای من چه دارند و این نگاه مصرفی در عرصه فرهنگی می شود مصرف رسانه، مد و حتی از بدن خود نیز انتظار مصرفی دارد و تصور می کند که مردم با توجه به شکل ظاهری بدنش در مورد او قضاوت میکنند؛ به همین خاطر تا این حد عملهای زیبایی زیاد شده است.
وی افزود: خیابان گردی و مصرف خیابان نوع دیگری از مصرف گرایی است به این معنی که رفتن به خیابان منطق هویتساز پیدا میکند و فرد به مسافرت و گردش میرود که برای مردم پز بدهد و تصور می کند با رفتن به سفر خارج از کشور در جامعه شخصیت پیدا می کند.
حجت الاسلام والمسلمین زیبایی نژاد اظهار داشت: انسان جدید نگاهش به دین هم مصرفی میشود و آن بخشی از دین را میپسندد که بتواند پزش را بدهد.
وی یادآور شد: ویژگی دیگر انسان جدید فراغتی شدن انسان است؛ در جوامع سنتی انتخابهایتان در ارزشهای جامعه محدود است ولی در جوامع جدید انتخاب های انسان آزادانهتراست، فضا فضای فراغتی است و انتخاب گرانه است و اوقات فراغت هم با این معنا باید در نظر گرفته شود و منظور از فراغت بیکاری نیست؛ بلکه در عصر جدید دین تبدیل به مقوله فراغتی میشود و عناصری از دین را انتخاب می کنید که کیف تان کوک شود و بخش شریعتی دین تضعیف میشود.
حجت الاسلام والمسلمین زیبایی نژاد افزود: این احتمال داده میشود که در بخشهای هزینه بر دین مانند خمس، سیر نزولی داشته باشیم ولی در بخش کم هزینه و عرفانی دین سیر سعودی داشته باشیم برای مثال اعتکافها پر رنگتر شود؛ بنابراین انسان قدیم میگفت خدا چه دینی را برای من در نظر گرفته است ولی انسان جدید میگوید انتظار من از دین چیست.
فرد گرایی یکی از عناصر هویتی انسان جدید است
رئیس مرکز تحقیقات زن و خانواده حوزههای علمیه خواهران تصریح کرد: ویژگی دیگر انسان جدید این است که فردگرا میشود؛ به این معنی که هر کدام از ما سلیقههایی داریم و فرد گرایی یعنی توجه به این وجه امتیاز که منفعت فردی من مهمتر است از ارزشهای اخلاقی و اجتماعی و نباید ارزشها راحتی من را محدود کند و میگوید قانون میخواهیم ولی قانونی که در خدمت من باشد بنابراین تا زمانی خانواده را میخواهیم که کیف فردی من را تأمین کند و همین که حوصلهاش سر برود انگیزه کافی برای طلاق است؛ جامعه فردی شده یعنی به خودش فکر میکند و مصلحت اجتماعی برایش مهم نیست.
انسان امروزی رسانهای و بیحوصله است
حجت الاسلام والمسلمین زیبایی نژاد بیان داشت: مخاطب ما روز به روز دارد هویت جدید به خود میگیرد و ویژگی انسان جدید این است که حوصله ندارد و ما باید طراحیهایی را انجام دهیم که حوصله زیاد شود و آداب تبلیغ با مخاطب کم حوصله را بیامویم.
وی تأکید کرد: انسان جدید رسانهای شده و واقعیت مجازی مهمتر از واقعیت حقیقی میشود؛ در قدیم تصویر ما از پدر از ارتباط حقیقی با پدر ترسیم میشد و یک تصویری هم بود که مادر از پدر در ذهن ما ایجاد میکرد و این تصویر مجازی است، ولی امروزه تصویر پدر از طریق رسانه در ذهن کودک شکل میگیرد که یک انسان بی دست و پای لوده و بی اراده را به عنوان پدر نمایش میدهیم و وقتی اقتدار پدر شکسته شد، دیگر فرزند از پدر اطاعت نمیکند.
رئیس مرکز تحقیقات زن و خانواده حوزههای علمیه خواهران با بیان این که انسان رسانهای گذرا و لحظهای است، گفت: مخاطب ما در جامعه خویشتن داری اش کم شده است و در لحظه میتواند انتخاب کند کار خوب یا کار بد و برای کم بودن خویشتن داری اش هم منطق دارد و در این شرایط این ماهستیم که باید بفهمیم که چگونه میشود با این انسان ارتباط برقرار کرد.
امروز برای تبلیغ دین باید از ظرفیت حب اهل بیت استفاده کرد
وی با اشاره به این که مخاطب ما عاطفی و احساسی است و عقلانیت اش تحت تأثیر عاطفهاش است، ادامه داد: ما باید مبلغانی را تربیت کنیم که ارتباط غم خوارانه با مخاطب برقرار کنند و در فضای کنونی بیشترین ظرفیت اتصال به دین حب اهل بیت(ع) است نه دین شریعتی زیرا ظرفیت اهل بیت(ع) از ظرفیت آموزههای اسلام برای جذب بیشتر است و باید از حب اهل بیت(ع) شروع کرد.
حجت الاسلام والمسلمین زیبایی نژاد بیان داشت: نباید کسانی که با نظرات سیاسی ما مخالف اند را از زیر پرچم اهل بیت(ع) خارج کنیم و باید از کوچکترین حلقه اتصال استفاده کنیم و جذب کنیم.
وی تأکید کرد: انسان جدید ارتباطش و تصویرش از روحانیت مخدوش است، زیرا روحانیت را از فضای مجازی درک کرده است و چون تصویر روحانیت و دین مخدوش است ما باید اعتماد سازی اولیه داشته باشیم.
رئیس مرکز تحقیقات زن و خانواده حوزههای علمیه خواهران گفت: در عصر جدید که مرجعیتها متکثر شدهاند و تنها روحانیت نیست که مرجع است، بلکه دانشگاه و صدا و سیما هم مرجع هستند و دیگر نهادها هم مدعی هستند؛ ما باید در مواجهه با انسان جدید از یک سیاست کلانی پیروی کنیم که هنوز برای آن فکری نکردهایم.