به گزارش خبرنگار خبرگزاری «حوزه» از مشهد، استاد علی اکبر رشاد، عصر امروز در همایش «علامه شهید صدر و ساحت نظام های اسلامی و مسئله حجیت»، در دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی، این شهید والامقام را متفکر مبتکر و فقیه و اصولی نواندیش خواند و ابراز داشت: شهید صدر در دورانی که مارکسیست و سوسیالیست حضور فعال داشت و بین تفکر اقتصادی اسلامی و این اندیشه ها خلط می شد، به مقابله با این تفکرات پرداخت.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی افزود: در آن زمان به خاطر نفوذ تفکر مارکسیستی، برخی از کتاب های این شهید در خارج از محیط محوری تدریس می شد که سر انجام از کتابی مانند «اقتصادنا» استقبال شد.
وی با اشاره به اینکه امروز برخی از شاگردان شهید صدر در افق مرجعیت قرار گرفته و یا برخی از عالمانی که مجتهد و مرجع تقلید هستند، از اندیشه های ایشان تأثیر گرفته اند، گفت: امروز آثار، مطالب و تفکر این شهید مورد توجه قرار گرفته است.
استاد رشاد با اشاره به اندیشه ها و کارهای افرادی مانند آخوند خراسانی، شیخ اعظم انصاری، شیخ بهایی و... در اصول، ابراز داشت: شهید صدر از جمله کسانی است که از نظر کمی و کیفی مباحث خوب و ماندگاری ارائه کرده است.
رئیس شورای حوزه علمیه تهران افزود: با مراجعه به تقریرات شاگردان شهید صدر، فهرستی از انواع ساختار، استناد سازی و ارائه آراء جدید به دست می آید و نقش ایشان در اصول به خوبی مشاهده می شود.
رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با اشاره به این مطلب که پذیرفته شدن هر کار نو و جدیدی به حوصله و صبر و زمان نیاز دارد، خطاب به طلاب جوان گفت: اگر می خواهید مطلبی در فضای حوزه ارائه دهید، باید نسبت به ادبیات عرب تسلط داشته و مطالب خود را با این توجه نگارش کنید.
*تعریف و بررسی نظام و خرده نظام ها
استاد رشاد در ادامه به بحث منطق نظام پردازی دینی و مبانی حجیت نظامات دینی پرداخت و اظهار داشت: برخی از مباحث در فلسفه های مضاف می بایست با پیش شرط هایی بررسی شود تا به تعریف نظام و پذیرفتن این مطلب که دین یک نظام است، برسیم.
وی، نظام را مجموعه ای فراهم آمده از واحدهای سازگار و مبتنی بر مبادی هم افزا برای تامین غایت یا غایاتی مشترک تعریف و خاطر نشان کرد: نظام پردازی نیز صورت بندی مجموعه واحدها برای پدیدآوردن یک نظام مطابق تعریف گفته شده، می باشد.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به اینکه نظام لایه هایی دارد که در نتیجه می توان لایه کلان، میان، خرد و زیر نظام ها را در نظر گرفت، اظهار داشت: در این تقسیم، «کلان نظام» همان نظام کنشی یا منشی، «میان نظام»، مانند نظام اقتصاد اسلامی، «خرده نظام»، همچون نظام تولید و «زیر نظام» مانند صنعت و کشاورزی است.
وی با بیان اینکه مجموعه نظام ها در قلمرو کلان نظام های کنشی و منشی با نگاه به احکام به دو نوع «تکلیفی و فقهی» و «تهذیبی و اخلاقی» تقسیم می شود، ابراز داشت: وقتی این دو مجموعه را بپذیریم، گزینه هایی مانند حقیقت، الوهیت، نفس آدمیان، عواطف آدمی، منابع، خلقت، مال، قدرت و ... قلمروهای متعلق احکام می باشد.
استاد رشاد اضافه کرد: به طور مثال در مواجهه با بحث نزاع ها، حقوق اخلاقی و قضایی را مطرح می کنند و یا مواجهه با مال، نظام حقوق اقتصادی و اخلاق اقتصادی مطرح می گردد و به همین تربیت سایر قلمروها مطرح شده این نظام ها، با نگاه به دو دسته "اخلاقی" و "حقوقی و تکلیفی" ایجاد می شود.
وی افزود: نظام حقوقی و اخلاقی، کلان و ابر نظام است و ذیل آن میان و خرده نظام ها و سپس زیر نظام ها ایجاد می شود.
رئیس شورای حوزه علمیه تهران با طرح این پرسش که با چه منطقی این نظام ها را باید ارائه و تولید کرد؟ گفت: در این امر باید از کاشفیت یا حجیت بهره برد.
وی درباره این سئوال که می توان برآیند آرای مختلف را صورت بندی کرد و از آن به تولید مکتب پرداخت، اظهار داشت: ابتدا باید دید که از آرایی که در بستر مذاهب و مدارس مختلف به وجود آمده، می توان این امر را استخراج کرد و در واقع امکان و جواز برآیندگیری از آرا و مهندسی معکوس وجود دارد؟
استاد رشاد در پاسخ گفت: این امر به نظر، محل تأمل می باشد و امکان ندارد، از طرفی وقتی برای یک آموزه و گزاره فقهی جزیی به دنبال حجت هستیم، در این مهندسی معکوس و برآیندگیری که به مکتب می رسد و معیاری برای تولید نظام، تنظیم رفتار و... است و بازخورد دارد، نمی توان به دنبال حجیت نبود.
رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی افزود: چگونه می توان با وجود مذاهب مختلف در مباحث گوناگون مانند توحید به یک تعریف واحد رسید، در حالی که به طور مثال در ادیانی چون مسیحیت و... این امر نیست و یا هر کدام از مباحثی را مطرح می کنند که به تعریف واحدی نخواهد رسید.
انتهای پیام
