اشاره؛

با جستجویی ساده در کانال های تلگرامی مشاهده خواهیم کرد کانال های مذهبی با استقبال خوبی از سوی مخاطبین مواجه شده و کاربران بسیاری را به خود اختصاص داده که این امر نشان دهنده اهمیت موضوع بوده و این پیام را به مبلغان می دهد که باید توجه بیشتری به فضای مجازی داشته باشند.

حجت الاسلام سید علی حجازی، یکی از فعالان فضای مجازی است با راه اندازی «کانال تلگرامی احکام» با همکاری چند نفر از فضلای حوزه توانسته تا به امروز بیش از 75 هزار کاربر را عضو این کانال کرده و خدمت رسانی دینی مناسبی انجام دهد.

وی در گفت و گو با خبرگزاری «حوزه»از دنیای مجازی سخن می گوید.

*چگونه علاقه‌مند به فعالیت در فضای مجازی شده و کانال احکام را با چه هدفی راه اندازی کرده اید؟

امروزه بسیاری از افراد جامعه به صورت روزانه از فضای مجازی استفاده می کنند و با توجه به سهولت و در دسترس بودن آن، ابزار مناسبی برای ترویج دین و اخلاق و احکام می باشد؛ از این رو بنده با مشورت برخی از دوستان تصمیم گرفتیم از این فضا و شبکه های موجود نهایت استفاده را برده، آن را به فضایی اثربخش در راستای اهداف مدنظر تبدیل نماییم که در این راستا از مهرماه سال 1394 کانال احکام را به همراه سه نفر از کارشناسان مذهبی با 100 عضو راه اندازی کرده، با توجه به فعالیت ها و تبلیغاتی که انجام دادیم، خوشبخانه امروز به بیش از 75 هزار نفر عضو رسیده و روز به روز شاهد افزایش تعداد کاربران می باشیم.

دغدغه ترویج اخلاق، معارف و احکام اسلامی همواره یکی از بزرگترین اهداف ما برای انتخاب این راه بوده تا بتوانیم با استفاده از ابزارهای جذاب و به روز جامعه بر نسل جوان جامعه تأثیرگذار باشیم؛ به همین دلیل، استفاده از شبکه های اجتماعی را در دستور کار خود قرار داده تا بتوانیم از این طریق با ارائه راهی جذاب و سریع برنامه های خود را منتقل نماییم.

*از گروه تبلیغی مجازی خود بگویید

این گروه با حمایت های دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم از بهمن ماه سال 1394 با نام «ندای حجاز» راه اندازی شده و مجوز رسمی آن از این دفتر دریافت شده است.

*برای جذب مخاطب از چه شیوه هایی استفاده می کنید؟

ما در کانال أحکام با تشکیل تیم قوی، مجرب و آگاه به مسائل روز، تلاش در پاسخگویی صریح، سریع و با دقت داشته ایم و آنچه مخاطب را جذب کرده، احترام به وقت، دغدغه و مشکلات آنان بوده است.

گاهی سؤالاتی پرسیده می شود که نیاز به پاسخ سریع دارد همکاران این کانال، با مطالعه سریع، پاسخی با دقت و با سرعت ارسال می نمایند.

شاید بتوان گفت کیفیت، بزرگترین تبلیغ کانال ما بوده و همچنین از طریق تبلیغات و تبادل لینک با کانال های دیگر توانسته ایم کانال خود را به دیگران معرفی کنیم.

ساخت استیکرهای مراجع عظام تقلید و قراردادن آن پیش از سؤالات از دیگر جذابیت های این کانال می باشد.

*نحوه عرضه محتوا برای مخاطب به چه شکلی است؟

مخاطبان سؤالات خود را با کارشناسان ما در میان گذاشته و آنان نیز پاسخ آن را در اسرع وقت ارسال می نمایند. در کانال أحکام، روزانه به صورت رندوم، تعدادی از سؤالات پاسخ داده شده برای عموم منتشر می شود.

*از چه منابعی برای محتوای کانال خود استفاده می کنید؟

پاسخ به سؤالات به استناد رساله عملیه، سایت رسمی مراجع معظم و استفتائات تلفنی، حضوری و اینترنتی از دفاتر از راه هایی است که برای تهیه محتوای کانال از آن استفاده می کنیم.

*میزان تأثیرگذاری فعالیت های شما از نگاه کاربرانی که عضو گروه هستند چگونه است؟

افراد بسیاری بودند که از ساده ترین احکام همانند غسل و وضو بی اطلاع بودند و یا کلماتی همچون تیمم بدل از وضو و ... به گوش آنان نخورده بود؛ لذا با مطالعه مطالب این کانال و همچنین ارسال سؤالات خود به کارشناسان، از احکام شرعی خود شده و بسیاری از این عزیزان پس از سال ها تصمیم به انتخاب مرجع تقلید گرفتند.

ما امروز کابران بسیاری از کشورهای آمریکا، کانادا، انگلیس، عراق، پاکستان، افغانستان و ... داریم که از این کانال استفاده کرده و سؤالات خود را برای ما ارسال می کنند.

*روزانه چه تعداد سؤال برای شما ارسال می شود؟

در حال حاضر روزانه نزدیک به 300 سؤال برای کارشناسان ما ارسال می شود که به آنان پاسخ داده شده و گلچینی از این سؤالات در کانال بارگذاری می شود؛ اما اگر آدرس کاربری(ID) این بزرگواران را در خود کانال قرار دهیم، بیش از 2 هزار سؤال می آید که با توجه به کمبود کارشناس، توان پاسخگویی وجود ندارد.

*آیا راه اندازی این گونه کانال ها هزینه دارد؟

راه اندازی این کانال ها بدون هزینه است؛ اما نگهداری آن در سطح عالی یقینا هزینه دارد؛ چراکه ما در این کانال کارشناسانی داریم که گاهی روزانه 8 ساعت از وقت خود را برای پاسخ به سؤالات مخاطبان صرف می کنند؛ البته این عزیزان بدون چشم داشت مالی و فقط در راه خدا این فعالیت ها را انجام می دهند؛ اما در هر صورت هزینه اینترنت و وقت این بزرگواران باید لحاظ شود.

همچنین در آینده ای نزدیک سایت این کانال و نرم افزار موبایلی آن نیز راه اندازی خواهد شد که این مباحث نیز هزینه های خاص خود را دارد.

*به غیر از کانال احکام، کانال دیگری هم دارید؟

بله؛ «کانال مداحی» یکی دیگر از کانال های ماست که تا به امروز نزدیک به 16 هزار عضو داشته و در مناسبت های گوناگون مرثیه ها و مداحی های مداحان مشهور را بارگذاری می کنیم تا بتوانیم موسیقی را از موبایل ها و ماشین های مردم دور کرده و فایل های ناب تقدیم آنان کنیم.

*برای عضویت در کانال أحکام و مداحی به چه آدرسی در تلگرام باید مراجعه شود؟

علاقمندان می توانند برای عضویت در کانال أحکام به آدرس telegram.me/ahkam110110  و برای عضویت در کانال مداحی به آدرس telegram.me/maddahi110110 مراجعه نمایند.

*برای گسترش فعالیت های خود برنامه ای هم دارید؟

بله؛ انشاالله در آینده ای نزدیک، بخش پاسخ به سؤالات اعتقادی، مشاوره و خانواده را نیز راه اندازی خواهیم کرد تا بتوانیم با گسترش فضا خدمات دهی مناسب اسلامی به جامعه هدف داشته باشیم؛ البته راه اندازی مؤسسه از دیگر برنامه های ماست که به دنبال آن هستیم.

*با این همه فعالیت و تعداد اعضای بالا، اگر تلگرام هک شود، چه برنامه ای دارید؟

با توجه به اینکه تلگرام شبکه ای خارجی است و هر لحظه احتمال هک یا فیلتر شدن آن وجود دارد، به دنبال راه اندازی سایت و ساخت نرم افزار موبایلی این کانال هستیم تا بتوانیم پشتیبانی مناسبی از آن داشته و مخاطبان خود را از دست ندهیم.

*به نظر شما تبلیغ حضوری مؤثر است یا مجازی؟ فرق بین این دو مقوله چیست؟

با توجه به طیف مخاطبین، هر کدام جایگاه خود را دارد؛ در محیطی که حضور فیزیکی مؤثر است، باید تبلیغ حضوری داشت و در مقابل، در فضایی که بدون تردید مخاطبین گسترده تری را تحت پوشش قرار می دهد، تبلیغ مجازی مؤثر است و امروزه با توجه به مشغله افراد جامعه، تبلیغ از طریق فضای مجازی طیف بسیار گسترده تری از مخاطبان را در بر می گیرد.

*با توجه به فرصت ها و تهدیدهای فضای مجازی، حضور متدینین را در این عرصه چگونه ارزیابی می کنید؟

فضای مجازی همانند سایر مقوله ها هم فرصت هست و هم تهدید؛ اما باید تهدیدها را مدیریت کرد و از فرصت ها هنرمندانه بهره جست؛ چراکه نگاه بدبینانه به فضای مجازی و محدودسازی و ترک آن فرصت را برای سودجویان فراهم می کند.

انکار و نادیده گرفتن شبکه های مجازی همانند پاک کردن صورت مسئله است؛ در حالی که باید با هوشمندی هر تهدیدی را به فرصت تبدیل و آن را هدایت کرد.

وظیفه ایجاد محتوای جذاب و مطابق با فرهنگ و اخلاق جامعه اسلامی بر عهده ماست تا به نوبه خودمان بتوانیم جوانان را جذب و از انحراف آنان جلوگیری نماییم.

*با فیلترینگ موافقید یا خیر؟ چرا؟

به صورت کلی موافق فیلترینگ نیستم؛ چراکه این کار بدون فرهنگ سازی همانند قفلی است که کلید آن در نزدیک ترین مکان وجود دارد و نتیجه آن استفاده از فیلترشکن خواهد شد؛ ولی می توان با فرهنگ سازی درست، افکار جامعه را تغییر داد و به مسیر درست هدایت کرد.

به نظر بنده، فیلتر کردن شبکه های اجتماعی فقط محدود کردن خود از فرصتی است که امروزه به وجود آمده و به نوعی فرصت سوزی است؛ پس باید با استفاده شایسته از فرصت، تهدیدها را مدیریت کرد.

*برای تبدیل تهدیدهای فضای مجازی به فرصت چه پیشنهادهایی دارید؟

فرهنگ سازي و محتوا سازي در راستای علائق جوانان در چارچوب اعتقادات و حفظ خط قرمزهای اسلامی از جمله مباحثی است که می توان بر روی آن سرمایه گذاری کرد.

*پیشنهاد شما به مسئولین برای ساماندهی فعالیت های دینی در فضای مجازی چیست؟

حمایت همه جانبه مسئولین از فعالیت های مذهبی و دینی بسیار مهم است؛ چراکه به وسیله آن می توان از تهدیدهای فراوانی که در این عرصه وجود دارد، جلوگیر کرد و آن را به فرصت های ناب تبدیل نمود.