سرویس علمی و فرهنگی خبرگزاری«حوزه» کتاب مذکور دربردارندۀ 7 بخش اصلی است که عبارتند از: «مفطّر بودن یا نبودن استعمال دخانیات»، «استصناع»، «بحثی در شروط»، «نماز طواف»، «مقام ابراهیم»، «قاعدۀ لاضرر و معامله به قصد فرار از دین»، «نگاهی به علم اصول».

در اولین موضوع کتاب «مفطّر بودن یا نبودن استعمال دخانیات»، ابتدا به بیان تفاوت دیدگاه‌ های فقهای شیعه در ایران و عراق در مورد مفطّر بودن استعمال دخانیات پرداخته شده و دیدگاه ‌های متفاوت فقهایی همچون: امام خمینی (ره)، محمد ابراهیم کلباسی و جعفر کاشف الغطاء در این زمینه منعکس شده است.

در ادامه به نظریه ‌های این فقها در مورد بحث از «استصناع» (سفارش ساخت) در زمینه معاملات، صورت ‌های مختلف آن در عقود و ایقاعات پرداخته و ضمن بیان دیدگاه های علمای شیعه و فقهای عامه، مراحل استصناع، صحت و لزوم، انواع استصناع، احکام آن و استصناع و نظام بانکداری اسلامی را مورد بررسی قرار می دهد.

در قسمت «بحثی در شروط» هفت فصل شامل: «شرط در لغت»، «اولویت اشتراک معنوی»، «بررسی معنای شرط در روایات»، «شرط ابتدایی»، «اقوال در شرط ابتدایی»، «نظر برگزیده در معنای شرط» و «بررسی ادله طرفین» ارائه شده و در ادامه با «دلیل قائلین به عدم نفوذ شرط ابتدایی» و «ادله قائلین به نفوذ شرط ابتدایی» آن را به پایان می برد. 

در بخش «نماز طواف در اعمال و مناسک حج» چهار مبحث در خصوص کلمۀ «واتخذوا» مورد بررسی قرار گرفته که عبارتند از: «عطف یا استیناف؟»، «امر یا ماضی؟»، «مخاطب چه کسی است؟» و «وجوب یا استحباب؟».

بخش «مقام ابراهیم» نیز به سه مبحث می پردازد که عبارتند از: «مقام ابراهیم چیست؟»، «مکان اصلی مقام ابراهیم» و «آثار و احکام مقام ابراهیم».

در ادامه قاعده لاضرر و استفاده ‌های آن در بحث از معاملات به تفصیل سخن گفته شده و آراء امام خمینی (ره)، رأی صاحب منتقی الأصول و آیت الله العظمی سیستانی ارائه شده است.

در بخش پایانی که «نگاهی به علم اصول» نام گرفته رابطه بین فقه و اصول، اصول عملیه و قول به منجّزیت علم اجمالی پرداخته شده و دیدگاه ‌های اختلافی بین فقهای معاصر ایران و عراق در زمینه مباحث فقهی و اصولی برجسته شده است.

در قسمتی از این کتاب در بخش «مقام ابراهیم» از قول آیت الله العظمی جوادی آملی می خوانیم: «مقام، سنگی است که اثر پای مبارک حضرت ابراهیم (علیه السلام) را به صورت اعجازی در خود نگه داشته است. این سنگ که از برجسته ترین آیات الهی در مکه است چگونگی شکل گیریِ آن مورد اختلاف است. وجوه محتمل در این باره عبارت است از:

ابراهیم خلیل الرحمن هنگام بالا بردن دیوارهای کعبه روی آن می ایستاده است. ... ».

کتاب «جستارهایی فقهی و اصولی با نگرشی بر آراء فقهای ایران و عراق» در 250 صفحه به مناسبت اولین همایش بین المللی میراث مشترک ایران و عراق از سوی انتشارات مجمع ذخائر اسلامی در سال 1393 منتشر شده است.

علاقه مندان جهت تهیه کتاب به نشانی: قم، خیابان طالقانی (آذر)، کوی 23، پلاک 1، مجمع ذخائر اسلامی مراجعه کرده و یا تلفن: 37713740-025 تماس بگیرند.