حجتالاسلام و المسلمین عبدالهادی مسعودی، مترجم دانشنامه امام مهدی(عج) که درهمایش هفدهم کتاب سال حوزه به عنوان برگزیده انتخاب شد در گفتگو با خبرگزاری «حوزه» به روند تألیف و ترجمه این کتاب پرداخت و گفت: مؤسسه علمی فرهنگی دارالحدیث به دنبال آن است تا زندگی، سیره و سخنان معصومین(ع) را گردآوری و دسته بندی نموده و با تحلیل های مناسب عرضه نماید.
وی ادامه داد: این کار برای رسول گرامی اسلام(ص)، امام علی(ع) و امام حسین(ع) انجام شده و از آنجا که مسئله مهدویت نسبت به دیگر ائمه(ع) بیشتر مورد نیاز جامعه بود، این مؤسسه تصمیم گرفت طی یک کار 10 ساله، تمام آنچه درباره امام مهدی(عج) در منابع تاریخی، حدیثی و تفسیری می توان یافت، گردآوردی نماید.
* دانشنامه امام مهدی(عج) درچه سالی وبا چه ویژگیهایی تدوین شده است؟
تدوین این دانشنامه زیر نظر آیت الله ری شهری و با دستیاری ارشد حجت الاسلام والمسلمین طباطبایی و همچنین با همکاری جمعی از محققان در سال 1393 به ثمر نشست ، همچنین با نظر آیت الله ری شهری، همزمان با تدوین این دانشنامه، ترجمه فارسی آن نیز آغاز شد و با اتمام کتاب، ترجمه آن نیز به سرانجام رسید. این دانشنامه به صورت عربی و فارسی چاپ شده که یک صفحه عربی و صفحه مقابل آن به زبان فارسی می باشد.
همچنین تلخیص به عربی محض نیز برای این دانشنامه در حال انجام بوده و در آینده نزدیک چکیده فارسی آن نیز عرضه خواهد شد.
ازجمله ویژگیهای این کتاب، خوش دستی آن از نظر ترتیب موضوعی و دسته بندی است که در آن زندگی شخصی ، تولد، شمائل، سیما و چهره ، فضائل، ویژگی های شخصیتی حضرت مهدی و مسائل غیبت، انتظار شیعیان، وظایف مردم در روزگار غیبت، دعاها، چگونگی دعا و فلسفه دعای ما برای امام زمان(ع) گردآوری شده است.
* این کتاب درچند جلد تالیف شده ومهم ترین بخش آن کدام است ؟
بخش جالب این دانشنامه، سیره حکومتی حضرت مهدی(عج) است که سبک قضایی، سیاست های فرهنگی، اقتصادی، نظامی، روابط بین الملل، مدیریت داخلی و ... ایشان جمع آوری شده است. هرآنچه که می توانستیم از مطالب و محتوای کتب تاریخی و روایی جمع آوری کنیم، در این دانشنامه گردآوری شده و از این جهت می توان آن را دانشنامه مهدوی بر اساس منابع معتبر دانست.
بسیاری از احادیث این کتاب ارزیابی سندی شده است؛ به ویژه در بخش کرامت ها و اشخاصی که حضرت را مشاهده کرده اند، این کار را انجام داده ایم تا بتوان به صحت و سقم مطالب دست پیدا کرد، این کتاب در 10 جلد به چاپ رسیده، شروع تدوین این دانشنامه از سال 1384 صورت گرفت؛ اما در دو سال آخر، فعالیت ها شدت گرفت و یک ماه مبارک رمضان در محضر آیت الله ری شهری در مشهد مقدس صرف نگارش تحلیل ها و بیان ها شد تا بتوان کار را به سرانجام رساند.
مهمترین هدف از تدوین این دانشنامه معرفی اهل بیت (ع) به عنوان بهترین الگوهای عملی و رفتاری اسلام بود اصل کتاب به عربی است و بنده آن را به فارسی ترجمه کرده ام و مقرر شد تلخیص آن در مجلدات کمتری به چاپ برسد.
چند نفر در تدوین این دانشنامه مشغول به فعالیت بوده اند؟
آیت الله ری شهری، حجت الاسلام والمسلمین طباطبایی و بنده از ابتدای کار حضور داشتیم و قریب به 5 نفر نیز در مصدریابی، منبع یابی و مأخذیابی انجام وظیفه کرده و برای نقد آن نیز در خدمت آیت الله استادی بوده ایم.
همچنین 3 نفر در ویراستاری و افراد متنوع و متعددی در تحلیل ها و نگارش بیان های این دانشنامه نقش داشته اند.
* این اثر با آثار مشابه چه تفاوت هایی دارد وچه میزان برای مجموعه های تحقیقاتی و محققان قابل استفاده است ؟
یکی از تفاوت های این اثر با دیگر آثار مشابه، استفاده از منابع کهن، اصیل، مشهور و تا حد زیادی معتبر می باشد؛ چراکه تلاش کردیم از قدیمی ترین منابع برای این دانشنامه استفاده نماییم، همچنین حُسن ترتیب و دسته بندی آن به گونه ای است که انسان به راحتی می تواند با آن ارتباط برقرار کند و مهمترین تفاوت آن، نگارش تحلیل ها و بیان های فقه الحدیثی و نقدالحدیثی است که توانسته احادیث متعارض را حل و برخی از روایات را نقد نماید.
انشاءالله چکیده این اثر به زبان انگلیسی منتشر خواهد شد، کاربرد این دانشنامه برای مجموعه های تحقیقاتی، علما، محققان و دانشگاهیان است و خوشبختانه این کتاب در قالب لوح فشرده نیز عرضه شده و علاقمندان می توانند لوح فشرده حدیث اهل بیت(ع) را از مرکز نور تهیه نمایند، یکی از نقاط برجسته این کتاب این است که فقط به منابع شیعی اکتفا نکرده؛ بلکه اکثر کتب حدیثی و تاریخی اهل سنت نیز مشاهده شده است.
نگاه اهل سنت به بحث غیبت و مهدویت چگونه است؟
غیبت و مهدویت، مورد قبول اهل سنت است؛ اما در اینکه موعود آنان با حضرت مهدی ما تطبیق کند، اشکال دارند و الا هم به بحث مهدویت معتقد هستند و هم اعتقاد دارند شخصی خواهد آمد و عدالت را خواهد گستراند، در این دانشنامه، منجی موعود در دیگر ادیان را نیز عرضه کردیم که برای آن از دکتر شیخ، که شخصیتی مسیحی بوده و مسلمان شده، استفاده نموده ایم. همچنین نشان داده ایم ظهور منجی، از ویژگی های تمام ادیان است و برای اثبات این مطلب، از منابع خود آنان بهره برده ایم ، این دانشنامه پس از اتمام به رهبر معظم انقلاب در نیمه شعبان سال 1393 تقدیم شد و ایشان در روز رونمایی از این کتاب فرمودند: بنده آن را تورقی کرده ام و تلاش می کنم تمام آن را مطالعه کنم.
آیا قبل از این هم درهمایش کتاب سال حوزه شرکت داشته اید ؟
مؤسسه علمی فرهنگی دارالحدیث به صورت یک مؤسسه رسمی اکثر محصولات خود را برای همایش کتاب سال حوزه ارسال می کند که تا به امروز جایزه های بسیاری را دریافت نموده است. بنده تا به امروز سه جایزه از همایش کتاب سال حوزه کسب کرده ام، کتاب روش فهم حدیث، ترجمه دانشنامه امام حسین(ع) با همکاری حجج اسلام والمسلمین مرادی و مهریزی و ترجمه دانشنامه امام مهدی(عج)، از آثار منتخب بنده در دوره های گوناگون همایش کتاب سال حوزه می باشد.
جایگاه همایش کتاب سال حوزه را چگونه ارزیابی می کنید ؟
این همایش به عنوان مرجع و منبع درکشور شناخته شده و این مؤسسه اکثر محصولات خود را برای آن ارسال می نماید،امروز همایش کتاب سال حوزه همایشی جا افتاده در سراسر کشور است و دانشنامه امام مهدی(عج) در همایش کتاب سال جمهوری اسلامی نیز حائز مقام شده و این نشان دهنده آن است تفاوتی در داوری ها میان همایش کتاب سال حوزه و همایش های کلان ملی وجود ندارد.
*چه پیشنهادی برای همایش کتاب سال حوزه دارید ؟
اگر مسئولان این همایش بتوانند سیاست های چند سال آینده خود را اعلام نمایند؛ به این معنا که رصد کنند چه نیازهایی در سطح حوزه، کلان ملی و حتی منطقه ای وجود دارد که نویسندگان و مترجمان می توانند به آن بپردازند، بسیار مناسب و راهگشا خواهد بود، هم اکنون دو دانشنامه امام صادق(ع) و امام رضا (ع) نیز از سوی مؤسسه علمی فرهنگی دارالحدیث در حال تدوین می باشد.
* مؤسسه دارالحدیث چه آثاری در دست تالیف دارد؟
مؤسسه دارالحدیث به غیر از دانشنامه، تدوین حکمت نامه های معصومین (ع) که سخنان آن بزرگان است را در دست اقدام دارد که حکمت نامه رضوی آن منتشر شده و به زودی حکمت نامه فاطمی آن نیز عرضه خواهد شد.