به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری «حوزه» حضرت آیت الله شیخ محمداسحاق فیاض از مراجع تقلید نجف در پایان جلسات درسی خود و به مناسبت تعطیلی دروس حوزه نکات مهمی را خطاب به طلاب و روحانیون بیان کردند.
ایشان علم و عمل را عناصر اساسی طلبگی دانسته و اظهارداشتند: شایسته است طلاب دارای اخلاق عالیه باشند و با بشاشت چهره و نرمی با مردم سخن بگویند که این روش پیامبر اکرم (ص) است.
این مرجع تقلید جایگاه ممتاز حوزههای علمیه را نتیجه استقلال آنها عنوان کردند و گفتند: تفکرات افراطی در مذهب اهل بیت (ع) وجود ندارد و به همین دلیل است که مذهب شیعه به عنوان مذهب معتدل در جهان شناخته می شود.
بخش هایی از سخنان حضرت آیت الله فیاض به این شرح است:
* درس بر هر عملی غیر از ضروریات مقدم است
به مناسبت آغاز تعطیلات اموری را به شما یادآوری می کنم: اول، اهتمام به درس؛ طلاب حوزههای علمیه باید به مطالعه دروس حوزوی اهتمام ورزند؛ اهتمام به درس بر آن ها واجب است و بر هر عملی غیر از ضروریات مثل ادای واجبات و نیازهای ضروری زندگی مقدم است. تمامی اوقات باید صرف مباحثه، مطالعه و کتابت شود تا شوق و لذت معنوی به دست آید و در صورتی که چنین لذتی ایجاد شد، مطالعه و اهتمام به درس ترک نمی شود و بر آن افزوده می شود.
* اعمال طلاب مطابق شرع مقدس باشد
دوم، عمل: اعمال طلاب می بایست مطابق شرع مقدس باشد؛ دروغ نگویند، چرا که دروغ بر همه حرام و شدت حرمت آن بر طلاب علوم دینی بیشتر است. طالب علم اگر دروغی بگوید، دیگر طلاب نیز بر اساس کار او سنجیده می شوند. دیگر امور قبیح نیز به همین منوال است لذا اگر چنین اعمالی از یکی از طلاب سر بزند، عامه مردم آن را به تمامی طلاب تعمیم می دهند. طلبه حوزه علمیه باید صدق را برای خود ملکه کند و با خداوند متعال، مذهب، دین، ملت، دوستان و خانواده خود صادق باشد.
طلبه باید زبانش را از غیبت باز دارد؛ چرا که غیبت از گناهان کبیره است و در قرآن به خوردن گوشت برادر مرده تشبیه شده است. بنابراین اگر انسان از عیب برادر مومنش آگاه شد، جایز نیست آن را نزد دیگرانی که از آن آگاه نیستند، اظهار کند. مگر این که شخص متجاهر به فسق باشد؛ هم چنین بر طلبه است که امانت دار باشد و از او نه در نفس و نه در آبرو و نه در مال خیانتی سر نزند.
* علم و عمل ؛ عناصر اساسی طلبگی
بر کسی پوشیده نیست که این دو عامل یعنی علم و عمل عناصر اساسی طلبگی است؛ لذا اگر طلبه دارای این دو خصلت باشد، موفق است و خدمتگزار خود، دین، آخرت و همین طور جامعه، کشور و ملتش می باشد، اما اگر واجد این دو عامل نباشد، خاسر للدنیا و الاخرة می شود؛ زیرا اموال حضرت صاحب الزمان (عجل الله تعالی فرجه) را غاصبانه و ظالمانه خورده است و برایش بهتر است که از زمره طلاب و از حوزه علمیه خارج شود و همانند دیگر مردم به کسب و کار بپردازد و لقمه حلالی به دست آورد.
* با بشاشت چهره و نرمی با مردم سخن بگویید
علاوه بر لزوم وجود این دو امر در طلاب علوم دینی، برای ایشان شایسته است که دارای اخلاق عالیه باشند و با بشاشت چهره و با نرمی با مردم سخن بگویند که این روش پیامبر اکرم (ص) است که با مشرکان که دشمن ترین دشمنانش بودند، با اخلاق عالیه رفتار می کردند تا این که آیه «إنک لعلی خُلُقٌ عظيم» در حق ایشان نازل گشت. ائمه اطهار (علیهم السلام) نیز همین راه را در پیش می گرفتند زیرا آن ها امتداد نبی اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) به شمار می روند.
در این زمینه نیز باید به آنچه بر حضرت امیرالمومنین (صلوات الله علیه) گذشت توجه داشته باشیم؛ حق ایشان غصب شد، درب خانه اش سوزانده شد، به حرمت سیدة نساء العالمین (علیها السلام) تعدی شد، فرزندش کشته شد و انوع ظلم و ستم بر او روا شد! با این همه، حضرت با بهترین و زیباترین اخلاق با مردم رفتار می کردند.
* استقلال حوزه نجف، مرهون فداکاری فقها است
حوزه علمیه نجف اشرف مهم ترین حوزه های علمیه و قدیمی ترین آن ها است که بیش از هزار سال از تاسیس آن می گذرد. این در حالی است که علماء و فقهای ما تلاش ها و فداکاری های بی شماری را انجام دادند و به منظور حفظ جایگاه بلند این حوزه علمیه و استقلال آن از دولت ها و ستمگران، فقر شدیدی را تحمل کردند تا این که به برکت این تلاش ها، حوزه علمیه در زمینه های اقتصادی، سیاسی و آموزشی مستقل باقی ماند.
* مراجع تقلید شیعه مستقل هستند و درهمی از دولت قبول نمی کنند
علمای ما دینار و درهمی از دولت ها قبول نمی کردند و امروز نیز دولت ها برای تامین مالی حوزه علمیه اعلام آمادگی می کنند، اما مراجع تقلید شیعه درهمی از دولت را قبول نمی کنند زیرا مستقل هستند و به وظایف و مسئولیت های خود در برابر خداوند متعال و حضرت صاحب الزمان (عج) عمل می کنند و کارمند دولت و هیچ نهاد دیگری نمی شوند. بر ما واجب است که با این شیوه استقلالی با بقیه مردم نیز رفتار کنیم و به هیچ چیز جز خداوند متعال نظر نداشته باشیم.
* فتوای علمای شیعه مبتنی بر موازین شرعی است
موضوع فوق ازیک سو واز سوی دیگر، بی شک محور تعلیم و تعلم در حوزه های عملیه بر مبنای کتاب خدا وسنت پیامبر (ص) است و هرچه توسعه یابد و بر عمق آن افزوده شود، از آن دو محور فراتر نمی رود. لذا فتاوای علماء شیعه مبتنی بر موازین شرعی می باشد و غیر ممکن است که عالمی شیعی بر خلاف کتاب و سنت فتوا صادر کند.
اما آن چه گفته شد در مورد سایر طوایف اسلامی صدق نمی کند و آن ها مانند مذهب شیعه دارای چنین حوزه علمیه ای نیستند و هم چنین از سلاطین و حکومت ها استقلال ندارند. بنابراین در فتاوای ایشان مواضعی خلاف کتاب و سنت می یابیم، کما این که در برخی طوایف اسلامی فتاوای تکفیری و قتل سایر طوایف مانند اتباع اهل بیت(ع) یافت می شود. ولی در مذهب تشیع فقیهی وجود ندارد که به کفر اتباع سایر طوایف فتوی داده باشد.
* مذهب شیعه به عنوان مذهب معتدل در جهان شناخته می شود
همانا وجه مشترک بین تمامی طوایف، اسلام است که در دو کلمه خلاصه می شود: توحید و رسالت؛ پس هرکس به «خداوند وحده لاشریک له» و رسالت پیامبر اکرم(ص) ایمان آورد، مسلمان است و خون، آبرو و مالش محترم است، خواه سنی باشد و خواه شیعه، خواه زیدی و خواه دیگر طوایف اسلامی. در این میان حوزه های علمیه از طریق جایگاه علمی برجسته و از راه استقلال خود از اعتدال و سلامت مذهب در مقابله با آلوده شدن به تندروی و افکار منحرف و تکفیری محافظت می کنند و در نتیجه چنین تفکرات افراطی در مذهب اهل بیت (ع) وجود ندارد و به همین دلیل است که مذهب شیعه به عنوان مذهب معتدل در جهان شناخته می شود.