معاون آموزشی مدرسه علمیه خواهران حضرت زینب(س) تهران در گفت و گو با خبرنگار خبرگزاری «حوزه» در تهران، با تاکید بر بازنگری و تحول در ساختار آموزشی و علمی دروس سطح 2 حوزه خواهران، گفت: پیشنهاد ما این است که همزمان با کاهش تعداد واحدهای دروس تخصصی، بیشتر روی متون دروس عمومی و کاربردی‌تر مثل احکام، اخلاق، تفسیر و عقاید که مبتلی به جامعه است تمرکز شود، و چنانچه این کار انجام شود ضمن اینکه طلاب مطالب را بهتر می‌فهمند، و تسلط‌شان به متون درسی بیشتر خواهد شد، به دنبال آن نیازهای اولیه جامعه تامین خواهد شد.

حاصل گفتگو با سرکار خانم معصومه ماهری در در ادامه می آید:

* به عنوان سوال نخست، بفرمایید امسال چه تعداد طلاب خواهر و در چه سطحی در مدرسه علمیه حضرت زینب(س) پذیرش شده‌اند؟

امسال برای سال تحصیلی جدید 30 نفر در پایه اول پذیرش داشتیم. طلاب خواهر به دلیل شرایط خاصی که دارند در دو بخش پاره‌وقت و تمام‌وقت مشغول به تحصیل هستند. و تعداد کل طلاب این حوزه در سال تحصیلی جدید حدود 160 نفر می‌باشند.

طلاب تمام وقت در مدت 5 سال، و طلاب پاره وقت در مدت 6 الی 7 سال موظفند 190 واحد درسی را گذرانده و پایان نامه ارائه کنند. برای طلاب تمام وقت شرایط سنی حداکثر 35 سال لحاظ می‌شود و 5 روز در هفته از ساعت 8 صبح الی 14 باید در کلاس درس حضور داشته باشند.

برخی طلاب به دلیل برخی شرایط در بخش پاره‌وقت مشغول تحصیل شده و با توجه به واحدهای انتخاب شده 3 الی 4 روز در هفته کلاس دارند. برای طلاب پاره‌وقت شرایط سنی نداریم، از این رو افرادی که دارای مقطع دکتری، و یا کارمند بازنشسته بودند در حوزه پذیرش شدند. اما در هر حال همه طلاب از نظر کیفیت و مقدار دروسی که باید بخوانند یکسان هستند.

*  وضع فعلی آموزش و پژوهش را در حوزه های علمیه خواهران چگونه می بینید؟ آیا این وضعیت کنونی میتواند جوابگوی نیازهای جامعه دینی ما باشد؟ برای جبران این کاستی ها و رفع این ضعف ها چه باید کرد.

در مورد وضعیت فعلی آموزش و پژوهش در حوزه های علمیه، با توجه به زحمات زیادی که برای ارتقای سطح علمی طلاب تاکنون انجام شده، در مجموع رشد مناسب و قابل قبولی است. ولی ضرورت دارد برای نتیجه گیری بهتر و مفیدتر برنامه ریزی‌های آموزشی در حوزه های علمیه، خصوصا حوزه علمیه خواهران بصورت کاربردی‌تر ارائه شود.

با توجه به وظیفه‌ای که بانوان در تربیت نسل مؤمن، متهد و انقلابی در جامعه دارند، به نظر می‌رسد مقدار واحدهای درسی که در حوزه علمیه خواهران ارائه می‌شود باید بصورت هدفمند کاهش یابد تا بانوان بتوانند در انجام وظایف خود بهتر عمل کنند.

دومین اشکالی که در ساختار آموزشی حوزه‌های علمیه خواهران وجود دارد و نقد کلی نسبت به آن وجود دارد، اینست که گرایش‌های تخصصی در برخی واحدهای درسی سطح 2 مثل اصول، فقه استدلالی، فلسفه و منطق همزمان با کاهش تعداد واحدهای درسی، به صرف آشنایی با این دورس محدود شده، و بحث تخصصی آن‌ها در سطح 3 مطرح و تدریس شود. و در سطح 2 بیشتر دروس عمومی و کاربردی‌تر را بگنجانند، چون معمولاً طلبه‌هایی که سطح 2 را می‌گذرانند با توجه به محدودیت‌هایی که دارند فقط به عنوان یک مبلّغ می‌توانند در جامعه ایفای نقش کنند. و کسانی که سطح 3 را به اتمام رسانده‌اند مجوز تدریس در حوزه را دارند.

بنابراین طلاب سطح 2 که به عنوان یک مبلّغ در جامعه حضور دارند، بیشتر با مسائل شرعی و شبهات اعتقادی مواجه هستند. از این رو پیشنهاد ما این است که همزمان با کاهش تعداد واحدهای دروس تخصصی، بیشتر روی متون دروس عمومی و کاربردی‌تر مثل احکام، اخلاق، تفسیر و عقاید که مبتلی به جامعه است تمرکز شود، و چنانچه این کار انجام شود ضمن اینکه طلاب مطالب را بهتر می‌فهمند، و تسلط‌شان به متون درسی بیشتر خواهد شد، به دنبال آن نیازهای اولیه جامعه تامین خواهد شد.

* جایگاه پژوهش را در حوزه چگونه ارزیابی نموده و پیشنهادات خود را برای ارتقاء این مقوله بفرمایید.

چند سالی است که شعار حوزه های علمیه آموزش پژوهش محور می باشد و از این جهت قابل تقدیر است. ولی هنوز جای کار بسیار است، و یکی از پیشنهاداتی که می‌توان در جهت ارتقاء سطح علمی و پژوهشی ارائه داد، تجهیز تخصصی کتابخانه‌های حوزه‌های علمیه، و ایجاد انگیزه در همه طلاب و اساتید به وسیله کمک‌های مالی و معنوی جهت تامین هزینه‌های انجام تحقیقات اعم از پژوهش‌های مقدماتی، تألیف کتاب، پایان نامه نویسی و... و نیز پرداخت کمک هزینه برای تامین معیشت و نیازهای زندگی‌شان است.

* آیا شرایط و مقدمات انجام کارهای پژوهشی مثل مجهز بودن کتابخانه و... در  مدرسه حضرت زینب(س) برای طلاب فراهم است؟

کتابخانه حوزه، نسبت به مدارس دیگر تا حدودی مجهز بوده و طلاب در انجام تحقیقات پایان نامه از امکانات و کتب تخصصی آن بهرمند می‌شوند، ولی با این حال هنوز جا دارد با حمایت های مالی مناسب این کتابخانه به لحاظ نرم افزاری، سخت افزاری و تهیه کتب، بیشتر تجهیز شود تا طلاب پژوهشگر به دلیل فقدان کتاب‌های تخصصی بویژه با موضوعات قرآنی در انجام پروژه‌های علمی و پژوهشی دچار مشکل نشوند.

* نقش اساتید را در پیشرفت علمی طلاب چگونه ارزیابی می کنید؟

اساتید مدرسه علمیه حضرت زینب(س) با توجه به حساسیتی که مؤسس و مدیریت محترم نسبت به جذب اساتید دارند، طی یک گزینش دقیق و با در نظر گرفتن رتبه علمی، اخلاقی و ولایتمدار بودن -علاوه بر گزینشی که مرکز مدیریت خواهران برای جذب اساتید انجام می دهند،- انتخاب می‌شوند. از این رو اساتید حوزه، اساتید خوب و مورد تایید موسس محترم می باشند.

همچنین این موضوع در نظرخواهی از طلاب که در هر ترم تحصیلی در مورد اساتید حوزه انجام می‌شود، مؤید تسلط علمی اساتید بر متون درسی و پژوهشی است.

* افتتاحیه آغاز سال تحصیلی جدید را چه تاریخی برگزار خواهید کرد؟

افتتاحیه مدرسه علمیه حضرت زینب(س) هفته آخر شهریور ماه و همزمان با عیدغدیرخم با حضور مؤسس، مدیریت، معاونین و همه اساتید و طلاب، بویژه طلاب جدیدالورود برگزار خواهد شد.

گفت و گو: مهدی زارعی