به گزارش خبرگزاری «حوزه»، به‌ يقين تفسير قرآن مجيد كار ساده ‌اى نيست و ورود در آن نياز به مقدّماتى براى معرفت ويژگى‌ هاى قرآن دارد. بايد قرآن را در جايگاه اصلى‌ اش شناخت، سپس به تفسير آن پرداخت.

* اصول های بیست گانه کتاب و شرح مختصری از آن!

اصل یکم: اهمیت قرآن

در مورد اهمیت قرآن از چند جهت می توان بحث کرد: الف): اهمیت قرآن از نظر خود قرآن؛ ب): اهمیت قرآن از نظر روایات معصومین (ع)؛ ج): اهمیت قرآن از نظر عقل.

اصل دوم: تفسیر قرآن با قرآن

این که در بعضی تعبیرات بزرگان آمده است: «القرآن یفسّر بعضه بعضاً» چه مفهومی دارد؟ چکونه قسمت های مختلف قرآن، یکدیگر را تفسیر می کنند؟

اصل سوم: تفسیر قرآن با روایات اهل بیت (ع)

چگونگی تفسیر قرآن توسط روایات پیامبر (ص) و اهل بیت پیامبر (ع) نیز باید مورد بحث قرار گیرد.

اصل چهارم: قرائات تازه، یا تفسیر به رأی

تفسیر به رأی همواره طرفدارانی داشته و در عصر و زمان ما در لباس قرائات تازه جلوه کرده است. عده ای می خواهند از این طریق به اهداف نادرست خود برسند. لذا بحث از آن ضروری است.

اصل پنجم: روش های مختلف تفسیری

تفسیر، گونه های متفاوتی دارد و هر یک از مفسران، گونه ای از آن را دنبال کرده اند و از زاویۀ خاصی به آن نگریسته اند؛ در حالی که برای پی بردن به تفسیر صحیح قرآن، باید به همۀ وجوه آن توجه کرد.

اصل ششم: قرآن، تبیان همه چیز

این که خداوند متعال فرموده است: «تِبْياناً لِكُلِّ شَيْ‏ءٍ» یعنی چه؟ آیا منظور این است که معادله های ریاضی، قوانین فیزیکی و فرمول های شیمیایی نیز در آن آمده است؟ یا منظور چیز دیگری است؟.

اصل هفتم: تهذیب نفس و خودسازی

این که قرآن را جز «مطهّرون» مس نمی کند «لا يَمَسُّهُ إِلاَّ الْمُطَهَّرُون‏» چه هدفی را دنبال می کند.

اصل هشتم: وحیانی بودن قرآن

با توجه سخنان انحرافی بعضی افراد که قرآن را مولود ذهن پیامبر (ص) دانسته اند نه وحی الهی، باید به طور مشروح توضیح داده شود که قرآن کلام خداست و ریشۀ آن عقیدۀ باطل را یافته و پاسخ دهیم.

اصل نهم و دهم: حقیقت و مجاز و کنایه و محکم و متشابه

در مورد این پنج عنوان نیز که در فهم تفسیر قرآن بسیار مؤثر است، باید اطلاع کافی داشت.

اصل یازدهم: اعجاز عددی

اخیراً عده ای، برخی از آیات قرآن از جمله حروف مقطعه را با علم اعداد، تفسیر می کنند؛ این کار تا چه اندازه صحیح است؟

اصل دوازدهم: راز تکرارهای قرآن

قرآن مجید دو نوع تکرار دارد: الف): تکرار لفظی که عین یک آیه در جای دیگر یا جاهای متفاوت قرآن آمده است؛ مانند آیۀ شریفه: «فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبان‏» که سی و یک بار در سورۀ الرحمان تکرار شده است و این موضوع در موارد دیگر نیز دیده می شود.

ب): تکرار معنوی، مانند تکرار داستان حضرت موسی (ع) یا دیگر پیامبران (ع) یا مسایل مربوط به مبدأ و معاد و مانند آن. فلسفۀ این تکرارها چیست؟ چگونه با فصاحت و بلاغت قرآن سازگار است؟

اصل سیزدهم: ترجمه قرآن

آیا ترجمۀ قرآن جایز است؟ در صورت جواز، چگونه باید قرآن را ترجمه کرد؟ با توجه به این که ترجمه انواع و اقسامی دارد، چگونه می توان ترجمه صحیح را از ناصحیح تشخیص داد؟

اصل چهاردهم: طراوت و تازگی دائمی قرآن

این که در روایات آمده است: «قرآن مجید همواره نو و باطراوت است و گذشت زمان گرد و غبار کهنگی بر آن نمی افشاند، سرّش چیست؟ چگونه برای هر عصری سخن تازه ای دارد؟

اصل پانزدهم: قرآن کتاب اندیشه و عمل

باید به این نکته توجه داشت که در کنار قرائت و تلاوت و حفظ قرآن، مسألۀ مهم تر، تدبّر و اندیشیدن دربارۀ قرآن و عمل به مضمون آن است در حالی که جمعی فقط به تلاوت، قرائت، رعایت تجوید و حفظ قرآن پرداخته و از تدبر و اندیشه در آیات آن و سپس عمل به محتوایش غافل مانده اند.

اصل شانزدهم: سوره های مکی و مدنی و ترتیب نزول ایات قرآن

با توجه به اهمیتی که این دو موضوع دارد و در تفسیر ایات قرآن مؤثر است باید در مورد آن بحث کرد.

اصل هفدهم: تحریف ناپذیری قرآن

هر چند مسألۀ «عدم تحریف قرآن» بحث دامنه داری است که در علوم مختلف مورد بحث قرار گرفته، ولی لازم است به طور فشرده در این مباحث از آن سخن گفته شود تا هرگونه شائبۀ تحریف از ساحت قرآن دور گردد.

اصل هجدهم: تنوع فوق العاده در آیات قرآن

اصول مطالب قرآن تحت چند عنوان است که باید آن ها را از هم جدا ساخت و در تنوع آیات دقت کرد.

اصل نوزدهم: رعایت موازین تجوید تا چه حد لازم است؟

اصل بیستم: رسم الخط قرآن های فعلی (به ویژه عثمان طه) چگونه است؟

در پایان کتاب نیز ضمائم و فهارس کتاب ارائه گردیده است.

کتاب "مبانی تفسیر قرآن" مجموعه بحث های تفسیری به قلم حضرت آیت الله مکارم شیرازی در 536 صفحه، قیمت: 22000 هزار تومان در تیراژ 2000 نسخه از سوی انتشارات امام علی بن ابی طالب (ع) منتشر شده است.

علاقه مندان جهت تهیه کتاب به نشانی: قم، ابتدای خیابان شهداء، کوی آمار (22)، پلاک 15، مراجعه کنند و یا با تلفن: 37732478-025 تماس بگیرند.